Isopropil alkohol

Wikipedia, Entziklopedia askea
Isopropanol» orritik birbideratua)
Isopropil alkohol
Formula kimikoaC3H8O
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Motafatty alcohol (en) Itzuli eta propanol
Ezaugarriak
Dentsitatea
0,79 g/cm³ (20 °C)
Biskositate dinamikoa0,00243 Pl
Errefrakzio indiziea1,3776
Azidotasuna (pKa)16,5
Momentu dipolarra1,66 D eta 1,56 D
Fusio-puntua−88 °C
−90 °C
−89,5 °C
Irakite-puntua83 °C (760 Torr)
82,3 °C (101,325 kPa)
Fusio-entalpia1,66 D eta 1,56 D
Lurrun-presioa33 mmHg (20 °C)
Masa molekularra60,058 Da
Arriskuak
NFPA 704
3
1
0
Lehergarritasunaren beheko muga2 vol%
Lehergarritasunaren goiko muga12,7 vol%
Autoignizio tenperatura400 °C
Denboran ponderatutako esposizio muga980 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Denbora laburreko esposizio muga1.225 mg/m³ (baliorik ez)
Flash-puntua12 °C
IDLH4.920 mg/m³
Eragin dezakeisopropyl alcohol exposure (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyKFZMGEQAYNKOFK-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia67-63-0
ChemSpider3644
PubChem3776
Reaxys635639
Gmelin17824
ChEBI1464
ChEMBLCHEMBL582
NBE zenbakia1219
RTECS zenbakiaNT8050000
ZVG11190
DSSTox zenbakiaNT8050000
EC zenbakia200-661-7
ECHA100.000.601
CosIng34680
MeSHD019840
RxNorm797541
Human Metabolome DatabaseHMDB0000863
KNApSAcKC00048438
UNIIND2M416302
NDF-RTN0000145970 eta N0000146763
KEGGD00137 eta C01845
PDB LigandIPA

Isopropil alkohola, 2-Propanola edo isopropanola[1] (IUPAC: propan-2-ol) alkohol koloregabea da, sukoia, usain bizikoa eta urarekin oso nahasgarria. 1-Propanolaren isomero hau bigarren mailako alkoholaren adibiderik errazena da, non alkohol taldeko karbonoa beste bi karbonorekin lotuta dagoen.

Alkohol hau oxidatzen denean azetona bihurtzen da, bigarren mailako alkoholak zetona bihurtzen baitira (lehen mailako alkoholak ez bezala, aldehidoak bihurtzen baitira). Isopropanolaren erabileren artean, nabarmenena agente garbitzailearena da.

Ezaugarri eta propietateak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Isopropanola disolbagarria da uretan, etanoletan, eterrean eta kloroformoan. Etil zelulosa, polibinil butirala (PVB), olio asko, alkaloideak, gomak eta erretxin naturalak bertan disolba daitezke.[2] Alkohol honek etanol edo metanol alkoholekin duen desberdintasun garrantzitsuetako bat ur gaziarekin duen jarrera da, etanol eta metanola ur gazian disolbatzen diren bitartean isopropanolak beste fase bat eratzen du (olioaren antzera). Uretan disolbagarria denez baina ur gazian ez, isopropanola uretatik banantzeko prozesu bat uretan gatza gehitzea izango litzateke. Prozesu hau "salting out" ingelesez edo "salado" gaztelaniaz bezala ezagutzen da (gazitzea).[3]

Isopropil alkoholak urarekin nahaste azeotropo bat eratzen du eta honen ondorioz uraren irakite-puntua 80,7 ºCra jaitsi lezake, 87,7%ko (masa) kontzentrazioan (91% bolumenean). Ur eta alkohol isopropilikoaren arteko nahasteek urtze-puntu baxua dute. Zapore mikatza du eta ez da komeni edatea, kaltegarria baita.[3][4] Tenperatura jaitsi ahala alkohol hau likatsua bihurtzen da eta -89 ºCtan izozten da. Isopropanolaren absorbantzia maximoa 205 nmko uhin-luzera da, espektro ultramore-ikuskorrean.[5][6]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskalterm: [Hiztegi Terminologikoa] [2009]
  2. Doolittle, Arthur K. (1954). The Technology of Solvents and Plasticizers. New York: John Wiley & Sons, Inc. p. 628.
  3. a b The Merck Index (10th ed.). Rahway, NJ: Merck & Co. 1983. p. 749.
  4. Logsden, John E.; Loke, Richard A. (1999). "Propyl Alcohols". In Jacqueline I., Kroschwitz (ed.). Kirk-Othmer Concise Encyclopedia of Chemical Technology (4th ed.). New York: John Wiley & Sons, Inc. pp. 1654–1656. ISBN 978-0471419617.
  5. "Isopropyl Alcohol, UltimAR, Suitable for Liquid Chromatography, Extract/Conc, UV-Spectrophotometry". VWR International. Retrieved 25 August 2014.
  6. "UV Cutoff" (PDF). University of Toronto. Retrieved 25 August 2014.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Kimika Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.