Marmoka

Marmokak,^[1] Medusozoa azpifilumeko izaki gelatinotsuen medusa faseari ematen zaion euskarazko ohiko izena da. Azpifilum hau, Cnidaria filumeko klado handia da.^[2]^[3]^[4]^[5] Hau da, nola beldarra den intsektu batzuen bizi-zikloko fase bateko gorputza deskribatzen duen hitza, berdintsu marmoka da medusozooen bizi-zikloaren forma bat.

Anatomia

Knidarioen bizi-zikloa, medusa fasearekin (**marmoka**) agerian (12-14).

Marmokek morfologia oso ezberdinak dituzte, baina Medusozoa azpifilumeko marmokek simetria tetrameroa (lauko multiplotan ebakia) aurkezten dute.^[6] Gorputza onddo baten itxurakoa izaten dute. Txapelaren ertzean 4-8 garro dituzte. Azpiko aldean hodi bat edukitzen dute eta haren muturrean dute ahoa. 1-1,8 m zabaleko diametroa izaten dute.

Marmoka fasean den gorputz batean, gorputzaren %95 ura izaten da.^[7]

Marmoken fisiologiaren parte ezagun bat nematozisto organo ziztatzaileak dira, Pozoitsuak dira gehienak, eta oso pozoi bizikoak batzuk.^[8]

Bizi-zikloa

Medusozoa azpifilumeko partaideen ezaugarri bereizgarria, beste knidarioekiko, marmoka edo medusa fasea biltzen duen bizi-ziklo konplexua da. Bizi zikloan fase sexualak (marmoka gisa) eta asexualak (polipo gisa) igarotzen dituzte, denbora gehiena fase sexualean bizitzen dutelarik.^[9]

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Barrutia, Eneko. (2003). «Arrainen izenak Bizkaian XX. mendean» (pdf) Zainak (Donostia: Eusko Ikaskuntza) (25) ISBN 8484198790. ISSN 1137-439X. Bibcode: 1137-439X..
↑ (Ingelesez) «Definition of JELLYFISH» www.merriam-webster.com (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ (Ingelesez) Zapata, Felipe; Goetz, Freya E.; Smith, Stephen A.; Howison, Mark; Siebert, Stefan; Church, Samuel H.; Sanders, Steven M.; Ames, Cheryl Lewis et al.. (2015-10-14). Steele, Robert E. ed. «Phylogenomic Analyses Support Traditional Relationships within Cnidaria» PLOS ONE 10 (10): e0139068. doi:10.1371/journal.pone.0139068. ISSN 1932-6203. PMID 26465609. PMC PMC4605497. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ (Ingelesez) Kayal, Ehsan; Bentlage, Bastian; Sabrina Pankey, M.; Ohdera, Aki H.; Medina, Monica; Plachetzki, David C.; Collins, Allen G.; Ryan, Joseph F.. (2018-12). «Phylogenomics provides a robust topology of the major cnidarian lineages and insights on the origins of key organismal traits» BMC Evolutionary Biology 18 (1): 68. doi:10.1186/s12862-018-1142-0. ISSN 1471-2148. PMC PMC5932825. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ (Ingelesez) Marques, Antonio C.; Collins, Allen G.. (2005-05-11). «Cladistic analysis of Medusozoa and cnidarian evolution» Invertebrate Biology 123 (1): 23–42. doi:10.1111/j.1744-7410.2004.tb00139.x. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ (Ingelesez) Collins, A. G.. (2002-04-30). «Phylogeny of Medusozoa and the evolution of cnidarian life cycles: Phylogeny of Medusozoa» Journal of Evolutionary Biology 15 (3): 418–432. doi:10.1046/j.1420-9101.2002.00403.x. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ (Ingelesez) Hsieh, Y-H.Peggy; Rudloe, Jack. (1994-07). «Potential of utilizing jellyfish as food in Western countries» Trends in Food Science & Technology 5 (7): 225–229. doi:10.1016/0924-2244(94)90253-4. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ (Gaztelaniaz) «Toxicidad del veneno de las medusas: composición» Medusas Wiki 2016-10-14 (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ Ruppert, Edward E.. (2004). Invertebrate zoology : a functional evolutionary approach. (Seventh edition. argitaraldia) ISBN 978-81-315-0104-7. PMC 970002268. (kontsulta data: 2022-09-23).

Kanpo estekak

Datuak: Q30178
Multimedia: Jellyfish / Q30178

[1] Barrutia, Eneko. (2003). «Arrainen izenak Bizkaian XX. mendean» (pdf) Zainak (Donostia: Eusko Ikaskuntza) (25) ISBN 8484198790. ISSN 1137-439X. Bibcode: 1137-439X..

[2] (Ingelesez) «Definition of JELLYFISH» www.merriam-webster.com (kontsulta data: 2022-09-23).

[3] (Ingelesez) Zapata, Felipe; Goetz, Freya E.; Smith, Stephen A.; Howison, Mark; Siebert, Stefan; Church, Samuel H.; Sanders, Steven M.; Ames, Cheryl Lewis et al.. (2015-10-14). Steele, Robert E. ed. «Phylogenomic Analyses Support Traditional Relationships within Cnidaria» PLOS ONE 10 (10): e0139068. doi:10.1371/journal.pone.0139068. ISSN 1932-6203. PMID 26465609. PMC PMC4605497. (kontsulta data: 2022-09-23).

[4] (Ingelesez) Kayal, Ehsan; Bentlage, Bastian; Sabrina Pankey, M.; Ohdera, Aki H.; Medina, Monica; Plachetzki, David C.; Collins, Allen G.; Ryan, Joseph F.. (2018-12). «Phylogenomics provides a robust topology of the major cnidarian lineages and insights on the origins of key organismal traits» BMC Evolutionary Biology 18 (1): 68. doi:10.1186/s12862-018-1142-0. ISSN 1471-2148. PMC PMC5932825. (kontsulta data: 2022-09-23).

[5] (Ingelesez) Marques, Antonio C.; Collins, Allen G.. (2005-05-11). «Cladistic analysis of Medusozoa and cnidarian evolution» Invertebrate Biology 123 (1): 23–42. doi:10.1111/j.1744-7410.2004.tb00139.x. (kontsulta data: 2022-09-23).

[:1-6] (Ingelesez) Collins, A. G.. (2002-04-30). «Phylogeny of Medusozoa and the evolution of cnidarian life cycles: Phylogeny of Medusozoa» Journal of Evolutionary Biology 15 (3): 418–432. doi:10.1046/j.1420-9101.2002.00403.x. (kontsulta data: 2022-09-23).

[7] (Ingelesez) Hsieh, Y-H.Peggy; Rudloe, Jack. (1994-07). «Potential of utilizing jellyfish as food in Western countries» Trends in Food Science & Technology 5 (7): 225–229. doi:10.1016/0924-2244(94)90253-4. (kontsulta data: 2022-09-23).

[8] (Gaztelaniaz) «Toxicidad del veneno de las medusas: composición» Medusas Wiki 2016-10-14 (kontsulta data: 2022-09-23).

[:03-9] Ruppert, Edward E.. (2004). Invertebrate zoology : a functional evolutionary approach. (Seventh edition. argitaraldia) ISBN 978-81-315-0104-7. PMC 970002268. (kontsulta data: 2022-09-23).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]