Isabel Clifton Cookson
| Isabel Clifton Cookson | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Hawthorn (en)  , 1893ko abenduaren 25a |
| Herrialdea |  Australia |
| Bizilekua | Australia |
| Lehen hizkuntza | ingelesa |
| Heriotza | Hawthorn (en) , 1973ko uztailaren 1a (79 urte) |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Methodist Ladies' College (en) Melbourneko Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | botanikaria, paleontologoa eta mikologoa |
| Enplegatzailea(k) | Londresko Imperial College Melbourneko Unibertsitatea |
Isabel Clifton Cookson (Hawthorn, Australia, 1893ko abenduaren 25a - 1973ko uztailaren 1a) australiar botanikari, paleobotanikari, palinologo, mikologo, briologo eta algologoa izan zen.[1] 58 urteko ibilbidean, 93 artikulu zientifikoren egilea edo egilekidea izan zen, 110 genero berri, 557 espezie eta 32 taxon fitofosil eta palinomorfo inguru deskribatuz.[2]
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hawthornen jaio zen, Victorian, eta Damas de Kew unibertsitate metodistara joan zen. Bertan, gradua lortu zuen, ohorez, anatomian, fisiologian eta botanikan (goi mailako azterketa publiko batekin). Ondoren, Melbourneko Unibertsitatera joan zen ikastera eta bertan lizentziatu zen 1916an botanikan eta zoologian. Ikasketak amaitu zituenean, irakasle laguntzaile izan zen unibertsitatean, eta 1916 eta 1917 artean gobernuaren ikerketa-beka bat eta biologiako MacBain ikerketa-beka jaso zituen, Ipar Lurraldeko flora aztertzeko. Alfred J. Ewart eta O. B. Daviesen 1917ko The Flora of the Northern Territory libururako ilustrazioekin lagundu zuen.[3]
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Melbourneko Unibertsitatean jarraitu zuen lanean, 1925 eta 1926 artean Imperial College of Science and Technology bisitatu zuen arte, eta 1926 eta 1927 artean Manchesterreko Unibertsitatera egindako itzuleran. Manchesterren harreman akademiko luze eta emankorrari ekin zion W.H. Langekin, eta, ondoren, Cooksonia generoa izendatu zuen haren omenez. 1929tik aurrera bere ikerketa paleobotanikan zentratu zen, landare fosilei buruzko hainbat artikulu idatzi zituen, Devoniar eta Siluriar hasierako landare baskularrak barne, landareek Lurrean izan zuten eboluzio goiztiarraren teoriei forma ematen lagunduz.[1][4] Ikatz-hobien formazio berriagoak ere aztertu zituen. Victoriako lurreko landareen lehen fosilekin eta grafolito eta landareen laginekin egindako landa-lanarekin 1932an Melbourneko Unibertsitateko Zientzietako doktore eta ikerketa-tesia osatu zuen.[5]
1930ean, botanikako irakasle izendatu zuten Melbourneko Unibertsitatean. 1940ko hamarkadatik aurrera espora fosilekin, polenarekin eta fitoplanktonarekin lan egin zuen, baita paleogeografiarekin izan zuen harremanarekin ere, eta petrolio-esploraziorako landareen mikrofosilen erabilgarritasuna defendatu zuen.[1] Ikerketa Zientifiko eta Industrialeko Kontseiluak polena ikertzeko unitate bat ezarri zuen 1949an, bere gidaritzapean. 1952an botanikako ikertzaile izendatu zuten, eta 1959an erretiratu zen. Ondorengo urteetan ere aktibo jarraitu zuen, eta bere 86 lan zientifikoetatik 30 1959 ondoren argitaratu ziren.
Pianista sutsua izan zen, tenisean jokatzen zuen, eta, neurri batean, bidaiak eta ikerketak burtsako baloreen espekulazio indartsuarekin finantzatu zituen.
Argitalpen batzuk
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1982. Mikrofossilien aus Australischen Mesozoischen und Tertiären Sedimenten, zweiter Teil. Palaeontographica 184 (1-3): 1-41
- 1973. Mesozoic and Cainozoic palynology: essays in honour of Isabel Cookson. Special publication 4. Eds. J. E. Glover, Geoffrey Playford, y Geological Soc. of Australia, 211 pp.
- 1964. Cretaceous Microplankton in a Sample from Graham Island, Arctic Canada, Collected During the Second "Fram"-Expedition (1898-1902): With Notes on Microplankton from the Hassel Formation, Ellef Ringnes Island. Skrifter 17 (Norske videnskaps-akademi. I--Mat.-naturv. klasse) con Svein Manum, 36 pp.
- 1947. Plant Microfossils from the Lignites of Kerguelen Archipelago. Reportes B.A.N.Z Antarctic Research Expedition, (1929-1931: Geology. Ed. B.A.N.Z.A.R. Expedition Committee, 13 pp.
- 1937. Fossil Wood from Upper Devonian Rocks at Mansfield, Victoria. Reimpreso, ed. R. J. Green, Gov. printer, 189 pp.
- 1921. Floral Abnormalities in the Genera Eriostemon and Glossodia. Reimpreso, ed. Royal Soc. of Victoria, 38 pp.
Sariak eta aintzatespenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Eponimia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 1976az geroztik, Amerikako Elkarte Botanikoak Isabel Cookson Saria ematen dio paleobotanikari buruzko lanik onenari, eta urteroko bileran aurkezten da.[5]
- Banks-eko Canberra auzoko Cookson Place ere bere omenez izendatu zen.
- Genero paleobotanikoa
- Espezieak
- (Gesneriaceae) Streptocarpus cooksonii B.LBurtsa.[6]
- (Orchidaceae) × Gastrophaius cooksonii (Rolfe) J.M.HShaw.[7]
Cookson egilearen laburdura estandarra erabiltzen da pertsona hori egile gisa adierazteko izen botaniko bat aipatzerakoan.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2018-12-25). «Isabel Clifton Cookson, botánica» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2025-01-12).
- ↑ «International Plant Names Index» www.ipni.org (Noiz kontsultatua: 2025-01-12).
- ↑ «Cookson, Isabel Clifton» www.anbg.gov.au (Noiz kontsultatua: 2025-01-12).
- ↑ (Ingelesez) Dettmann, Mary E.. «Isabel Clifton Cookson (1893–1973)» Australian Dictionary of Biography (National Centre of Biography, Australian National University) (Noiz kontsultatua: 2025-01-12).
- ↑ a b «Dr. Isabel Cookson - Botanical Society of America: Awards & Grants» web.archive.org 2006-09-28 (Noiz kontsultatua: 2025-01-12).
- ↑ Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 21: 240 1955 (IK). .
- ↑ Orchid Rev. Suppl. 120 (1298): 34 2012 [Quart. Suppl. Int. Reg. Orchid Hybrids]. .
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea] |
Wikispezieetan bada informazioa gehiago, gai hau dela eta: Isabel Clifton Cookson |
Datuak: Q6077587
Espezieak: Isabel Clifton Cookson