Juan Marinello Vidaurreta

Juan Marinello Vidaurreta
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Ranchuelo (en) , 1898ko azaroaren 2a
Herrialdea	Kuba
Heriotza	Habana, 1977ko martxoaren 27a (78 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea eta politikaria
Jasotako sariak	ikusi Urriko Iraultzaren Ordena
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Kubako Alderdi Komunista

Juan Marinello Vidaurreta (Jicotea, Las Villas, Kuba, 1898ko azaroaren 2a - Habana, Kuba, 1977ko martxoaren 27a) Kubako abokatu, intelektual, idazle eta politikari komunista izan zen. Poeta eta saiogile kubatar hau irlako kulturaren figura intelektual garrantzitsuenetako bat izan zen.

Sintesi biografikoa

Jicotea herrixkan jaio zen, Las Villasen, Kuban, 1898ko azaroaren 2an. Aita espainiarra eta ama kubatarra.

Umetan joan zen Espainiara, eta Villafranca del Panadesen (Katalunia) egin zituen ikasketak, aitaren lurraldean, familia Kubara itzuli zen arte, hamasei urte zituela. Santa Klara hiri garrantzitsuan ikasi zuen lehenik. Urte batzuk geroago, Habanako Unibertsitatean egin zituen goi mailako ikasketak. Zuzenbide Zibileko doktorea, Zuzenbide Publikoko doktorea eta Filosofia eta Letretako doktorea izan zen. Ondoren, Espainiara itzuli zen Madrilgo Unibertsitate Zentralean (Espainia) doktoretza egiteko beka batekin.

Bien gaztaroan Jorge Mañach doktore kubatar intelektual nabarmenaren oso laguna zen, eta ondorengo urteetan ezinbestean aldendu ziren, arazo politikoengatik. Hori gertatu zen, 1930eko hamarkadan, Marinello Kubako Alderdi Komunistari lotu zitzaiolako eta, ondoren, bertan afiliatu zelako; Mañach, berriz, jatorri aristokratikokoa zen, eta beti izan zen antikomunista.

Ruben Martinez Villenarekin batera, Venezuela Libre aldizkaria sortu zuen, eta, aldi berean, jarduera politiko biziari ekin zion, argi eta garbi antiinperialista, eta erbestera eraman zuen hainbat aldiz. Era berean, Instituto Hispano Cubano de Cultura (1926) eta Revista Avance (1927) fundazioetan ere parte hartu zuen, azken urte horretan argitaratu baitzuen Liberacion, bere poema libururik onena.

Mexikon erbesteratuta, Juan Marinello David Alfaro Siqueiros muralgilearen lagun egin zen, eta unibertsitateko irakasle ere izan zen, ezkerrarekin politikoki konprometitutako hainbat argitalpenetan kolaboratzeaz gain. Gerardo Machadoren diktadura erori ondoren, uhartera itzuli zen, baina laster bere katedratik kendu zuten berriro, Kubako Alderdi Komunistak sortutako La Palabra egunkari proletarioaren zuzendari gisa agertzeagatik. Berriz ere Mexikon (1936-1937), Espainiako Gerra Zibilari buruzko artikulu polemikoak idatzi zituen.

Nicolas Guillenekin batera, Marinello Espainiara joan zen 1937an, Madrilen eta Valentzian Kulturaren Defentsarako Idazleen Biltzarrera joateko. Bere jarduera politikoan etengabe aritu zen lanean harrezkero, nahiz eta inoiz ez zituen bere kazetaritza eta saiakera lanak alde batera utzi, ezta irakaskuntzan ere, ahal izan zuen bitartean. Alderdi Sozialista Popularraren hautagaia izan zen 1948ko Kubako Hauteskunde Presidentzialetan. Behin baino gehiagotan espetxeratu zuten Fulgencio Batistaren diktadurapean, Fidel Castro buru zuen Kubako Iraultzaren garaipenaren ostean eta Che Guevara Habanako Unibertsitateko errektore izendatu zuten (1962), eta handik bultzatu zuen Unibertsitate Erreforma.

Hainbat literatur argitalpenetan kolaboratu zuen, bai irlan, bai atzerrian (Sobietar Batasuna, Frantzia, Costa Rica, Venezuela, Mexiko eta Estatu Batuak, besteak beste), eta hainbat kargu bete zituen bere herrialdearen ordezkari gisa UNESCOren aurrean. Jose Martiren obran eta kazetaritzan espezializatuta, "el apóstol" lanari buruz behin betikotzat jotzen diren orriak utzi zituen: Actualidad de Martí. Batasun-maisua (1942), José Martí, idazle amerikarra: Martí y Modernismo (1961), Once ensayo martianos (1965) edo Poesía mayor de Martí (1973), besteak beste.

Poeta politikoki konprometitua eta antiinperialista, Juan Marinellok, hala ere, garrantzi metafisiko handiko poemak sortu zituen. Saiakera lanei dagokienez, martiniar ikasketez gain, aipatzekoak dira Juventud y vejez (1928), Americanismo y cubanismo literario (1932), Momento español (1939), Sobre la inquietud cubana eta Picasso sin tiempo (1942) edo Contemporáneos (1965).

Kubako gobernu sozialistan kargu garrantzitsuak izan zituen. Alderdiko Batzorde Zentraleko kide izan zen, arrazoi naturalengatik, 1977ko martxoaren 27an, 78 urte zituela, hil zen arte.

Kanpo estekak

• Datuak: Q4281482
• Multimedia: Juan Marinello Vidaurreta / Q4281482