Janet Watson

Wikipedia, Entziklopedia askea
Janet Watson
Londresko Geologia Elkartearen presidentea

1982 - 1984
Edward Howel Francis (en) Itzuli - Charles Hepworth Holland (en) Itzuli
Bizitza
JaiotzaHampstead1923ko irailaren 1a
Herrialdea Erresuma Batua
HeriotzaOxshott (en) Itzuli1985eko martxoaren 29a (61 urte)
Familia
Ezkontidea(k)John Sutton (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaLondresko Imperial College
University of Reading (en) Itzuli
Tesi zuzendariaHerbert Harold Read
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakgeologoa eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)Londresko Imperial College
Jasotako sariak
KidetzaRoyal Society
Lewisen Gneis, Eskozia

Janet Vida Watson FRS FGS (Hampstead, Londres, 1923ko irailaren 1a –Oxshott, Erresuma Batua, 1985eko martxoaren 29a) britainiar geologo eta geologia-irakaslea izan zen Londresko Imperial College-n.[1] Royal Societyko kidea, Eskozian Lewisen konplexua ulertzen lagundu zuelako ezaguna da. 1982an Londresko Elkarte Geologikoko lehendakari hautatu zuten, postu hori bete zuen lehen emakumea.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1923ko irailaren 1ean jaio zen Hampsteaden, Londresen. Aita, David MS Watson FRS, ornodunen paleontologoa zen, eta zoologia eta anatomia konparatuko irakaslea Londresko Unibertsitatean. Katharine M. Parker amak enbriologia ikertu zuen ezkondu aurretik. Janet Watson bere ahizparekin, Katharine Maryrekin, hazi zen South Hampsteaden eta bertako eskolara joan zen. Gero Readingeko Unibertsitatera joan zen Zientzia Orokorrak ikastera. 1943an lehen mailako ohore-titulua lortu zuen biologian eta geologian. 1949an John Suttonekin ezkondu zen. 1985eko martxoaren 29an hil zen, 61 urte zituela.[2]

Ibilbide profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1943an graduatu ondoren, Watson Dairyingeko Ikerketa Institutu Nazionalean hasi zen lanean. Oilaskoaren hazkuntza eta dietak behatu zituen. Bournemouth Wentworth eskolan bere lanaz aspertu eta biologia irakatsi zuen, Bigarren Mundu Gerraren amaierarako geologo bihurtzea erabaki aurretik.[3] 1945ean Imperial Collegen sartzeko eskaera egin zuen, eta 1947an Geologiako lizentziatura osatu zuen. Bigarren graduazioaren ondoren, Herbert Harold Read orduko departamentu buruak ikasle hartu zuen eta Sutherlandeko migmatitak ikertzen hasi zen. Gero, Eskoziako ipar-mendebaldeko Lewis konplexuan hasi zen lanean, Read-eko beste ikerketa-ikasle batekin (John Sutton). Biek osatu zituzten doktoretza-tesiak 1949an, eta, ondoren, ezkontza eta eztei-bidaia Kanaleko Uharteetan. Horrexek azaltzen du Sarken geologiari buruzko argitalpen bateratu bat urte batzuk geroago.

Doktoregaiak esleitu ondoren, Imperial College-ko langileekin elkartu ziren biak.[4] Tesi-lana 1951n argitaratu zuten, eta eragin handia izan zuen konplexu kanbriarraurreen azterketan; izan ere, haien garapen metamorfikoa eta estrukturala gertaera orogeniko diskretu gisa ulertzea posible zela erakutsi zuten.[5] Archaean Scourian-en antzinako konplexu bat proposatu zuten, orogeniko laxfordiano paleoproterozoiko gazteagoak partzialki berregindako gertaera, Scourie dike izeneko dolerita-dike multzo batean duen eragina erakusten duen moduan. Ondorengo landa-lanak, azterketa metamorfikoek eta datazio erradiometrikoak beren kronologia findu dute, baina jatorrizko hipotesia indartzen dute.

Elkarrekin lanean jarraitu zuten Eskoziako geologia aurrekanbrikoaren beste alderdi batzuetan, Moine, Dalradian eta Torridonian barne. 1964an John Sutton departamentu buru bihurtu zen Imperial Collegen, eta handik aurrera bere argitalpen bateratuak ez ziren hain ohikoak izan. 1966an Watson-ek Beginning geology sarrerako testuliburu bat argitaratu zuen bere doktoretzako HH ikuskatzaile ohiarekin, 1968an Introduction to Geology: Volume 1 Principles eta 1975ean Introduction to geology Volume 2 Earth history: Part 1 Early Stages of Earth History and Part 2 Later Stages of Earth History.

1975ean geologiako ikerketa-irakasle izendatu zuten Watson. Berak Eskoziko aurrekanbrikoaren arazoetan lanean jarraitu zuen, baina mineralen sorrerari eta eskualdeko geokimikari buruzko lanak ere argitaratu zituen. 1982tik 1984ra, Elkarte Geologikoko lehendakari izan zen, kargu hori bete zuen lehen emakumea, hain zuzen ere.

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Lyell funtsa - 1954an John Suttoni eta biei batera emandakoa
  • Bigsby domina - 1965ean John Suttoni eta biei batera emandakoa
  • Lyell domina - 1973ean
  • Clough domina - 1979an
  • Royal Society - 1979an hautatua, kontseiluko kidea eta lehendakariordea hil arte.

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea Argitalpena Gaia
1962 Fosilak eta haien erabilerak Zer da fosil bat eta zertarako erabiltzen da?
1966 Beginning Geology Lurraren historiaren lehen etapak
1975 A Korrelation of the Precambrian Rocks in the British Isles Britainia Handiko geologia
1977 Geologiarako sarrera Geologiaren hastapenak (harriak eta mineralogia)
1979 Rocks and Minerals - Bigarren argitalpena Harri eta mineralen adinaren determinazio isotopikoak.
1983 Geology and Man: An Introduction to Applied Earth Science Lurraren zientziarako eta ingurumen-zientziarako sarrera.

Legatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Janet Watson Lurraren Zientziaren aurrerapenaren eragile nagusietako bat izan zen.[6] 2009ko maiatzean, Elkarte Geologikoaren hitzaldi-antzerkiak bere izena jaso zuen, komunitate geologikoan eragin handia izan zuelako.[7] 2016 urteaz geroztik, Janet Watson-en urteroko bilera egin du Elkarte Geologikoak, ikasketak hasten dituzten geologoei beren ikerketak aurkezteko eta eztabaidatzeko aukera emateko.[8] Watson bere eremuko arlo askori buruzko funtsezko galderak egiteko duen trebetasunagatik ere famatua da. Bere ikasleetariko batek, Rick Sibsonek, atsegin zuen beren pentsaera sortzeko presionatzen baitzituen beti.[9]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]