Lantziego
| Lantziego | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Araba, Euskal Herria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
| Lurraldea | Araba | ||||||||||
| Eskualdea | Arabako Errioxa | ||||||||||
| Izen ofiziala |  Lanciego/Lantziego | ||||||||||
| Alkatea | Itziar De Alava Martinez de Icaya (Euzko Alderdi Jeltzalea) | ||||||||||
| Posta kodea | 01308 | ||||||||||
| INE kodea | 01032 | ||||||||||
| Herritarra | lantziegar | ||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Koordenatuak | 42°33′46″N 2°30′45″W / 42.5628°N 2.5126°W | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 24,20 km² | ||||||||||
| Garaiera | 541 metro | ||||||||||
| Distantzia | 48 km Gasteiza | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 685 (2024) −23 (2023) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 0,28 bizt/km² | ||||||||||
| Hazkundea (2003-2013)[1] |  % 5,71 | ||||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 23,81 | ||||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 51,85 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 83,33 (2011) | ||||||||||
| Genero desoreka[1] | % 10,18 (2011) | ||||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 10,23 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[2] | % 22.46 + % 16.52 hartzaile (2021) | ||||||||||
| Kaleko erabilera [3] | % (2021) | ||||||||||
| Etxeko erabilera[4] | % 5.94 (2021) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Sorrera data | 1630 | ||||||||||
| Webgunea | http://www.lanciego.org/ | ||||||||||
Lantziego Arabako hego-ekialdeko udalerria da, Arabako Errioxa eskualdekoa. Izen bereko herria da udalerriaren herriburua. Gasteiztik 48 bat kilometrora dago, hegoalderantz.
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Udalerri mugakideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Iparraldean: Kripan eta Lapoblación (Nafarroa).
- Hegoaldean: Guardia eta Logroño (Errioxako Autonomia Erkidegoa).
- Ekialdean: Ekora eta Oion.
- Mendebaldean: Bilar eta Kripan.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]X. mendean Antso I.a Garzeitz erregeak sonsierra eskualdea bereganatu eta Nafarroako erresuman sartu zuen. 926 urtean dagoeneko Asa aipatzen da. Lantziego izenaren aipamen zaharrena 1257. urteko agiri batean aurkitu da. Lantziego Guardiaren menpe egon zen 1630. urtera arte, zeinetan hiri titulua jaso zuen. Calahorrako elizbarrutian jarraitu zuen 1862. urtean Gasteizkoa eratu zen arte. 1887an Benasperi Lantziegoren barnean integratu zen[5].
Ekonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lantziegoren ekonomia ardogintzan eta haren inguruko turismoan oinarritzen da. Arabar Errioxako ardoaren ekoizle garrantzitsua da.
Banaketa administratiboa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hiru herrik osatzen dute Lantziego udalerria:
- Asa.
- Binasperi (1887ko errolda egin baino lehen bere udalerria zuena).
- Lantziego (udalerriko herriburua).
Lantziegoko herriak
Demografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Lantziegoko biztanleria |
|---|
 |
| Datu-iturria: www.ine.es |
Politika
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sakontzeko, irakurri: «Hauteskundeak Lantziegon»
2011ko udal hauteskundeak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]2019ko maiatzaren 26ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz Lantziegoko alkatea EAJko Itziar De Alava da.
Lantziegogo udalbatza | |||||
Alderdia |
2019 |
2023 | |||
| Zinegotziak | Boto kopurua | Zinegotziak | Boto kopurua | ||
| Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ) | 4 / 7 |
177 (% 48,36)
|
4 / 7 |
196 (% 52,97)
| |
| Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE) | 3 / 7 |
161 (% 43,99)
|
2 / 7 |
106 (% 28,65)
| |
| Euskal Herria Bildu (EH Bildu) | 0 / 7 |
0 (% 0)
|
1 / 7 |
51 (% 13,78)
| |
| Alderdi Popularra (PP) | 0 / 7 |
23 (% 6,28)
|
0 / 7 |
14 (% 3,78)
| |
| Datuen iturria: Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean | |||||
Alkateak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hauek izan dira Lantziegoko azken alkateak:
| Alkatea | Agintaldi hasiera | Agintaldi amaiera | Alderdia[6] | |
| Jesus Blanco Martinez de Osaba[6][7][8] | 1979 | 1983 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
| Pedro Antonio Moreno Ibañez[6][8] | 1983 | 1987 | Euskadiko Alderdi Sozialista | |
| Juan Ocariz Querejazu[6] | 1987 | 1991 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
| Emilio Perez de Azpillaga Querejazu[6] | 1991 | 1995 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
| Emilio Perez de Azpillaga Querejazu[6] | 1995 | 1999 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
| Manuel Zabala Gonzalez[6] | 1999 | 2003 | Alderdi Popularra | |
| Alfonso Luis Gonzalez Eguilaz[6] | 2003 | 2007 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
| Manuel Zabala Gonzalez[6] | 2007 | 2011 | Alderdi Popularra | |
| Alfonso Luis Gonzalez Eguilaz[6] | 2011 | 2015 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
| Gorka Mauleon Olalde[6] | 2015 | 2019 | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
| Itziar De Alava Martinez de Icaya[6] | 2019 | 2023 | Euzko Alderdi Jeltzalea[9] | |
| Itziar De Alava Martinez de Icaya[10] | 2023 | Jardunean | Euzko Alderdi Jeltzalea | |
Garraioa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Araba Bus sareko 
lineak zerbitzua ematen dio udalerri honi:
|
Gainera, Eskualdeko Garraioa sareak linea bat ditu udalerrian:
|
Ondasun nabarmenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Mantibleko erromatar zubia (Asan). Jatorrian zazpi arku eta 164 metroko luzera bazituen ere, gaur egun bi arkuk bakarrik diraute zutik. XV. mendean suntsitu omen zuten.[11]
- San Azisklo eta Santa Victoria eliza (XVI eta XVIII mendeen artean eraikia).[12]
- Landako Andre Mariaren baseliza.
- Armendarizko markesaren jauregia (XVIII. mendea): Udaletxearen egoitza dago bertan.
- Lantziegoko olio-errota. Arabako Errioxan daudenen artean zaharrena da.[13]
- Iturri zaharra: herrigunean, udaletxetik gertu, iturri neoklasikoak, garbitokiak eta uraskak osatutako multzo bikaina.[14]
- La Paloma habanerak nazioartean ezagun bihurtu zuen Sebastian Iradier Salaberri musikari konpositorearen jaiotetxea.
- Lantziegoko pikota.[15]
Iruditegia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Lantziegoko , garbitokiak eta uraskak. -
-
-
Asa. -
.jpg)
Jaiak eta ospakizunak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hiru jai nagusi ospatzen dira herrian:
- San Isidro eguna, maiatzaren 15ean.
- Zoruko Gure andrearen eguna, irailaren 8an. Jaiei hasiera emateko astronautaren jeistiera egiten da[16].
- San Azisklo eta Santa Victoria eguna, azaroaren 17an.
Lantziegar ezagunak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Sebastian Iradier Salaberri (1809-1865), euskal musikagilea.[17]
- Lorenzo Fernandez de Viana Ugarte (1866-1929), eskultorea.[18][19]
- Marcelino Ugalde (1881-1949), irakaslea.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Euskararen Adierazle Sistema. Euskara-gaitasuna adinaren eta sexuaren arabera. EAE (eskualdeka/udalerrika). Eusko Jaurlaritza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Biasteri edo Guardia, nola erabili?» sustatu.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
- ↑ a b c d e f g h i j k l «Base de datos de Alcaldes y Concejales: Ministerio de Política Territorial y Función Pública:» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-03-21).
- ↑ (Gaztelaniaz) «La ilusión de aquellos Alcaldes de hace 40 años» Blog Rioja Alavesa (Noiz kontsultatua: 2020-03-09).
- ↑ a b «Lanciego/Lantziego» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu» Gasteiz Hoy 2019-06-15 (Noiz kontsultatua: 2020-04-05).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Todos los alcaldes y alcaldesas de Álava, pueblo a pueblo» Diario de Noticias de Álava 2023-06-18 (Noiz kontsultatua: 2023-11-22).
- ↑ Mantibleko zubi erromatarra euskadi.net webgunean[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ «Ondare artistikoa» www.lanciego.org (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Trujales de Rioja Alavesa» Alava Turismo (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
- ↑ «Lantziego» arabakoerrioxa.eus (Noiz kontsultatua: 2020-05-14).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Urkamendiak Euskal Herrian» Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2024.10.23).[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ (Gaztelaniaz) «'El Astronauta' baja mañana en Lanciego» La Rioja 2015-09-03 (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
- ↑ «Iradier, Sebastian» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Dos esculturas de Lorenzo Fernández de Viana y Ugarte en la catedral de Santa María» Euskonews (Noiz kontsultatua: 2024-10-23).
- ↑ «Fernandez de Viana y Ugarte, Lorenzo» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea] |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
- (Gaztelaniaz) Lantziegoko Udalaren webgunea
- Lantziego euskadi.net webgunean
- (Gaztelaniaz) Lantziego Auñamendi entziklopedian
Datuak: Q1443959
Multimedia: Lanciego / Q1443959
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Lantziego
| Lantziegoko herriak | ||
|---|---|---|
Agurain • Aiara • Amurrio • Añana • Aramaio • Argantzon* • Armiñon • Arraia-Maeztu • Arratzua-Ubarrundia • Artziniega • Asparrena • Barrundia • Bastida • Berantevilla • Bernedo • Burgu • Donemiliaga • Dulantzi • Ekora • Eltziego • Elvillar • Erriberabeitia • Erriberagoitia • Gasteiz • Gaubea • Guardia • Harana • Iruña Oka • Iruraiz-Gauna • Kanpezu • Kripan • Kuartango • Lagran • Lantaron • Lantziego • Lapuebla de Labarca • Laudio • Legutio • Leza • Mañueta • Moreda • Navaridas • Oion • Okondo • Samaniego • Trebiñu* • Urizaharra • Urkabustaiz • Villabuena • Zalduondo • Zanbrana • Zigoitia • Zuia | |
*Administratiboki, Argantzun eta Trebiñu Gaztela eta Leongo autonomia erkidegoan daude |