José Tomás Errázuriz

José Tomás Errázuriz
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Santiago, 1856ko azaroa
Herrialdea	Txile
Heriotza	1927ko apirilaren 1a (70 urte)
Familia
Aita	Maximiano Errázuriz
Ama	Amalia Urmeneta Quiroga
Ezkontidea(k)	Eugenia Errázuriz (en)
Seme-alabak	ikusi Carmen Errazuriz (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	diplomazialaria eta margolaria

José Tomás Errázuriz Urmeneta (Santiago, 1856ko azaroa - Britainia Handia, 1927ko apirilaren 1a) Txileko margolari eta diplomazialaria izan zen, bere bizitza osoan Europan bizi izan zena eta batez ere bere erretratu eta paisaiengatik ezaguna.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Maximiano Errázuriz Valdivieso dirudun eta politikari kontserbadorearen eta Amalia Urmeneta Quiroga-ren seme zaharrena zen. Umezurtz geratu zen oraindik bost urte ez zituela. ^[1] Amaliak konplikazio larriak izan zituen 1861ean Rafael Errázuriz politikari eta diplomazialaria izandakoa jaio ondoren, ezin izan zuen sendatu eta hil egin zen egun batzuk igaro ondoren. Orduan, aitak bere lau seme-alabak utzi zituen denbora batez - beste biak Guillermo (1857) eta Amalia (1860) ziren - Rosario Valdivieso Zañartu amonaren ardurapean.

Santiagoko Pintura Akademian ikasi zuen artea, eta Ernesto Kirchbach-en ikaslea izan zen, erakunde horretako bigarren zuzendaria.

1880an, 24 urte zituela, Eugenia Huici-rekin ezkondu zen, Txileko emakume eder-ederra, dirutza handiaren oinordekoa, Europako artista ospetsuen mezenas bihurtuko zena. Eztei bidaia Venezian igaro zuten, eta han ezagutu zuten John Singer Sargent, Eugeniaren hainbat erretratu egin zituena. Ezkontzako lehen urtea Errázuriz familiako baserrian eman zuten (Panquehue baserria, San Felipon, Aconcaguako bailaran), emazteak jaio eta gutxira hil zen semea erditu zuen. Handik denbora batera, 1893an, bikotea Parisera abiatu zen, non Ramón Subercaseaux, margolaria ere,- Amaliarekin ezkonduta zegoen, José Tomás arrebarekin - Txileko kontsul izan zen. Argiaren hirian, Errázurizek bere lan diplomatikoa pintura klaseekin uztartu zuen Henri Gervex artista frantsesaren eta Alfred Hubert belgikarraren eskolan. ^[2] 1886ko Erakusketan parte hartu zuen Laveuses a Étretat, marée haute ( Garbigailuak Étretat-en, itsasgora) margolanarekin eta 1888an, Sur led dunes, au printemps (Dunetan, udaberrian) izeneko erretratua eta paisaia aurkeztu zituen.

Subercaseaux-ekin eta Alberto Orrego Lucorekin sortu zuen XIX. mendearen amaieran beren lan piktorikoa hasi zuten eta margolari diplomazialariak deitzen zitzaien artista taldea, lanbide hori praktikatzeagatik eta Kontinent Zaharrean bizitzaren zati handi bat igarotzeagatik. Errázurizek ia bere lan guztiak Frantzian egin zituen, bere sorterrira bidaia puntualak bakarrik eginez. ^[3]

1900. urte inguruan Londresera joan ziren bizitzera; margolariaren tuberkulosiak Suitzan denbora luzeak igarotzera behartu zuen eta bikotea, praktikan, erori egin zen (Txilen jaio eta laster hil zen lehen haur baten ondoren, beste hiru izan zituzten: Carmen, Maximiano eta María). ^[4] Britainia Handian, ingeles eskolaren eragina du José Tomásek, nahiz eta Frantziako paisaia tradizioaren miresle handia izan. Behin eta berriz Normandiako kostaldea margotu zuen, eta bertan bizi izan zen denbora luzez.

Inpresionismoaren garaikidea, ez zuen inoiz bere burua mugimendu horri atxiki. Giovanni Boldiniren eta John Singer Sargent-en laguna zen, koinatuaren bidez ezagutu zuen margolaria eta bai Subercaseaux-tarrak eta bere emaztea Eugenia, Charles Conder, William Orpen, Pablo Picasso eta beste batzuek ere marraztu zutena. Hil baino urtebete lehenago, 1926an, Errázurizek, bere ahizpa Amaliaren bidez, bere koadro gehienak Txilera bidali zituen ongintzako helburuetarako enkantean saltzeko. ^[5]