Khajuraho

Khajurahoko monumentu multzoa¹ UNESCOren gizateriaren ondarea

Mota	Kulturala
Irizpideak	i, iii
Erreferentzia	240
Kokalekua	India
Eskualdea²	Asia eta Ozeania
Koordenatuak	24°51′N 79°56′E / 24.850°N 79.933°E / 24.850; 79.933
Izen ematea	1986 (X. bilkura)
¹ UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) ² UNESCOren sailkapena

Khajuraho (hindiz: खजुराहो) Indiako herri bat da, Chhatarpur barrutian dagoena, Madhya Pradesh estatu federatuan. Bere Erdi Aroko tenplu hinduista eta jainistei esker ospetsua da, estatua erotikoak dituztenak. 1986an UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen. Bere izena sanskritozko Kharjuravāhaka hitzetik dator, kharjura (datil palmondo) eta vāhaka (eramaile) hitzen lotunea dena.

Chandela dinastiaren hiriburua izan zen Khajuraho. Guztira laurogeita bost tenplu daude, Shiva, Vishnu, Braluna eta santu jainistei eskainiak. 925. urtean eraiki zen lehenengo tenplua, 64 yoginiei eskainia, eta mende bat geroago bukatu zen azkena.

Tenpluak bi taldetan bereiz daitezke. Mendebaldeko taldean shikara motako tenplu handienak eta ederrenak daude. Horien arteko Kandariya Mahadeva da nagusia, Shivari eskainia. Ojiba formako estalkia du, eta 31 metroko garaiera. Aberaski apaindua dago Chandela estiloko eskultura hoberenekin.

Vimāna motako lehenengo tenpluak ez ziren oso handiak eta estalkiek, piramide formakoak, hiru maila zituzten gehienez.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013/8/29 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Khajuraho

	Gizateriaren Ondarea Indian
Kulturala Agrako Gotorlekua (1983) • Ajanta (1983) • Ellora (1983) • Taj Mahal (1983) • Mahabalipuram (1984) • Sûrya tenplua (Konârak) (1984) • Goako elizak eta komentuak (1986) • Hampi (1986) • Khajuraho (1986) • Fatehpur Sikri (1986) • Pattadakal (1987) • Elephanta leizeak (1987) • Chola tenplu handi bizidunak (1987) • Sanchi (1989) • Qutub Minar (1993) • Humayunen hilobia, Delhi (1993) • Mendiko burdin bideak (1999) • Mahabodhi tenplua (2002) • Bhimbetkako haizpeko babesa (2003) • Chhatrapati Shivaji geltokia (lehen Victoria Station) (2004) • Champaner-Pavagadh arkeologia parkea (2004) • Gotorleku Gorria (2007) • Yantra Mandir (2010) Naturala Kaziranga natura parkea (1985) • Keoladeonatura parkea (1985) • Manas natura parkea (1985) • Sundarbans natura parkea (1987) • Nanda Devi eta Loreen haran natura parkeak (1988) • Mendebaldeko Ghat mendiak (2012)