Lamia (greziar mitologia)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Lamia (greziar mitologia)
Menade
Ezaugarriak
Sexuaemakumezkoa
Baliokideaklamia in a work of fiction (en) Itzuli, Lamina eta Lilith
Familia
AitaPoseidon
AmaLibya (en) Itzuli
Bikotekidea(k)Zeus
Seme-alabakSibila eritrearra

Lamia (antzinako grezieraz: Λάμια), antzinako greziar mitologian, haurrekin elikatzen zen munstro bat zen, eta, ondorengo tradizioan, amesgaiztoaren espiritutzat (deabrua) hartzen zen.

Lehen istorioetan, Lamia Libiako erregina ederra zen, eta Zeusekin maitasun istorio bat zuen. Horren berri izan zuenean, Hera, Zeusen emazteak, Lamiarekin izandako Zeusen semea lapurtu zion, bahituz eta erailez. Seme-alabak galtzeak Lamia zoratu zuen, eta mendeku eta etsipen gisa, Lamiak aurkitu eta jan zitzakeen edozein haur hartuko zuen. Ekintza krudelak zirela eta, itxura fisikoa aldatu egin zen, itsusia eta munstro bihurtzeko. Zeusek profeziaren boterea eman zion Lamiari, bai eta bere begiak atera eta birtxertatzeko gaitasuna ere, agian Herak insomnioarekin zigortu zuelako, eta ezin zituelako bere begiak inoiz ere itxi, betirako egon zedin obsesionatua galdutako umeekin.[1]

Lamiaiak ere mamu mota bihurtu ziren, gizon gazteak sexu-gosea asetzeko limurtzen zituen eta ondoren bere haragiaz elikatzen zituen Enpusaren sinonimo.

Lamia zenbait ezaugarri eman zaizkio sugeekin lotzen dituztenak, eta horregatik uste da antzinarotik bere izaera mitologikoa jarrai daitekeela; antzinako hainbat testutan lamiai izenak agertu dira, suge itxurako zatiak dituzten izakiak. Besteak beste, Dio Chrysostomen "mito libikoko" piztiak eta Apolok Argosi Psamatheren (Crotopus) mendeku hartzeko bidalitako munstroa.

Aurreko mendeetan, Lamia haur-izutzaile gisa erabili zuten Grezian, haurrak obedientzian izutzeko, Euskal Herrian hamalau-zaku erabiltzen den gisa.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Bell, Robert E., Women of Classical Mythology: A Biographical Dictionary (New York: Oxford UP, 1991), s.v. "Lamia" (drawing upon Diodorus Siculus 22.41; Suidas "Lamia"; Plutarch "On Being a Busy-Body" 2; Scholiast on Aristophanes' Peace 757; Eustathius on Odyssey 1714).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]