Lankide:Jonsoriano~euwiki

ZER DA?

Tangrama(txinatarra: 七巧板, pinyin: qī qiǎo bǎn: nere amonaren jokoaedonere aitonaren jokoa)aintzinako txinatar joko bat da,emandako hainbat piezarekin figura ezberdinen ziluetaksortzean datzana. Figurak sortzekopieza guztiak erabiltzea beharrezkoa da. Pieza hauek tans izena dute eta 7 dira guztira:

• 5 hiruki isoszele zuzen:
  • 2 txiki
  • ertain bat
  • 2 handi
• karratu bat
• Paralelogramo erronboide bat

• • • HISTORIA

Tangramaren jatorriaren inguruan informazio handirik ez egon arren,Song dinastia garaiko "yanjitu" altzairu jokotik datorrela uste da. Txinatar erregistro historikoek diotenez,altzairujokoa 6 xafla laukizuzenek osatzen zuten hasieran. Beranduago, triangeluar xafla berri bat gehitu zitzaion joko honi eta jendeak 7 xafla hauek, xafla karratu handi batean ordena zitzakeen. Ming dinastia garaian hainbat aldaketa jasan zituen altzairu jokoak eta azkenik egurrezko blokedun jokoa bilakatu zen jolasteko helburuarekin.

Beste istorio batek dio txinatar emperadore baten zerbitzari batek, zeramikazko baldosa oso garesti eta hauskor bat zeramala. Zerbitzaria trebukatu eta baldosa apurtu zitzaion. Izututa, karratu bat eraikitzen saiatu zen zatiekin, baina ezin izan zuen. Honela konturatu zen hainbat figura sor zitzakeela zatiekin.

ohiko figura bat.

XVIII.mendetik aurrera, hainbat liburu txinatarren itzulpenak argitaratu ziren Europan eta Amerikan zeinetan Tangramaren arauak azaltzen ziren eta "txinatar buruhaustea" izena hartu zuen jokoak.Joko oso ospetsua bilakatu zen eta jende guztiak jolasten zuen: haurrek,helduek, pertsona arruntek eta zientzia eta arteetako pertsona ospetsuek besteak beste. Napoleon Bonaparte benetan tangramzale bikaina bihurtu zen Santa Helena irlara erbesteratua izan zenetik.

Tangram hitzaren jatorriaren inguruan hainbat aipaera daude: Hauetatik onartuenetako batek dio ingeles batek asmatu zuela "tang" kantoniar hitza(txinatar esan nahi duena) eta "gram" latindar hitza(idatzia edo grafikoa esan nahi duena) batzearen ondorioz. Tangram hitza,Thomas Hill-engatik( Harvard-eko presidentea izango zena)izan zen erabilia lehen aldiz bere "Geometrical puzzle for the youth" liburuan 1828 an.

Egin daitezkeen figura kopuruari dagokionez, liburu europearrek liburu txinatarretatik kopiatu egin zituzten figura originalak, ehun bat zirenak. 1900 urterako figura berriak asmatuak ziren jada, 900 bat. Gaur egun, tangramarekin 16000 figura ezberdin egin daitezke.

• • • ERABILPENA

Gaur egun,tangrama ez da denborapasa moduan bakarrik erabiltzen, psikologian, filosofian eta batipat pedagogian ere erabiltzen da. Matematikako ikaskuntza arloan, tangrama bi dimentsioko geometriako kontzeptuak emateko eta arlo kognitiboa eta psikomotrizitatea garatzeko erabili ohi da.

• • • TANGRAMA NOLA ESKURATU

Gaur egun edozein jostailu dendatan edota denda espezializatuetan lor daitezke, material mota ezberdinetakoak eta merke merkeetatik garestiagoetara arte.

• • • EDITATZEKO

inprimitzeko tangrama