Judith Malina

Wikipedia, Entziklopedia askea
Judith Malina

Bizitza
JaiotzaKiel1926ko ekainaren 4a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
 Weimarko Errepublika
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaEnglewood (New Jersey)2015eko apirilaren 10a (88 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: pneumopatia
Familia
Ezkontidea(k)Julian Beck  (1948 -  1985)
Hanon Reznikov  (1988 -  2008)
Hezkuntza
HeziketaNew School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
italiera
alemana
portugesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, antzerkigilea, antzerki aktorea, zinema aktorea, telebista-aktorea, antzerki zuzendaria, poeta, aktorea, abeslaria, errealizadorea eta prosalaria
Jasotako sariak

IMDB: nm0539652 Allocine: 7329 Allmovie: p44837
Musicbrainz: 27f1011f-12c4-40c7-87b4-f24833e78c6d Discogs: 3109605 Edit the value on Wikidata

Judith Malina (Kiel, Alemania, 1926ko ekainaren 4a - Englewood, AEB, 2015eko apirilaren 10a) aktore, ekoizle eta zuzendari estatubatuarra izan zen. The Living Theatre enpresa sortu zuen Julian Beckekin batera.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Familia judu batean jaio zen Kielen (Alemania): ama aktorea zen, Rosel Zamora eta aita Max Malina errabinoa. 1929an, hiru urte zituela, familiak New Yorkera emigratu zuen.[1]

Oso gaztetatik ekin zion lanari. 1945ean New School for Social Research-en sartu zen, Erwin Piscator zuzendari eta antzerki-ekoizle alemanarekin ikasteko. Bertolt Brechtekin batera, antzerki epikoaren adierazle garrantzitsuenetako bat izan zen. Piscatorrekin Brecht eta Meyerholderrengana hurbildu zen.

Antzerki esperimentala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1943an Julian Beck ezagutu zuen eta elkarrekin antzerki esperimental baten ideia garatu zuten Broadwaytik kanpo. 1947an, New Yorken, The Living Theatre sortu zuten, anarkismoaren, antzerki politikoak eta bakezaletasunak markatutako antzerki-taldea, eszenaren eta bizitzaren arteko fusioarekin.[2]

Antzerkiak zalantzan jartzen zuen artearen eta kultura menderatzailearen arteko harremana, botere-egiturak mantentzeko. Antzezpen bakoitzean jendearekiko erabateko integraziotik abiatuta eraikitzen zen, antzerki bizia bilatzen baitzuten.[3]

1951n beren apartamentuan estreinatu zuten lehen lana. 1963an antzerkia ixtera behartu zituzten, gerora faltsuak izan ziren arazo fiskalen salaketengatik. Bost urteko kartzelaratze aginduagatik, Estatu Batuetatik ateratzea erabaki zuten, eta 1964tik 1968ra, taldea Europara erbesteratu zen, hainbat herrialdetako gizon-emakumeen talde nomada bihurtuz.[2]

1968an Paradise Now lan berria aurkezteko itzuli zen AEBra.

1969an, taldea banatu egin zen: talde batek Londresen lan egin zuen, beste batek Indiara bidaiatu zuen eta hirugarrena, Judith Malinarena, Brasilera joan zen 1971n. Bertan senarra eta biak gobernu militarrak bi hilabetez kartzelaratu zituen. Judith Malinak bere egunkaria idatzi zuen.[3]

1986an Cooper Unioneko Great Hall-en estreinatu zen, berak zuzendutako ikuskizun batekin.[4][5]

2015eko apirilaren 10ean hil zen, 88 urte zituela.

Bizitza pertsonala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1943an ezagutu zuen bere senarra, Julian Beck, eta harekin egon zen ezkonduta 1948 eta 1985 artean, eta bi seme-alaba izan zituen. 1988an Hanon Reznikovekin (2008an hil zen) ezkondu zen.[6][7]

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Judith Malinaren egunkariak

  • 1972, The Enormous Despair (egunkaria, 1968-69), Random House, New York
  • 1984, The Diaries of Judith Malina: 1947-1957, Grove Press, New York
  • 2013, The Piscator Notebook, (egunero, 1945) Routledge, London & New York.

Judith Malinaren poesia-liburuak

  • 1982, Poems of a Wandering Jewess, Handshake Editions, Paris
  • 2001, Love & Politics, Black & Red, Detroit
  • 2015, Having Loved: New Poems by Judith Malina, Fast Books, Silverton
  • 2015, Full Moon Stages: Personal Notes from 50 Years of The Living Theatre, Three Rooms Press, New York (hil ondoren argitaratua)

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. The Piscator Notebook por Judith Malina, Routledge, 2013, p. 3: "My mother, Rosel Zamojre, was an idealistic young actress...she met Max Malina, an equally idealistic young rabbi...I was born in Kiel, in June 1926...Germany fell upon evil days, and my father, foreseeing the disaster approaching for the Jewish people, emigrated with my mother and me, in 1929, to New York City." ("Mi madre, Rosel Zamojre, era una joven actriz idealista ... conoció a Max Malina, un joven rabino igualmente idealista ... Yo nací en Kiel, en junio de 1926 ... Alemania cayó en días malos, y mi padre, previendo el desastre que se avecinaba para el pueblo judío, emigró con mi madre y conmigo, en 1929, a la ciudad de Nueva York.") Texto en Google Books
  2. a b Julian Beck, creador del legendario Living Theatre, falleció en Nueva York. 16 de septiembre de 1985.
  3. a b Dusse, Fernanda Cristina Sant'ana. (20 de marzo de 2016). «O diário rasurado de Judith Malina e as narrativas impossíveis da ditadura militar» Literatura e Autoritarismo 0 (16)  doi:10.5902/1679849X21506. ISSN 1679-849X..
  4. The Living Theatre. Judith Malina. .
  5. Love and Politics. .
  6. https://www.theatermania.com/new-york-city-theater/news/the-living-theatres-hanon-reznikov-dies-at-57_13805.html
  7. Imdb. Judith Malina. .

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Judith Malina