Jaengo geltokia

Wikipedia, Entziklopedia askea
Jaen
Hurrengo trenak
Geltokiko ikuspegia
Map
Kokapena
UdalerriaJaen,  Espainia
Geltokiaren datuak
Kodea03100
Irekiera1881ko uztaila
Zerbitzuak Aparkalekua  Pertsonaldun txarteldegia 
AldageltokiaTrena Tranbia Autobusa 
Nasak4
Trenbideak7
JabeaADIF
EragileaRenfe Operadora

Jaen Andaluziako Jaengo probintziako tren geltoki bat da, Jaen udalerrian kokatuta dagoena.

Egoera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Geltokia honako burdinbide hauen ibilbidearen zati da:

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1879an Compañia de los Ferrocarriles Andaluces konpainiak Linares-Puente Genil burdinbidearen eraikuntza martxan jarri zuen, Malagako porturaino meatzaritzari irteera eman nahi ziona. 1881eko uztailean jarri zen martxan Espeluy-Jaén zatia, hiriburua Andaluziako linea orokorrarekin lotzen zuena. Linares eta Puente Genilaren arteko trazadura ez zen 1893ko urtarrilera arte amaitu, honen ondoren Jaengo eta Torredonjimeno, Torredelcampo edo Martos bezalako udalerri garrantzitsuen arteko lotura ahalbidetu zelarik.[1]

Jaenen, "Andaluziar" konpainiak trenbide-geltoki bat eraiki zuen, bidaiarientzako eraikin bat, merkantzientzako hainbat muelle-biltegi, maniobrak egiteko trenbide-hondartza zabal bat eta beste instalazio osagarri batzuk zituena. Tren-guneak lokomotora-erreserba bat ere bazuen, baina instalazio hori, aldi berean, Genil zubiaren biltegiaren mende zegoen.[2]

1936an, Espainiako Bigarren Errepublikan, "Andaluziarrak" Espainiar Estatuak konfiskatu zuen bere arazo ekonomikoengatik, eta bere azpiegituren kudeaketa Mendebaldeko Trenbideen Konpainia Nazionalari esleitu zitzaion. 1941ean, zabalera iberiarreko trenbideen nazionalizazioarekin, instalazioak Red Nacional de los Ferrocarriles Españoles (Renfe) erakundearen esku geratu ziren.[3]

1945 eta 1954 artean, Olibondoaren Sindikatu Nazionalak olioa erregulatzeko biltegi bat eraiki zuen Jaengo geltokiaren ondoan, 5 000 tonako edukierarekin. Horretarako, bazterbide bat prestatu zen, trenbidea lotzeko. Hau, inguruko industrietarako jada instalatuak zeuden beste lotura-bide batzuekin lotzen zen.

1970eko hamarkadaren erdialdean geltokiko trenbide batzuk elektrifikatu ziren, Espeluy-Jaen trazadura bezala.[4]

1984ko urrian, Jaen eta Campo Real arteko bidea itxi zuten, eta eten egin zuten. Urte batzuk geroago, bideak altxatu eta bide berde bihurtu ziren. Horrela, Jaenek Subbeticarekin eta Malagarako linearekin zuen lotura historikoa galdu zuen. Gainera, 1988an "andaluziarren" geltoki historikoa itxi eta eraitsi zen. Horren ordez, instalazio berri batzuk eraiki ziren, terminalak eta bidaiari-zerbitzuetarako baino ez zirenak.

2005eko urtarriletik, Renfe Operadora linea ustiatzen ari da eta Adif da tren instalazioen titularra.[1]

Geltokia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zerbitzuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b Sancho Sáez, Alfonso; Almendros Aguilar, Antonio (1981). Almendros Aguilar, una vida y una obra en el Jaén del siglo XIX. Jaén: Instituto de Estudios Giennenses/CSIC.
  2. Moreno, Alberto; López, M. Yolanda; Sánchez, Diana (2014). «El tren del Aceite. Un estudio histórico-arquitectónico a su paso por el sur de Córdoba». Arte, arqueología e historia (21) (Asociación «Arte, Arqueología e Historia de Córdoba»). pp. 337-354. ISSN 1133-9918.
  3. Palomino Nicás, José Luis (2009). «El Ferrocarril del Aceite. Arteria de la campiña oriental andaluza». V Congreso Historia Ferroviaria: Palma de Mallorca, octubre de 2009 (Fundación de los Ferrocarriles Españoles).
  4. Pintado Quintana, Pedro (2006). «Depósitos y talleres en las estaciones andaluzas de vía ancha». IV Congreso Historia Ferroviaria: Málaga, septiembre de 2006 (Consejería de Obras Públicas y Transportes de la Junta de Andalucía).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]