Lleida

Lleida
	Kataluniako udalerria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Katalunia
Probintzia	Lleidako probintzia
Eremu funtzionala	Ponent
Eskualdea	Segrià
Alkatea	Fèlix Larrosa i Piqué
Izen ofiziala	Lleida
Posta kodea	25001–25008
INEk ezarritako kodea	25120
Herriburua	Lleida City (en)
Geografia
Koordenatuak	41°37′00″N 0°38′00″E / 41.6167°N 0.6333°E
Azalera	212.3 km²
Altuera	155 m
Mugakideak	Almacelles, Torrefarrera, Alpicat, Torre-serona, Corbins, Alcoletge, Bell-lloc d'Urgell, Els Alamús, Torregrossa, Artesa de Lleida, Aspa, Alfés, Albatàrrec, Montoliu de Lleida, Sudanell, Alcarràs, Gimenells i el Pla de la Font eta Tamarite de Litera-Tamarit de Llitera
Demografia
Biztanleria	143.094 (2023); 2.297 (2022)
Dentsitatea	674,02 bizt/km²
Etxebizitzak	1.180
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	973
Ordu eremua	UTC+01:00
Hiri senidetuak	Perpinyà, Foix, Ferrara, Hefei eta Castelló de la Plana
Matrikula	L
Hizkuntza ofiziala	katalan
	paeria.cat

Lleida^[1] Kataluniako mendebaldeko hiria da, Segrià eskualdeko eta Lleidako probintziako hiriburua dena. 2009ko urtarrilaren 1eko erroldan, 135.919 biztanle zituen hiriak, eta 200.000 bat biztanle metropoli eremuak. Katalunia osoko zazpigarren udalerririk populatuena da.

Lleida Segre ibaiaren ertzean dago, eskualde lau emankorraren (Pla de Lleida edo Segrià) erdian, muino baten oinetan (Seu Vella). Unibertsitatea eta apezpikutegia ditu.

Banaketa administratiboa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Barrutiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

K.a. III. mendean Iltirda izenaz ageri zen: ilergeteen hiriburu zen. K.a. 218. urtean suntsitu zuten hiria erromatarrek eta Lleidatik hurbil gudu latza gertatu zen Zesarren eta Ponpeioren artean (K.a. 49). IV. mendean zehar mertzenarioen erasoek hiriaren gainbehera ekarri zuten, eta sueboek 449. urtean guztiz birrindu zuten.

Musulmanen inbasioa gerrarik gabe gertatu zen. Bartzelonako konde Ramon Berenguer IV.ak konkistatu zuen 1149. urtean, eta ordutik XIV. mende arte ezagutu zuen hiriak oparotasun handiena, zuraren eta nekazaritzako produktuen merkataritzari esker. Ondorengo mendeetako izurriteek, goseteek (1333, 1348-1351, 1391, 1589, 1599-1600, 1834, 1854, 1865, 1885), eta gerrek (Joan II.a Aragoikoaren aurkakoa, 1464; Kataluniako Gerra, 1644, 1646 eta 1647; Kataluniako Gerra Zibila) hiriaren gainbehera ekarri zuten.

Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datu klimatikoak (Lleidako aireportua)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	9.6	13.7	17.5	19.8	24	28.5	32.2	31.6	27.3	21.2	14.2	9.8	20.8
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	1.0	2.2	4.2	6.5	10.5	14.4	17.2	17.4	14.1	9.4	4.4	2.1	8.6
Pilatutako prezipitazioa (mm)	26	14	27	37	49	34	12	21	39	39	28	28	369
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	4	3	4	5	6	4	2	3	4	4	4	4	46
Hezetasuna (%)	81	70	61	58	58	54	51	56	63	71	79	83	66
^{[erreferentzia behar]}

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lleida da Kataluniako mendebaldeko eta, neurri handi batean, Aragoiko ekialdeko merkataritzagune nagusia. Oso garrantzitsua da bertako nekazaritzako produktuen azoka. Industria biziki hazi ez bada ere, azken urteotan gora egin du (janari industria, metalurgia, kimika, ehungintza, eraikuntzarako gaiak).

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alkatetza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Arteari dagokionez aipagarri dira, besteak beste, XIII. mendearen hasierako katedral bizantziar-gotikoa (XIV. mendeko klaustroa, XV. mendeko kanpandorrea, ate erromaniko eta gotikoak), katedral berria (1761-1781), XIV. mendeko Laurendi santuaren eliza, La Paeria jauregi erromaniko berantiarra (XIII. mendeko fatxada), XV. mendeko Santa Maria erietxea, eta La Alcazaba gaztelua (XII. mendea).

Garraiobideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ondo lotuta dago errepide, autobide (A-2) eta AVE (Madril-Zaragoza-Bartzelona bidean) bidez. Hiriburuaren ondoko herri batean, Alguairen, Lleidatik 15 kilometrora kokatutako udalerrian, alhan da aireportu bat, 2008ko udatik.