Kirol olinpiko
Kirol olinpikoak Udako and Neguko Olinpiar Jokoetan lehiatutako kirol guztiak dira. 2008an, Udako Olinpiar Jokoetan 26 kirol eta 36 kirol diziplina eta Negukoetan 7 kirol eta 15 diziplina onartu zituzten[1].
Lehiaketerako Nazioarteko Olinpiar Batzordeak kirol eta diziplina bereizten ditu. Kirol batek diziplina bakar edo gehiagok osatuta dago eta Nazioarteko federakuntza batek antolatuta dago[2] Adibidez, ur-kirolak, maila olinpikoan Nazioarteko Igeriketa Federazioak antolatuta, Udako Olinpiar Jokoetan egiten den igeriketa, jauzia, igeriketa sinkronizatua eta water polo diziplinek osatutako kirola da[3].
Olinpiar Jokoetan ekintza bakoitzeko hiru dominak banatzen dituzte, diziplina bakoitzak ekintza bat edo gehiago izanik[2].
Eduki-taula
Kirol onartuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Badaude programa olinpikoan agertzen ez diren, baina Nazioarteko Olinpiar Batzordeak onartutako kirol batzuk[4] Hona hemen kirol hauen zerrenda[4]:
- Kirol aeronautikoak
- Bandy
- Beisbol
- Pilota
- Billar
- Bola joko
- Bowling
- Bridge
- Xake
- Cricket
- Aretoko dantza
- Floorball
- Golf
- Karate
- Korfbal
- Lifesaving
- Motoziklismo
- Mendizaletasun
- Netball
- Orientatze kirol
- Polo
- Powerboating
- Racquetbol
- Patinaje
- Errugbi
- Softball
- Eskalada
- Squash
- Sumo
- Surf
- Sokatira
- Urpekaritza
- Uretako eski
- Wushu
Udako Olinpiar Jokoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
26 kiroletako zazpik diziplina anitzak dituzte. Hori zela eta, kolore ezberdinak erabili dira:
Ur-kirolak – Kanoa/Kayak – Txirrindularitza – Gimnasia – Boleibola – Hipika – Borroka
Hona hemen Udako Olinpiar Jokoetako kirolak:
| Kirol (Diziplina) | Elkartea | 96 | 00 | 04 | 06 | 08 | 12 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jauziak |  |
FINA | 2 | 1 | 2 | 4 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 8 | 8 | 8 | ||
| Igeriketa |  |
4 | 7 | 9 | 4 | 6 | 9 | 10 | 11 | 11 | 11 | 11 | 11 | 11 | 13 | 15 | 18 | 29 | 29 | 26 | 26 | 29 | 31 | 31 | 32 | 32 | 32 | 34 | |
| Igeriketa sinkronizatua |  |
2 | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||||||||
| Water poloa |  |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | |||
| Kanoa/kayak (ur lasaiak) | _pictogram.svg){kind=small} |
ICF | • | 9 | 9 | 9 | 9 | 7 | 7 | 7 | 7 | 11 | 11 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | |||||||||
| Kanoa/kayak (ur biziak) | _pictogram.svg){kind=small} |
4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | ||||||||||||||||||||||
| BMX | _pictogram.svg){kind=small} |
UCI | 2 | ||||||||||||||||||||||||||
| Mountain bike | _pictogram.svg){kind=small} |
2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||||||||||||||
| Errepideko txirrindularitza | _pictogram.svg){kind=small} |
1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | ||||
| Pistako txirrindularitza | _pictogram.svg){kind=small} |
5 | 2 | 7 | 5 | 6 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 12 | 12 | 10 | ||
| Artistikoa | .png){kind=small} |
FIG | 8 | 1 | 11 | 4 | 2 | 4 | 4 | 9 | 8 | 11 | 9 | 9 | 15 | 15 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 |
| Erritmikoa | _pictogram.svg){kind=small} |
1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||||||||
| Jauzi-ohola | _pictogram.svg){kind=small} |
2 | 2 | 2 | |||||||||||||||||||||||||
| Hondartza boleibola | _pictogram.svg){kind=small} |
FIVB | • | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||||||||||||
| Areto boleibola | _pictogram.svg){kind=small} |
• | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||
| Dressage |  |
FEI | 3 | 5 | 7 | 5 | 6 | 5 | 6 | 6 | 6 | 6 | 5 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | ||||
| Taldeka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Jauziak | |||||||||||||||||||||||||||||
| Estilo librea |  |
FILA | 1 | 8 | 4 | 10 | 5 | 10 | 13 | 13 | 14 | 14 | 16 | 16 | 16 | 16 | 16 | 16 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | 16 | 18 | 18 | |
| Greko-erromatarra | |||||||||||||||||||||||||||||
| Arkua |  |
FITA | 6 | 6 | 3 | 10 | 2 | 2 | 2 | 2 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | |||||||||||||
| Atletismo |  |
IAAF | 12 | 23 | 25 | 21 | 26 | 30 | 29 | 27 | 27 | 29 | 29 | 33 | 33 | 33 | 34 | 36 | 36 | 38 | 37 | 38 | 41 | 42 | 43 | 44 | 46 | 46 | 47 |
| Badminton |  |
BWF | • | • | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | ||||||||||||||||||||
| Saskibaloia |  |
FIBA | • | • | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||
| Boxeoa |  |
AIBA | 7 | 5 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 10 | 10 | 10 | 10 | 11 | 11 | 11 | 11 | 12 | 12 | 12 | 12 | 12 | 11 | 11 | ||||
| Esgrima |  |
FIE | 3 | 7 | 5 | 8 | 4 | 5 | 6 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 10 | 10 | 10 | 10 |
| Belar hockey |  |
FIH | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||
| Futbola |  |
FIFA | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||
| Eskubaloia |  |
IHF | 1 | • | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||
| Judoa |  |
IJF | 4 | 6 | 6 | 8 | 8 | 7 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | ||||||||||||||||
| Pentatloi Garaikidea |  |
UIPM | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 2 | 2 | 2 | |||||
| Arraunketa |  |
FISA | 5 | 5 | 6 | 4 | 4 | 5 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | 14 | |
| Bela |  |
ISAF | 10 | 4 | 4 | 14 | 3 | 3 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 6 | 6 | 6 | 7 | 8 | 10 | 10 | 11 | 11 | 11 | |||
| Tiro |  |
ISSF | 5 | 9 | 16 | 15 | 18 | 21 | 10 | 2 | 3 | 4 | 7 | 7 | 6 | 6 | 7 | 8 | 7 | 7 | 11 | 13 | 13 | 15 | 17 | 17 | 15 | ||
| Ping-ponga |  |
ITTF | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | |||||||||||||||||||||
| Taekwondoa |  |
WTF | • | • | 8 | 8 | 8 | ||||||||||||||||||||||
| Tenisa |  |
ITF | 2 | 4 | 2 | 4 | 6 | 8 | 5 | 5 | • | • | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | |||||||||||
| Triatloia |  |
ITU | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||||||||||||||
| Halterofilia |  |
IWF | 2 | 2 | 2 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 6 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 9 | 9 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 15 | 15 | 15 | |||
| Guztira | 43 | 89 | 96 | 78 | 110 | 102 | 156 | 126 | 109 | 116 | 129 | 136 | 149 | 151 | 150 | 163 | 172 | 195 | 198 | 203 | 221 | 237 | 257 | 271 | 300 | 301 | 302 | ||
Badaude kirol batzuk olinpikoak izan zirenak eta jadanik ez direnak, hona hemen zerrenda:
| Kirola | 96 | 00 | 04 | 06 | 08 | 12 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 40 | 44 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 96 | 00 | 04 | 08 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Beisbola |  |
• | • | • | • | • | • | • | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||||||||
| Softballa |  |
1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||||||||||||||||
| Poloa |  |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | ||||||||||||||||||||||||
| Errugbia |  |
1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||||||||||||||||
| Sokaltira |  |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||||||||||||||
| Lacrosse |  |
1 | 1 | • | • | • | ||||||||||||||||||||||||
| Jeu de paume |  |
• | 1 | • | ||||||||||||||||||||||||||
| Powerboatinga |  |
• | 3 | |||||||||||||||||||||||||||
| Raketak |  |
2 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Golfa |  |
2 | 2 | |||||||||||||||||||||||||||
| Roque |  |
1 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Pilota |  |
1 | • | • | • | |||||||||||||||||||||||||
| Cricketa |  |
1 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Croqueta |  |
3 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Patinaje artistikoa |  |
4 | 3 | Neguko Jokoetan egina | ||||||||||||||||||||||||||
| Izotz hockeya |  |
1 | ||||||||||||||||||||||||||||
Beste kirol batzuk kirol erakusgarri gisa agertu ziren Olinpiar Jokoetan, lehiaketa ofizialetatik at zeudenak:
- Amerikar futbola (1904 eta 1932)
- Futbol australiarra (1956)
- Globo aerostatikoa (1900)
- Bowling (1988)
- Bola joko (1900)
- Budō (1964)
- Beisbol finlandiarra (1952)
- Glima (1912)
- Motor gabeko hegaldia (1936)
- Frisir esku pilota (1928)
- Korfball (1920 eta 1928)
- Borroka makila (1924)
- Surf lifesaving (1900)
- Longue paume (1900)
- Motoziklismoa (1900)
- Patin-hockeya (1992)
- Savate (1924)
- Gimnasia suediarra (1948)
- Pisuak (1904)
- Uretako eskia (1972)
Neguko Olinpiar Jokoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zazpi kiroletako hiruk diziplina anitzak dituzte. Hori zela eta, kolore ezberdinak erabili dira:
Patinajea – Eskia – Bobsleigha
| Kirol (Diziplina) | Elkartea | 08 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 48 | 52 | 56 | 60 | 64 | 68 | 72 | 76 | 80 | 84 | 88 | 92 | 94 | 98 | 02 | 06 | 10 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Patinaje artistikoa | |
ISU | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
| Abidadurazko patinajea |  |
5 | 4 | 4 • | 4 | 4 | 4 | 4 | 8 | 8 | 8 | 8 | 9 | 9 | 9 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 12 | 12 | |||
| Pista motzeko abiadura patinajea |  |
• | 4 | 6 | 6 | 8 | 8 | 8 | |||||||||||||||||
| Izotz hockeya | |
IIHF | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | |
| Curlinga |  |
WCF | 1 | • | • | • | 2 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||
| Iraupen-eskia |  |
FIS | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 4 | 6 | 6 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 8 | 8 | 10 | 10 | 10 | 12 | 12 | 12 | ||
| Alpetar eskia |  |
2 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | ||||||
| Eski jauziak |  |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | |||
| Konbinatu nordikoa |  |
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | |||
| Eski akrobatikoa |  |
• | 2 • | 4 | 4 | 4 | 4 | 6 | |||||||||||||||||
| Snowboarda |  |
4 | 4 | 6 | 6 | ||||||||||||||||||||
| Biatloia |  |
IBU | 1 | • | • | • | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | 6 | 6 | 6 | 8 | 10 | 10 | |||||
| Lugea |  |
FIL | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | ||||||||||
| Bobsleigha |  |
FIBT | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | |||
| Skeletona |  |
1 | 1 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||||||||
| Guztira | 16 | 14 | 14 | 17 | 22 | 22 | 24 | 27 | 34 | 35 | 35 | 37 | 38 | 39 | 46 | 57 | 61 | 68 | 78 | 84 | 86 | ||||
Beste kirol batzuk kirol erakusgarri gisa agertu ziren Olinpiar Jokoetan, lehiaketa ofizialetatik at zeudenak:
- Bandy (1952)
- Eski alpino paralinpikoa (1984 eta 1988)
- Iraupen eski paralinpikoa (1988)
- Eisstock (1936, 1964)
- Patruila militarra (1928, 1936 eta 1948)
- Akroskia (1988 eta 1992)
- Skijöring (1928)
- Lera-txakur lasterketa (1932)
- Abiadurazko eskia (1992)
- Neguko pentatloia (1948)
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Sports, International Olympic Committee, http://olympic.org/uk/sports/index_uk.asp. Noiz kontsultatua: 2007-03-18.
- ↑ a b Olympic Sports, Disciplines & Events, HickokSports.com, 2005-02-04, http://www.hickoksports.com/history/olsports.shtml. Noiz kontsultatua: 2007-03-18.
- ↑ «Aquatics», Sports (International Olympic Committee), http://www.olympic.org/uk/sports/programme/index_uk.asp?SportCode=AQ. Noiz kontsultatua: 2007-04-06.
- ↑ a b «Recognised Sports», Sports (International Olympic Committee), http://www.olympic.org/uk/sports/recognized/index_uk.asp. Noiz kontsultatua: 2007-03-18.
Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Kirol olinpiko  |
- (Ingelesez) Nazioarteko Olinpiar Batzordea - Kirolak
- (Ingelesez) Nazioarteko Kirol Federazioak
|
||||||||||||||||||
