Maria Jane Jewsbury

Wikipedia, Entziklopedia askea
Maria Jane Jewsbury

Bizitza
JaiotzaMeasham (en) Itzuli1800ko urriaren 25a
Herrialdea Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
 Britainia Handiko Erresuma
HeriotzaPune1833ko urriaren 4a (32 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: kolera
Familia
Anai-arrebak
Hezkuntza
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, poeta eta literatura-kritikaria

Maria Jane Jewsbury edo Maria Jane Fletcher (Measham, Britania Handia, 1800eko urriaren 25aPune, India, 1833ko urriaren 4a) idazle eta literatura-kritikari ingelesa izan zen.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jewsbury Meashamen jaio zen 1800ean, une horretan Derbyshire-ko zati bat, orain Leicestershirekoa.[2] Thomas Jewsbury (1840an hila) kotoiaren eta merkatariaren fabrikatzaile baten eta Maria Smith-en (1819an hila) alaba zen.[3] Aitaren aldeko aitona, Thomas Jewsbury (1799an hil zen), errepideko topografo ez profesionala eta nabigazio-kanaletako ingeniaria zen, eta filosofia ikasi zuen. Hil zenean, lau landa-etxe, biltegi bat, Meashameko lurrak eta diru-kopuru handia utzi zion familiari.[4]

Maria Jane Jewsbury sei neba-arrebetatik zaharrena zen: Thomas, 1802an jaio zen, gero Henry 1803an, Geraldine 1812an, Arthur 1815ean eta Frank 1819an.[4]

Aita kotoi-fabrika bateko maisu izan zen. Baina Estatu Batuetako 1812ko gerrak kotoiaren negozioa hondatu zuen eta familia Mánchesterrera joan zen aitaren negozioak huts egin ondoren. Maria Janeren ama hil egin zen, Frank neba-arrebetatik gazteena erditu eta hilabetera. Horregatik, Maria Janek, 19 urte zituela, ama-rola hartu zuen etxean, aitak lan egin zezan. Ama hil eta 12 urtean zaindu zituen haurrak.

Jewsbury Shenstoneko (Staffordshire) eskola batera joan zen, baina osasun txarra zela eta, 14 urterekin utzi behar izan zuen.[5] Neba-arrebak zaintzen zituen bitartean, irakurtzen hasi zen, eta 1812an Mánchesterreko Gazetan laguntzen hasi zen. Bere ahizpari gutunak idatzi zizkion 1828an, Geraldine Darby Andereñoen Eskolan zegoen bitartean.[3] Letters to the Young (Gutunak gazteari) izenburupean, idazle izan nahian, Maria Janek fama-arriskuez idatzi zion Geraldineri. Maria Janek ahizpa gazteari esan zion famak desleialtasuna zekarrela eta benetako zoriona erlijioan bakarrik aurki zitekeela. 1826an Maria Janek krisi espirituala izan ondoren idatzi ziren gutun horiek, baina Geraldinek ez zien aholkurik kasurik egin.

Maria Janeren lehen liburua Phantasmagoria izan zen, poesia eta prosa biltzen zituen liburua, eta 1825ean argitaratu zen. William Wordsworth eta Dorothy Wordsworthen arreta erakarri zuen liburuak.[2] Maria Jane Lancashiren izan zen 1825eko uztailean Wordsworths familia bisitatzen. Beste lagun bat Felicia Hemans zen, eta harekin geratu zen Galesen 1828ko udan. Charles Wentworth Dilke Athenaeumeko editorea ezagutzen zuenez, 1830ean hasi zen beretzat idazten.

Aitaren nahien kontra, William Kew Fletcher (1867) apaizarekin ezkondu zen 1832ko abuztuaren 1ean, Penegoesen (Montgomeryshire). Bidaia luzea egin zuten Indiara, itsasoan barrena, eta bidean poesia eta aldizkari bat idazten jarraitu zuen. Poesia Athenaeum-en argitaratu zen The Oceanides izenburuaz.[6]

Jewsbury 1833ko ekainean suminez gaixotu zen eta Poonan hil zen 1833ko urriaren 4an. Berak argitaratu gabeko lan asko eraman zituen Indiara, eta asko anonimoki argitaratu ziren hil ondoren.[2][5][7]

Jane Jewsburyren idazki asko Mánchesterreko Unibertsitateko Liburutegian daude.[8]

Jewsburyren lana[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Letters to the Young
  • Phantasmagoria
  • The Oceanides[6]
  • The Three Histories (1830)[2]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Ingelesez) «Maria Jane Jewsbury (Mrs Fletcher) - National Portrait Gallery» www.npg.org.uk (Noiz kontsultatua: 2022-06-07).
  2. a b c d «Merriam Webster's Biographical Dictionary» Biography in Context (Gale) 1995.
  3. a b Maria Jane Fletcher, Romantic Circles, retrieved 17 January 2015
  4. a b (Ingelesez) Howe, Susanne. (1935). Geraldine Jewsbury: Her Life and Errors. G. Allen & Unwin Limited (Noiz kontsultatua: 2022-06-07).
  5. a b Joanne Wilkes: Jewsbury , Maria Jane (1800–1833), Oxford Dictionary of National Biography (Oxford, UK: OUP, 2004).
  6. a b The Oceanides, Maria Jane Jewsbury, ed.by Judith Pascoe, retrieved 17 January 2015
  7. (Gaztelaniaz) Johns Hopkins University Press. 2021-02-22 (Noiz kontsultatua: 2022-06-07).
  8. Jewsbury Papers, The University of Manchester Library, retrieved 17 January 2015

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]