Konstantin Ivanov (poeta)
| Konstantin Ivanov (poeta) | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Slakbax, 1890eko maiatzaren 15a (juliotar egutegia) |
| Herrialdea |  Errusiar Inperioa |
| Heriotza | Slakbax, 1915eko martxoaren 13a (juliotar egutegia) (24 urte) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: tuberkulosia |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Simbirsk Chuvash teacher's school (en)  |
| Hizkuntzak | txuvaxera errusiera |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | poeta, idazlea eta itzultzailea |
| Lantokia(k) | Txuvaxia |
| Genero artistikoa | bertsoa narraziozko poesia tragedia maitagarri-ipuina |
Konstantin Vasilievitx Ivanov[1] (errusieraz: Константин Васильевич Иванов, txuvaxeraz: Пӑртта Кӗҫтентинӗ; Slakbax, 1890eko maiatzaren 27agreg./maiatzaren 15ajul. – ibidem, 1915eko martxoaren 26agreg./martxoaren 13ajul.) poeta txuvaxa izan zen, txuvaxerazko literaturako pertsonaiarik garrantzitsuenetakoa.
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Konstantin Ivanov nekazari familia txuvax batean jaio zen. Bere senide asko alfabetatuak ziren eta hezkuntza baloratzen zuten, garai hartan ezohikoa zena.[2]
Zortzi urte zituela, hasi zen bere herriko lehen hezkuntzako eskolan ikasten. 1902an Belebei hiriko eskolara joan zen ikasketak jarraitzera, eta gero Simbirskeko Irakasleen Eskola Txuvaxean prestakuntza klase bat egin zuen. Han erakutsi zuen literaturarekiko interes handia, Errusiako eta Europako eleberri asko irakurri zituen, eta pintura eta eskultura ere ikasi zituen. Oporretan etxera bisitan joaten zenean, herri-ipuinak, tokiko historia, konspirazio-teoriak zituzten testuak eta otoitza herrikoiak biltzen zituen. Horrek areagotu egin zuen identitate nazionalarekiko eta pertsona artistikoekiko zuen estimua. 1908an eskolatik kanporatu zuten monarkiaren aurkako manifestazioetan parte hartzeagatik.[3][4][2] Margolaritzarekiko gero eta interes handiagoa zuela eta, Arte Akademian sartzen saiatu zen, baina ez zuen arrakastarik lortu.[5]
1905eko Errusiako Iraultzak inspiratuta, «Marseillesa txuvaxa» deiturikoa kaleratu zuen.[6] Geroago Mikhail Lermontoven, Nikolai Nekrasoven, Aleksei Koltsoven, Nikolai Ogarioven, Konstantin Balmonten eta Apollon Maikoven hainbat idazlan itzuli zituen txuvaxerara.[7] 1907 eta 1908an, ipuinak, baladak eta Narspi poema argitaratu zituen, bere lan poetiko guztien artean ezagunena. Narspi munduko hizkuntza askotara itzuli da, eta izen bereko operaren oinarri izan zen.[8]
1914ko udazkenean, Ivanovek tuberkulosia hartu zuen eta 1915eko martxoaren 13an hil zen, 24 urte zituela.[2]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ 156. Alfabeto zirilikoz idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistema. Gasteiz: Euskaltzaindia (argitaratze data: 2009-02-27) (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ a b c (Errusieraz) «Память о Константине Иванове жива в сердцах потомков» Официальный портал органов власти Чувашской Республики 2020-05-29 (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ (Errusieraz) «Биография основоположника чувашской художественной литературы Константина Васильевича Иванова» Чувашский государственный университет им. И.Н. Ульянова (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ (Errusieraz) «Иванов Константин Васильевич» Ульяновская областная научная библиотека имени В.И. Ленина (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ (Errusieraz) Филиппова, Анна; Углев, Никита. «Константин Иванов - поэт и художник» ГТРК Чувашия 2020-05-27 (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ (Errusieraz) Иванов, Константин. «Вставай, подымайся!; Думы старого леса; Две дочери» Советская Чувашия 1990-05-27 (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ (Errusieraz) «Выдающиеся люди Чувашии : Иванов Константин Васильевич» Культурное наследие Чувашии (kontsulta data: 2025-09-04).
- ↑ (Errusieraz) Мясников, Виктор. «Константин Иванов, Биография» Peoples.ru 2006-08-22 (kontsulta data: 2025-09-04).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q1395565
Multimedia: Konstantin Vasilyevich Ivanov / Q1395565