Itsaso (Gipuzkoa)
- Artikulu hau Gipuzkoako udalerriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Itsaso (argipena)».
| Itsaso | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Gipuzkoa, Euskal Herria | |||||||||||
 Kizkitzako baselizaren ikuspegia. | |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
| Lurraldea | Gipuzkoa | ||||||||||
| Eskualdea | Ezkio-Itsaso | ||||||||||
| Izen ofiziala | Itsaso | ||||||||||
| Alkatea | Gorka Sasieta Barrenetxea | ||||||||||
| Posta kodea | 20709 | ||||||||||
| INE kodea | 20035 | ||||||||||
| Herritarra | itsasoar | ||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Koordenatuak | 43°04′23″N 2°15′18″W / 43.073°N 2.255°W | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 8,856 km² | ||||||||||
| Garaiera | 430 m | ||||||||||
| Distantzia | 61 km Donostiara | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 604 (2023) −5 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 68,2 bizt/km² | ||||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 21,28 | ||||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 64,29 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 87,8 (2011) | ||||||||||
| Genero desoreka[1] | % 1,75 (2011) | ||||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 7,27 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[1] | % 78,32 (2010) | ||||||||||
| Etxeko erabilera[2] | % 75.99 (2016) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Sorrera | 1399 | ||||||||||
| Webgunea | https://www.itsaso.eus | ||||||||||
Itsaso Gipuzkoako erdi-hegoaldeko udalerri bat izan zen.[3] 2014an, 158 biztanle zituen. 1965tik 2017ra bitartean, Ezkiorekin batera Ezkio-Itsaso udalerria osatzen zuten auzoetariko bat da. 2020ko abenduaren 22ko akordio bidez[4], Gipuzkoako Foru Aldundiak desegin egin zuen Ezkio eta Itsarorekin berriz elkartuz Ezkio-Itsaso berriz sortu Espainiako Auzitegi Gorenaren uztailaren 16ko 1025/2020 epaiari men eginez.
Izena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Itsaso hitz polisemikoa da: «ur gaziko eremu zabala» izateaz gain, «ihitza» eta «isasti» esan nahi izan bide zuen. Udalerria itsasaldetik dozenaka kilometrora egonda ere, askok itsasoaren eta herriaren izenaren arteko lotura ezarri nahi izan dute. Izan ere, Itsasoko Kizkitzako baselizaren Ama Birjinaren deiturari jaiera handia dioten itsasgizon eta arrantzaleek opagaiak uzteko ohitura luzea dago. Litekeena da Itsaso, Ezkio bezala, fitonimo edo landare-izena izatea, ihitza eta isastiekin lotuta, eta itsas ohitura geroago sortu izana izenaren polisemia zela kausa.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Azpeitia |
| ||
| Ezkio | 
|
Beasain | ||
| ||||
| ||||
| Ormaiztegi eta Gabiria |
Auzoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Itsaso (herrigunea)
- Itsaso-Alegia
- Mandubia
- Matximenta
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Itsaso izena 1399an Henrike III.ari bidalitako agiri batean ageri da lehen aldiz. 1461ean Henrike IV.ak Itsaso izendatu zuen. Arriaranekin batera, Areriako alkatetzaren parte zen. 1692an Itsasok eta Arriaranek udalerri bakarra osatu zuten.
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 97 | 97 | 93 | 89 | 87 | 86 | 82 | 95 |
Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Alkateak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hauek izan dira Itsasoko azken alkateak:
| Alkatea | Agintaldi hasiera | Agintaldi amaiera | Alderdia[5] | |
| 2017 a | 2019 | |||
| Gorka Sasieta Barrenetxea[6] | 2019 | 2020 b | Independenteak | |
a 2017an Ezkio-Itsaso udalerria bitan banatu zen eta Ezkio eta Itsaso udalerriak sortu ziren.
b 2020an Ezkio-Itsaso berriro ere udalerria bihurtu zen.
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Argazki galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
-
Kizkitzako baseliza -
San Lorentzo ermita -
Hilerriko gurutzea
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014-08-28 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ a b c d e f Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan:
ez da testurik eman
Udalbiltzaizeneko erreferentziarako - ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «2016ko abenduaren 20ko 27/2016 FORU DEKRETUA, Itsaso Ezkio-Itsaso udalerritik banandu eta udalerri independente gisa eratzea onartzekoa.» Gipuzkoako Aldizkari Ofiziala (Gipuzkoako Foru Aldundia) (Noiz kontsultatua: 2017-1-17).
- ↑ «Gipuzkoako Aldizkari Ofiziala» egoitza.gipuzkoa.eus (Noiz kontsultatua: 2022-06-30).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2021-01-10).
- ↑ «Alkatearen agurra» Itsasoko Herria (Noiz kontsultatua: 2021-08-11).
