Kirol olinpiko

Sokatira, 1904ko Olinpiar Jokoetan kirol olinpikoa zena.

Kirol olinpikoak Udako and Neguko Olinpiar Jokoetan lehiatutako kirol guztiak dira. 2008an, Udako Olinpiar Jokoetan 26 kirol eta 36 kirol diziplina eta Negukoetan 7 kirol eta 15 diziplina onartu zituzten^[1].

Lehiaketerako Nazioarteko Olinpiar Batzordeak kirol eta diziplina bereizten ditu. Kirol batek diziplina bakar edo gehiagok osatuta dago eta Nazioarteko federakuntza batek antolatuta dago^[2] Adibidez, ur-kirolak, maila olinpikoan Nazioarteko Igeriketa Federazioak antolatuta, Udako Olinpiar Jokoetan egiten den igeriketa, jauzia, igeriketa sinkronizatua eta water polo diziplinek osatutako kirola da^[3].

Olinpiar Jokoetan ekintza bakoitzeko hiru dominak banatzen dituzte, diziplina bakoitzak ekintza bat edo gehiago izanik^[2].

Kirol onartuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Badaude programa olinpikoan agertzen ez diren, baina Nazioarteko Olinpiar Batzordeak onartutako kirol batzuk^[4] Hona hemen kirol hauen zerrenda^[4]:

Udako Olinpiar Jokoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

26 kiroletako zazpik diziplina anitzak dituzte. Hori zela eta, kolore ezberdinak erabili dira:

Ur-kirolak – Kanoa/Kayak – Txirrindularitza – Gimnasia – Boleibola – Hipika – Borroka

Hona hemen Udako Olinpiar Jokoetako kirolak:

Kirol (Diziplina)	Elkartea	96	00	04	06	08	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08

Jauziak	FINA			2	1	2	4	5	5	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	8	8	8
Igeriketa		4	7	9	4	6	9	10	11	11	11	11	11	11	13	15	18	29	29	26	26	29	31	31	32	32	32	34
Igeriketa sinkronizatua																						2	2	2	1	2	2	2
Water poloa			1	1		1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2

Kanoa/kayak (ur lasaiak)	ICF								•			9	9	9	9	7	7	7	7	11	11	12	12	12	12	12	12	12
Kanoa/kayak (ur biziak)	ICF																		4					4	4	4	4	4

BMX	UCI																											2
Mountain bike																									2	2	2	2
Errepideko txirrindularitza		1			1		2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	3	3	3	4	4	4	4
Pistako txirrindularitza		5	2	7	5	6		4	4	4	4	4	4	4	4	4	5	5	5	4	4	5	6	7	8	12	12	10

Artistikoa	FIG	8	1	11	4	2	4	4	9	8	11	9	9	15	15	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14
Erritmikoa																						1	1	1	2	2	2	2
Jauzi-ohola																										2	2	2

Hondartza boleibola	FIVB																							•	2	2	2	2
Areto boleibola	FIVB								•								2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2

Dressage	FEI		3				5	7	5	6	5	6	6	6	6	5	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6
Taldeka
Jauziak

Estilo librea	FILA	1		8	4	10	5	10	13	13	14	14	16	16	16	16	16	16	20	20	20	20	20	20	20	16	18	18
Greko-erromatarra	FILA	1		8	4	10	5	10	13	13	14	14	16	16	16	16	16	16	20	20	20	20	20	20	20	16	18	18

Arkua	FITA		6	6		3		10											2	2	2	2	4	4	4	4	4	4
Atletismo	IAAF	12	23	25	21	26	30	29	27	27	29	29	33	33	33	34	36	36	38	37	38	41	42	43	44	46	46	47
Badminton	BWF																		•				•	4	5	5	5	5
Saskibaloia	FIBA			•	•							1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2	2
Boxeoa	AIBA			7		5		8	8	8	8	8	8	10	10	10	10	11	11	11	11	12	12	12	12	12	11	11
Esgrima	FIE	3	7	5	8	4	5	6	7	7	7	7	7	7	7	8	8	8	8	8	8	8	8	8	10	10	10	10
Belar hockey	FIH					1		1		1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2
Futbola	FIFA		1	1	1	1	1	1	1	1		1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2
Eskubaloia	IHF											1		•					1	2	2	2	2	2	2	2	2	2
Judoa	IJF																4		6	6	8	8	7	14	14	14	14	14
Pentatloi Garaikidea	UIPM						1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	1	2	2	2
Arraunketa	FISA		5	5	6	4	4	5	7	7	7	7	7	7	7	7	7	7	7	14	14	14	14	14	14	14	14	14
Bela	ISAF		10			4	4	14	3	3	4	4	5	5	5	5	5	5	6	6	6	7	8	10	10	11	11	11
Tiro	ISSF	5	9		16	15	18	21	10		2	3	4	7	7	6	6	7	8	7	7	11	13	13	15	17	17	15
Ping-ponga	ITTF																						4	4	4	4	4	4
Taekwondoa	WTF																						•	•		8	8	8
Tenisa	ITF	2	4	2	4	6	8	5	5									•				•	4	4	4	4	4	4
Triatloia	ITU																									2	2	2
Halterofilia	IWF	2		2	2			5	5	5	5	5	6	7	7	7	7	7	9	9	10	10	10	10	10	15	15	15

Guztira		43	89	96	78	110	102	156	126	109	116	129	136	149	151	150	163	172	195	198	203	221	237	257	271	300	301	302

Badaude kirol batzuk olinpikoak izan zirenak eta jadanik ez direnak, hona hemen zerrenda:

Kirola	00	04	06	08	12	20	24	28	32	36	40	52	56	60	64	84	88	92	96	00	04	08

Beisbola					•					•		•	•		•	•	•	1	1	1	1	1
Softballa																			1	1	1	1
Poloa	1			1		1	1			1
Errugbia	1			1		1	1
Sokaltira	1	1	1	1	1	1
Lacrosse		1		1				•	•		•
Jeu de paume	•			1			•
Powerboatinga	•			3
Raketak				2
Golfa	2	2
Roque		1
Pilota	1						•							•				•
Cricketa	1
Croqueta	3

Patinaje artistikoa				4		3	Neguko Jokoetan egina
Izotz hockeya						1	Neguko Jokoetan egina

Beste kirol batzuk kirol erakusgarri gisa agertu ziren Olinpiar Jokoetan, lehiaketa ofizialetatik at zeudenak:

Amerikar futbola (1904 eta 1932)
Futbol australiarra (1956)
Globo aerostatikoa (1900)
Bowling (1988)
Bola joko (1900)
Budō (1964)
Beisbol finlandiarra (1952)
Glima (1912)
Motor gabeko hegaldia (1936)
Frisir esku pilota (1928)
Korfball (1920 eta 1928)
Borroka makila (1924)
Surf lifesaving (1900)
Longue paume (1900)
Motoziklismoa (1900)
Patin-hockeya (1992)
Savate (1924)
Gimnasia suediarra (1948)
Pisuak (1904)
Uretako eskia (1972)

Neguko Olinpiar Jokoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zazpi kiroletako hiruk diziplina anitzak dituzte. Hori zela eta, kolore ezberdinak erabili dira:

Patinajea – Eskia – Bobsleigha

Kirol (Diziplina)	Elkartea	08	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	94	98	02	06	10

Patinaje artistikoa	ISU	4	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4
Abidadurazko patinajea				5	4	4 •	4	4	4	4	8	8	8	8	9	9	9	10	10	10	10	10	12	12
Pista motzeko abiadura patinajea																		•	4	6	6	8	8	8

Izotz hockeya	IIHF		1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2
Curlinga	WCF			1		•												•	•		2	2	2	2

Iraupen-eskia	FIS			2	2	2	3	3	4	6	6	7	7	7	7	7	8	8	10	10	10	12	12	12
Alpetar eskia							2	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	10	10	10	10	10	10	10
Eski jauziak				1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	3	3	3	3	3	3	3
Konbinatu nordikoa				1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	3	3	3
Eski akrobatikoa																		•	2 •	4	4	4	4	6
Snowboarda																					4	4	6	6

Biatloia	IBU			1	•		•	•			1	1	2	2	2	3	3	3	6	6	6	8	10	10
Lugea	FIL											3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3

Bobsleigha	FIBT			1	1	2	2	2	2	2		2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	3	3	3
Skeletona	FIBT				1			1														2	2	2

Guztira				16	14	14	17	22	22	24	27	34	35	35	37	38	39	46	57	61	68	78	84	86

Beste kirol batzuk kirol erakusgarri gisa agertu ziren Olinpiar Jokoetan, lehiaketa ofizialetatik at zeudenak:

Bandy (1952)
Eski alpino paralinpikoa (1984 eta 1988)
Iraupen eski paralinpikoa (1988)
Eisstock (1936, 1964)
Patruila militarra (1928, 1936 eta 1948)
Akroskia (1988 eta 1992)
Skijöring (1928)
Lera-txakur lasterketa (1932)
Abiadurazko eskia (1992)
Neguko pentatloia (1948)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Sports. International Olympic Committee Noiz kontsultatua: 2007-03-18.
↑ ^a ^b Olympic Sports, Disciplines & Events. HickokSports.com 2005-02-04 Noiz kontsultatua: 2007-03-18.
↑ «Aquatics» Sports (International Olympic Committee) Noiz kontsultatua: 2007-04-06.
↑ ^a ^b «Recognised Sports» Sports (International Olympic Committee) Noiz kontsultatua: 2007-03-18.