Laguntzaile birtual

Bideo honek Ikusgela proiektuko bideo bat barneratzen du
Wikipedia, Entziklopedia askea
Google Assistant Pixel XL telefonoan exekutatzen
Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da.
Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen klik eginez gero.
Harreman afektibo digitalak: maitale moduan izango zenuke laguntzaile birtual bat?
Apple telebistako urruneko kontrola, erabiltzaileek galdetu diezazkioketen edukia bilatzeko Siri laguntzaile birtualari
Amazoneko Echo bozgorailua , Alexa laguntzaile birtuala exekutatzen

Laguntzaile birtuala edo laguntzaile adimendun pertsonal bat zereginak egiteko edo zerbitzuak emateko gai den software agente bat da. Zereginen edo zerbitzuen exekuzioa erabiltzaileak sartutako datuen araberakoa, kokalekuaren araketaren eta linean dagoen infomazioa(eguraldia, trafikoa, berriak, merkatua, ordutegiak,...) atzemateko gaitasunaren araberakoak izango dira.

Txatbot terminoa ere erabiltzen da, laguntzaile adimendunentzako. Normalean hauek ahozko komandoen bidez atzitzen dira (hauek gehienetan onlineko txat programa modura erabiltzen dira, denbora-pasa modura eta ez modu erabilgarri batean). Laguntzaile birtual batzuk gai dira giza hizkera interpretatzeko eta ahots sintetikoen bidez erantzuteko. Erabiltzaileek beren laguntzaile adimendunei galderak egin diezaiekete, adibidez etxeko beste gailu adimendunak kontrolatzeko ahots bidez, eta baita ere beste oinarrizko zereginen kudeaketa egiteko, esate baterako, mezu elektronikoak, egiteko-zerrendak eta egutegiak, hitzezko komandoen bidez kontrolatzeko.

2017az geroztik, laguntzaile birtualen gaitasunak eta erabilerak geroz eta azkarrago ari dira hedatzen, merkatuan sartzen diren produktu berriekin eta erabiltzaileen ahotsaren interfazeetan arreta handia jarriz. 2017ko maitzean Ameriketako Estatu Batuetan egindako inkesta baten arabera gehien erabilitakoak, Apple-ko Siri(%34). Google-ko Assistant(%19), Amazon-eko Alexa(%6) eta Microsoft-eko Cortana(%4) izan ziren. Horain beste bat merkaturatzeko zain daude Facebook-en M izenekoa.

Google eta Apple-ek oso oinarri handiak dituzte adimendun mugikorrak dituzten erabiltzaileen gainean eta aldiz Microsoft-ek Windows bidez ordenagailu pertsonaletan (Cortana bidez).

Adibide moduan Amazon-eko Alexa izan zen lehena internet bidez erosketak gauzatzeko gai izan zena laguntzaile birtual baten bidez.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

CALO(Cognitive Assistant that Learns and Orgizes) izeneko proiektu militar batean oinarritzen dira gaur egungo laguntzaile hauek. CALO proiektuko managerretako bat izan zen Adam Cheyer-ek eta SRI International-eko adimen artifizialean lan egiten zuten beste hainbat pertsonen hartean Siri sortzen hasi zirenak, gerora hau izango zen lehen sortu zen laguntzaile birtuala.

Ahots digitalaren arakatzea exekutatzeko lehen tresna IBM Shoebox izan zen, 1962an Seattle-eko Azoka Mundialean erakutsi zen publikoaren aurrean eta 1961ean merkaturatua. Lehen mahaigaineko IBM Personal Computer-ra (1980) sortu baino 20 urte lehenago sortu zen eta hamasei hitz eta 0-9-rako digituak ahoz ezagutzeko gai izan zen. Hurrengo aurrerapena ahotsaren arakatzearen munduan 1970urtea sortu zen Carnie Mellon unibertsitatean, Pittsburh, Pensilvanian DARPA agentzia eta Ameriketako Estatu Batuetako Defentsaren Sailaren laguntzaz. Tresna honi Happy izena jarri zioten eta 1000 hitz ikasi zituen, hiru urteko ume baten antzera. Hamar urte ondoren talde berdinak beste tresna edo sistema bat sortu zuen. Oraingoan hitz sinplean analizatzeaz gain hitz askoren sekuentzia ulertzeko gai zen Markov en modelo izkutuaren bidez. Horrela, ahotsaren analisia eskaintzen zuten softwarea zuten lehen laguntzaile birtualak, erantzungailu automatikoetarako eta medikuntzako diktafono digitaletako softwareetako erabili ziren. 1990ko hamarkadan mahaigaineko ordenagailuen ezaugarri bat bilakatu zen ahotsaren analizatzailea, Microsoft, IBM, Philips eta Lernout & Hauspie batik bat. Beranduago, 1996 zehazki IBM-ek IBM Simon telefono adimendun bat merkaturatu zuen. Hau gaur egun ezagutzen ditugun laguntzaile birtualen oinarri izan zen.

Siri izan zen telefono adimendu batean instalatu zen lehen laguntzaile birtuala. iPhone 4S-rekin batera aurkeztu zen 2011-ko urriaren 14ean. Siri Apple Inc-ek garatu zuen 2010 Siri Inc erosi ondoren, SRI International eta Ameriketako Estatu Batuetako Defentsaren Sailak garatutako tresnaren spin-off antzera.

Elkarrekintza metodoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Laguntzaile birtualek lan egiten dute:

Laguntzaile birtual batzuk hainbat metodoren erabileraz atzitu daitezke, adibidez Google Assistant, Google Allo aplikazioko txat-a erabiliz eta Google Home bozgorailu adimendunekin ahotsa erabiliz.

Laguntzaile birtualek hizkuntza naturalaren prozesamendua (NLP) erabiltzen dute, erabiltzaileen testua edo ahots bidezko sarrerak ordenagailu exekutagarriekin lotzeko. Askok etengabe ikasten dute adimen artifizialeko teknikak erabiliz, adibidez ikasketa automatikoa .

Ahotsarekin laguntzaile birtual bat aktibatzeko, hitz zehatz batzuk erabiltzen dira. Hau da, "Alexa", "Hey Siri" edo "OK Google" bezalako hitzak edo hitz multzoak.

Laguntzaile birtuala duten gailu eta objektuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Laguntzaile birtualak plataformetan edo, Amazon Alexa bezala, hainbat plataformatan integratuta egon daitezke:

Zerbitzuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Laguntzaile birtualek zerbitzuen inguran eskaintza zabala eman dezakete, batez ere Amazon Alexa eta Google Assistant laguntzaileek. Honako hauek dira:

  • Eguraldiari buruzko informazioa eskaintzea, Wikipedia edo IMDB-eko informazioa atzitu , alarma ezarri, egiteko dauden egin beharren lista eta erosketen zerrendak.
  • Streaming-eko musika erreproduzitu, hala nola, Spotify eta Pandora ; irratia entzun; audiobook-ak irakurri.
  • Bideoak, telebistako programak edo filmak telebistan erreproduzitzea, adibidez Netflix.
  • Elkarrizketa komertziala, artikuluen erosketa adibidez Amazon erabiliz.
  • Gobernuarekiko elkarrekintza publikoaren laguntza.
  • Bezeroarentzako arretan gizakiari gehigarri bezala edo hau ordeztea. Txosten baten arabera laguntzaile automatiko bati esker deiak jasotzeko zentro bateko lan zamaren %30-a jaitsi zen.

Elkarrizketa komertziala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Elkarrizketa merkataritza merkataritza elektronikoa da hainbat mezularitza moduengatik, horietako batzuk hauek dira; ahozko laguntzaileak, zuzeneko txat a merkataritza elektronikoa buruzko webguneetan , WeChat mezularitza aplikazioko zuzeneko txat-a , Facebook Messenger, WhatsApp eta chatbots mezularitza aplikazioetan edo webguneetan.

Bitarteko zerbitzuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Amazon-ek adibidez Alexa "Skills" eta Google "Actions" aukerak gaitzen ditu bere sisteman, funtsean plataforma laguntzaileetan exekutatzen diren aplikazioak.

Laguntzaile birtualen pribatutasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Laguntzaile birtualei lotutako pribatutasun kezkak nabariak dira gaur egun, adibidez "Hey Siri" esatean Apple-ko gailua segituan erantzuna ematen dute Siri laguntzaile birtuala aktibatzeko komandoa baita, honek horrelako gailuak momentu oro entzuten daudela esan nahi du. Hala eta guztiz ere, ezaugarri horiek garrantzitsuak dira, , arazorik izan dezaketen pertsonentzako erabilgarri suertatzen baita. Pribatasun mantentzeko modu bat, esate baterako, segurtasun-botoi birtuala proposamena izan da laguntzaileentzako barietateen autentifikazioa sortzeko.

Garatzaileentzako plataformak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Laguntzaile birtual gehien erabiltzen duten plataformak beste arazoei irtenbideak emateko balio dute:

  • Amazon Lex garatzaileentzako eskuragarri jarri zen 2017ko apirilean. Hizkuntza naturalaren ulermenarako teknologia eta ahotsaren detekzio automatikoarekin konbinatua zegoen eta 2016ko azaroan merkaturatu zen.
  • Google-k Google-ren "Actions" eta "Dialogflow" plataformak garatzaileentzako eskuragarri jarri zituen Google-ren Google Assistant-ren barruan "Actions" gehiago gehitzeko.
  • Apple-ek SiriKit eskaini zien garatzaileei Siriko luzapenak sortzeko
  • IBM- en Watson-ek , laguntzaile birtualei buruz hitz egiten dugunean, adimen artifizialaren plataforma oso bati buruz ari garela hizketan esaten du.

Aurreko belaunaldiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen erabiltzen ziren testu bidezko(txat) laguntzaile birtualetan, normalean laguntzailea berraragiztatze baten bidez zegoen irudikatua.

Laguntzaileen konparazio osoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Adimendun

laguntzaile pertsonala

Garatzailea Software librea Kore irekiko hardwarea HDMI out Kanpoko

I/O

(Gauzen Interneta)

IOT

Chromecast integratua Smart phone app Beti piztua Unitatetik unitaterako

ahots kanala

Alice Yandex Ez N/A N/A N/A Bai Ez Bai Bai N/A
Alme Verint Ez
AliGenie Alibaba Group Ez Ez N/A N/A Bai Ez Bai Bai N/A
Assistant Speaktoit Ez N/A N/A N/A Ez Ez Bai Ez N/A
Alexa (a.k.a. Echo) Amazon.com Ez Ez Ez Ez Bai Ez Bai Bai ?
Bixby Samsung Electronics Ez N/A N/A N/A Ez Ez Bai N/A N/A
BlackBerry Assistant BlackBerry Limited Ez N/A N/A N/A Ez Ez Bai Ez N/A
Braina Brainasoft Ez N/A N/A N/A Ez Ez Bai Ez N/A
Cadence Cadence studio Ez N/A N/A N/A N/A Ez Bai Bai N/A
Clova Naver Corporation Ez N/A N/A N/A Bai Ez Bai Bai N/A
Cortana Microsoft Ez N/A N/A N/A Bai Ez Bai Bai N/A
Duer Baidu[1]
Evi Amazon.com True Knowledge Ez N/A N/A N/A Ez Ez Bai Ez N/A
Google Assistant Google Ez N/A N/A N/A Bai Bai Bai Bai N/A
Google Now Google Ez N/A N/A N/A Bai Bai Bai Bai N/A
James boost.ai Ez
M (discontinued January 2018)[2] Facebook
Lucida Clarity Lab, University of Michigan

Txantiloi:Third party inline 		Bai N/A N/A N/A Ez Ez Bai Ez N/A
Mycroft[3] Mycroft AI Bai Bai Bai Bai Bai Bai Bai Bai Bai
Nina Nuance Ez
Saiy(a.k.a. utter!) Saiy Ltd. Bai N/A N/A N/A N/A N/A Bai Bai N/A
SEPIA Bytemind.de, community Bai N/A N/A N/A Bai N/A Bai Bai N/A
Sherpa Sherpa Europe SL Ez N/A N/A N/A Bai Ez Bai Bai N/A
SILVIA Cognitive Code Ez N/A N/A N/A Ez Ez Bai Ez N/A
Siri Apple Inc. Ez Ez N/A N/A Bai Ez Bai Bai N/A
Snips Snips SAS Bai N/A N/A N/A Bai N/A N/A Bai N/A
Viv (a.k.a. Bixby) Samsung Electronics Ez N/A N/A N/A Bai Ez Bai Ez N/A
Xiaowei Tencent

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ .
  2. ↑ .
  3. ↑ .

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Laguntzaile_birtual&oldid=9487555"(e)tik eskuratuta