Itzalaldi elektriko
Itzalaldi elektrikoa edo argindar-etetea argindar hornikuntzaren bat-bateko eta ezusteko etenaldia da.[1]
Energia elektrikoaren horniduraren sistema osatzen duten elementuren batek huts egiten duenean gertatu ohi dira hornidura eteteko arrazoiak, hala nola, azpiestazio elektrikoaren akats bat, linea elektriko baten kalteak (ustekabekoak edo nahita eragindakoak, hala nola kable-lapurreten kasuan, partikularrek egindako sabotajeen kasuan), edo garraio-sistemaren edo banaketa-sistemaren beste zati batean, zirkuitulabur bat, gainkarga bat, garraio- edo banaketa-sistema elektrikoaren gabezia edo zaharkitzea, mantentze-falta, baita giza akats bat ere sistemako elementuen gaineko eragiketan. Aurreikusi ezin diren egoeretan ere gertatzen da: gertaera klimatikoak, hala nola ekaitzak (zuhaitzak kableetatik erortzea, transformadoreetan kalteak, edo segurtasunagatik itzalaldiak), bero- edo hotz-boladak (potentzia handieneko aire girotuak edo berokuntza-sistemak erabiltzea), lurrikarak edo luiziak, tsunamiak, besteak beste.
Gehiegizko kontsumoak ere eragin dezake itzalaldia, eta larriagotu egiten da sare elektrikoa guztiz garatuta ez badago. Hau da, kontsumo hori hornitzeko behar adina energia sortzen bada ere, energia garraiatzeko/banatzeko eta azken erabiltzaileari helarazteko gai den sarerik ez badago, itzalaldia gertatuko da.
Itzalaldi elektriko handienak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Itzaladia | Kaltetuak (milioika) | Eremua | Iraupena | Erreferentziak |
---|---|---|---|---|
2005eko Java eta Baliko itzalaldia | 100 | Indonesia | 2005-8-18 | [2] |
1999ko hegoaldeko Brasilgo itzalaldia | 76 | Hegoaldeko Brasil | 1999-3-11/1999-6-22 | [3] |
2009ko Brasil eta Paraguaiko itzalaldia | 60 | Brasil eta Paraguai | 2009-11-10/2009-11-20 | [3] |
2003ko Italiako itzalaldia | 55 | Italia | 2003-9-28 | [4] |
2003ko Ipar Amerikako itzalaldia | 55 | Ipar-ekialdeko Ipar Amerika (Kanada, AEB) | 2003-8-14/2003-8-28 | [5] |
2019ko Argentina, Paraguai eta Uruguaiko itzalaldia | 50 | Argentina (Suaren Lurra izan ezik), Uruguai eta Paraguaiko bi departamendu | 2019-6-16 | [6] |
2025eko itzalaldia Europa hegoaldean | 50 | Iberiar Penintsula osoa eta hegoaldeko Frantzia. | 2025-4-28 | [7] |
1965eko azaroaren 9ko Itzalaldi Handia | 40 | Ipar-ekialdeko Ipar Amerika | 1965-11-9 | [8] |
2019ko Venezuelako itzalaldia | 31.5 | Venezuela | 2019-7-3/2019-12-31 |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «itzalaldi». Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 2025-05-05.)
- ↑ 100 million Indonesians affected by power outage. AP
- ↑ a b Bad weather blamed in blackout for 60M in Brazil
- ↑ (Ingelesez) «Italy's blackout raises questions» The Guardian 2003/09/30.
- ↑ The great 2003 North America blackout. CBC
- ↑ (Gaztelaniaz) «Apagón masivo: las razones de un corte histórico en la Argentina» La Nación 2019-6-16.
- ↑ (Gaztelaniaz) «Apagón eléctrico masivo en España» El País 2025-04-28.
- ↑ The 'Great Northeastern Blackout' of 1965. CBC