Lamium galeobdolon
| Lamium galeobdolon | |
|---|---|
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Plantae |
| Ordena | Lamiales |
| Familia | Lamiaceae |
| Generoa | Lamium |
| Espeziea | Lamium galeobdolon Linnaeus, 1769 |
| Basionimoa | Galeopsis galeobdolon |
Lamium gadeobdolon Europan oso zabaldua dagoen basa-lore bat duen landarea da, eta beste leku batzuetan lorategiko landare gisa sartu da. Lamiaceae familiaren menda-familiako lorearen morfologia erakusten da, simetria bilateralarekin, hosto kontrajarriekin eta zurtoin karratuarekin. Loreak hori leun kolorekoak dira, eta sorta axialetan daude, kapela irtenarekin (koroilaren lobulu dortsala). Erraz hedatzen da, eta, oro har, landare-estalki apaingarri gisa erabiltzen da. Inbaditzailea izan daiteke bertakoa ez den lekuetan, eta kontuz ibili behar da eremu horietan landatzeko unean.
Sinonimoak: Galeopsis galeobdolon, Lamiastrum galeobdolon edo Galeobdolon luteum.[1][2]
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hosto handiko landare iraunkorra da, eta lur azpiko korridoreak ditu; 40-80 cm-ko altuera hazten da. Aurkako hosto parekatuak zurtoindunak dira, zabal obalatuak, oinarri kordatu batekin eta ertz koskadunekin. Hostoen behealdea purpura kolorekoa izaten da askotan. Hostoen azpialdea ere purpura kolorekoa da askotan. Loreak bertizilioetan hazten dira, buruxka terminal batean eta talde handitan egoten dira, gehienez 8, zurtoinaren goialdean dauden adabegietan.[3] Bertizilastroak deitzen zaie, eta landarearen hostoen antzeko brakteak dituzte, goikoak normalean zabalak baino 1-2 aldiz luzeagoak izaten dira, baina koska gutxiagoekin, behekoak, berriz, landarearen adabetartea bezain motzak edo luzeak izaten dira. Kaliza bost lobulokoa da, eta 7 eta 10 mm bitartekoa. Korola horia da, 15-25 mm luze, eta petaloak tutu luze batekin eta bi ezpainekin fusionatuta daude. Goiko ezpaina kaputxaduna da, eta beheko ezpainak hiru lobulu ditu, erdikoaren antzeko tamainakoak (triangeluarra da), eta, askotan, marra laranjak izaten ditu. Bi estamine motz eta bi luze ditu. Karpeloak fusionatuta daude, eta fruitua lau ganberako eskizokarpoa da.
Taxonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Badira L. galeobdolon-ekin lotura estua duten taxon batzuk, L. galeobdolon-ekin hibridatzen direnak, eta kasu batzuetan ez dira zalantzarik gabe espezie bereizitzat onartzen, baina autore askok azpiespezie edo aldaeratzat hartzen dituzte. Ezagunena argentatum azpiespeziea, eta honen hostoek askotan nabartasuna izaten dute, zirkuluerdi zabal bat bezala jarritako zilarrezko partxeak bezala erakutsiz. Honek, bereziki, lore handiak ditu; hain da berez hazten dena, non variegatum izendatzen den; lorategietatik ihes egindako gisa ezagutzen den ohikoena da.
Azpiespezieak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Lamium galeobdolon subespecie argentatum
- Lamium galeobdolon subespecie endtmanii
- Lamium galeobdolon subespecie flavidum
- Lamium galeobdolon subespecie galeobdolon
- Lamium galeobdolon subespecie montanum
Laborantza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Landare mota honek beroarekin itzal handia behar du, eta lurzoru moderatua lehor egotetik heze egotera. Lurzoruek azidotasunean pH 5,5etik 8ra bitartean egon behar dute, alkalinotasunaren adierazle eta nitrogeno gutxiko lurrak.
Galeria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Ficha de Lamium galeobdolon - Botánica y Jardines.
- ↑ Colmeiro, Miguel: «Diccionario de los diversos nombres vulgares de muchas plantas usuales ó notables del antiguo y nuevo mundo», Madrid, 1871..
- ↑ Lamium galeobdolon, ortiga muerta amarilla - Asturnatura.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q159749
Multimedia: Lamium galeobdolon / Q159749
Espezieak: Lamium galeobdolon