Larru-tripaki urdinska

Wikipedia, Entziklopedia askea
Larru-tripaki urdinska
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaThelephorales
FamiliaBankeraceae
GeneroaHydnellum
Espeziea Hydnellum caeruleum
P.Karst., 1879
Mikologia
 
himenio tolestua

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Larru-tripaki urdinska (Hydnellum caeruleum edo Calodon caeruleum) Bankeraceae familiako onddo espezie bat da.[1]

Sukaldean erabiltzeko haragi gogorregia eta larrukara du.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 5 eta 10 cm bitarteko diametrokoa. Konoa alderantziz formakoa, ondoren laua eta, oro har, hondoratua, izurtua. Hasieran urdin iluna, ondoren zurixka, lehoi kolorez eta arre-gorrixkaz zikinduta. Gainazala fin-fin belusatua.

Orratzak: Meheak, dekurrenteak, zurbilak, ondoren arre-gorrixkak, punta urdinxkarekin.

Orratz dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orratzak.

Hanka: Erraboilduna, laburra, lodia. Hori-laranja kolorekoa.

Haragia: Zaila eta larrukara, goialdean urdin koloreko eremu zirkularrekin eta behealdean gorri-herdoil kolorekoekin.[2]

Etimologia: Caeruleum epitetoa latinetik dator, kolore urdina esan nahi duen "ceruleus" hitzetik. Karpoforoaren zeru-urdin koloreagatik.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ez da jangarria, haragi gogorra eta larrukara du.[3]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hydnellum suaveolens delakoarekin, honek usain fuertea du, ia higuingarria, anisarena. Ebakitzean haragia urdindu egiten zaien beste espezie batzuk: Hydnellum compactum, espezieak lehoi koloreko oina du. Phellodon niger, perretxikoak kapela urdin-beltz kolorekoa du ertz zuriarekin. Hydnum amicum, gris-lila kolorekoa da eta itsabalki (Melilotus officinalis) landarearen usain fuertea du; herri medikuntzan erabiltzen den landare belarkara da.

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udan eta udazkenean koniferoen basoetako humusean. Espezie urria.[4]

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ipar Amerika, Erdialdeko Amerika, Europa, Errusia, Japonia, Himalaiako eremua.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 603 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 423 or. ISBN 84-505-1806-7..
  4. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 310 or. ISBN 84-282-0865-4..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]