Krasiński jauregia

Krasiński jauregia
	Krasiński Palace ensemble
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Polonia
Voivoderria	Mazoviako voivoderria
Barruti-hiri	Varsovia
Koordenatuak	52°14′57″N 21°00′14″E / 52.24917°N 21.00389°E
Historia eta erabilera
Irekiera	1683
Komisarioa	Jan Dobrogost Krasiński (en)
Erabiltzailea	Q780187 1765 ; National Library of Poland (en) 1961
Arkitektura
Arkitektoa	Tylman van Gameren (en) ; Mieczysław Kuzma (en) ; Zygmunt Stępiński (en) ; Giacomo Fontana; Domenico Merlini (en) ; Chrystian Piotr Aigner (en) ; Marian Lalewicz (en)
Estiloa	arkitektura barrokoa; Barrokoa
Ondarea
	256/2 eta SRO09640
Kontaktua
Helbidea	plac Krasińskich 3/5, 00-207 Warszawa
	Webgune ofiziala

Krasiński jauregia (polonieraz: Palac Krasińskich) Varsoviako Krasiński plazan (Plac Krasińskich) dagoen jauregi barroko berreraikia da. Jatorriz 1677 eta 1683 artean eraiki zuten Krasiński familia boteretsuarentzat, baina Bigarren Mundu Gerran larriki kaltetu zuten, eta XX. mendearen erdialdean berreraiki zuten.

Historia eta arkitektura

Jauregia 1677 eta 1683 artean eraiki zuten Jan Dobrogost Krasiński Płockeko voivodarentzat, Tylman van Gameren-en diseinuaren arabera. Frontoietan erliebeekin dekoratu zuten, Poloniako klanen arbaso mitikoaren garaipena erakusten dutenak: Poloniako Ślepowron eta Korwin, Manio Valerio Máximo Mesala erromatar komandantea eta Andreas Schlüter-en eskultura lanak.

Jan Dobrogost Krasiński, errege-idazkari (referendarz) ere izan zena , Mazoviako antzinako nobleziaren ondorengoa zen, eta fortuna handi baten oinordekoa. Aita hil ondoren, egoitza bikain bat eraiki nahi izan zuen hiriburuan, bere anbizio politikoak asetzeko eta bere botere ikaragarria erakusteko. Horrek, bere familiaren antzinako jatorriari eta ustezko benetako loturei buruzko XVI. mendeko kondaira bat landu eta garatzera eraman zuen.

Krasińskik ondo ezagutzen zituen Frantziako kultura eta arkitektura, eta interesa zuen artista kualifikatuak eta arkitekto frantsesak kontratatzeko obra egin zezaten. Kontabilitate-liburu xehe bat izan zuen, non sistematikoki erregistratzen baitzuen obren bilakaera. Proiektua Tylman van Gameren arkitekto holandarraren diseinuaren arabera egin zen. Italian hezi zen, eta Lubomirski familiak Poloniara eraman zuen. Lubomirskietarako, errege-familiarako, zenbait familia noble eta burgesetarako eta eliza katolikorako diseinu ugari egin zituen. Varsoviako arkitekto batzuk ere kontratatu zituzten jauregiko obretan kontratista gisa, materialen hornitzaile gisa edo maisu artisauak, igeltseroak edo artisauak kontrolatzeko. Horien artean zeuden Joseph Bellotti, Jacob Solari, Izydor Affaita eta Maderni. Dekorazioan, paper nagusia Andreas Schlüter alemaniar eskultoreak bete zuen, aurretik Tylmanekin lankidetzan aritutakoa.

Lehen solairuko porte-fenêtre (ate eta leiho bertikal frantsesa) JK monograma (Jan Krasiński) zeramaten bi aingeruk eutsitako kartela batez koroatua zegoen. Freskoak Michelangelo Palloni Joan III.a Sobieskiren margolariak egin zituen. Jauregian egin zituen lanen artean, nabarmenenak ganga pintatua eta atondoko ateen gaineko freskoak dira. Atondoko eta eskailerako moldurak, pilastren buruak, kanpoko fatxadetako iztuku-festoiak eta lorategirako fatxadako kartela heraldikoa artista ezezagunek egin zituzten, Joseph Bellotiren gainbegiradapean. Bigarren Mundu Gerran suntsituriko atondoko pinturak Michael Pallonik margotu zituen. Barnealdeak 1699an jadanik partzialki bukatuta zeuden. Alberto Durero, Antonio da Rectgio, Rembrandt eta Peter Paul Rubensen beste margolan batzuk ez dira kontserbatzen.^[1]

Jauregiaren eta lorategiaren gunea jabetza zabal batean sortu zen, Długa eta Şwi-Saytojerska kaleen artean, jauretxe zahar batek eta Krasińskirena zen lorategi txiki batek okupatzen zuten lekuan. Krasińskik inguruko lursail batzuk erosi zituen lorategiak handitzeko. Gameren diseinuaren arabera, jauregia estilo frantseseko jauregi bat bezala sortu zen cour et jardin artean (sarrerako patioaren eta lorategiaren artean), cour d'honneur bat, bi eraikin simetriko eta hiru etorbide erradial zituen frantses erako parterre bat eta jauregia erdian zituela, baina inoiz ez zen guztiz osatu.

1765ean jauregia Rzeczpospolitak (Poloniako Estatua) erosi zuen eta Altxorraren Batzordearen egoitza bihurtu zen. Sute baten ondoren, 1783an Domenico Merliniren diseinuaren arabera birmoldatu zuten. Gerren arteko aldian, Poloniako Auzitegi Gorena egon zen jauregian.

Bigarren Mundu Gerran alemaniarrek jauregia erre eta eraitsi zuten zati batean, eta kanpoko fatxada, berriz, ia bere horretan mantendu zen.^[2]^[3] Gaur egun, Poloniako Liburutegi Nazionaleko bilduma berezien saileko kidea da (eskuizkribu eta inkunablez osatua), Załuski Liburutegitik datorrena (antzinako bildumaren % 5 baino ez dago jauregian, gainerakoa alemaniarrek nahita suntsitu zuten Varsoviako Altxamenduaren ondoren, 1944ko urrian).^[4]^[5]

Erreferentziak

↑ «Krasiński Palace» eGuide / Treasures of Warsaw on-line.
↑ Krystyna Kreyser. «Pałac Krasińskich» www.gazetaecho.pl ("Puls Warszawy" No. 10).
↑ «Plac Krasińskich i ulica Długa» www.warsawtour.pl 1998ko abuztua.
↑ Rudzińska, Wanda M.. Straty w zbiorach Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie w latach II wojny światowej. .
↑ Tomasz Stańczyk. (2004ko urriaren 2a). «Blizny i relikty» www.rzeczpospolita.pl (Rzeczpospolita, No. 232).

Bibliografia

Mossakowski, Stanisław (1972). Pałac Krasińskich (en polaco). Varsovia: PWN.
Mossakowski, Stanisław (2012). Tylman from Gameren (en polaco). Cracovia: DiG.
The Encyclopedia of Warsaw (en inglés). PWN. 1994.
Putkowska, Jolanta (1991). The Architecture of Warsaw in XVII century (en inglés). PWN.
Miłobędzki, Adam (1980). The Polish Architecture in the XVII century (en inglés). PWN.

Kanpo loturak

(Polonieraz) Sąd Najwyższy. Jauregiko irudi historikoak.
(Polonieraz) Pałac Krasińskich w Warszawie

Datuak: Q1760658
Multimedia: Krasiński Palace / Q1760658

[1] «Krasiński Palace» eGuide / Treasures of Warsaw on-line.

[2] Krystyna Kreyser. «Pałac Krasińskich» www.gazetaecho.pl ("Puls Warszawy" No. 10).

[3] «Plac Krasińskich i ulica Długa» www.warsawtour.pl 1998ko abuztua.

[4] Rudzińska, Wanda M.. Straty w zbiorach Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie w latach II wojny światowej. .

[5] Tomasz Stańczyk. (2004ko urriaren 2a). «Blizny i relikty» www.rzeczpospolita.pl (Rzeczpospolita, No. 232).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]