Marokoar dirham
| Marokoar dirham | |
|---|---|
.jpg) 100 dirham (2023ko edizioa) | |
| Ezaugarriak | |
| Herrialdea | Maroko |
| Nongo eskumena | Maroko |
| Jaulkitzailea | Bank Al-Maghrib |
| Ikurra | DH |
| Historia | |
| Hasiera | 1882 |
Marokoar dirham[1][2] (arabieraz: درهم, dirham, marokoar arabieraz: درهم, derhem; marokoar amazigera estandarrez: ⴰⴷⵔⵀⵎ) Marokoko dibisa da, Bank Al-Maghrib banku zentralak egiten eta kontrolatzen duena.[3] ISO 4217 kodea MAD du eta 100 santimetan (pl.: santimat; arabieraz: سنتيم) banatzen da. Marokoko legeak herrialdetik 1.000 dirham baino gehiago ateratzea debekatzen du.
Marokoar dirhamaren kanbio-tasa ±%5eko fluktuazio-banda baten barruan zehazten da, Marokoko banku zentralak ezarritako tasa zentralarekiko, euroaren eta estatubatuar dolarraren (%60 eta %40, hurrenez hurren) dibisa-saski bat oinarri hartuta.[4][5]
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1882an diru-sistema berria sartu aurretik, Marokok kobrezko txanponak (felus), zilarrezko dirhamak eta urrezko benduqiak egin zituen. 1882tik, dirham marokoar riyalaren multiplo bat izan zen (1 dirham = 20 riyal).
Espainiar eta frantziar protektoratuen ondoren, Marokok 1960an sartu zuen berriro dirhama, frankoa ordezkatuz, baina 1974ra arte ez zen erabat zirkulatzeari utzi.
Txanponak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1960an zilarrezko dirham bateko txanponak egin ziren, eta 1965ean nikelezko 1 eta 5 dirham izenekoak. 1974an, zentimoaren agerpenarekin (santim, pl.: santimat), moneta-sistema berri bat hasi zen, 1, 5, 10, 20 eta 50 zentimoko eta 1 dirham izendapenekin. Zentimo bateko txanponak aluminiozkoak ziren, 5, 10 eta 20 zentimokoak aluminio-beltzaranezkoak eta gainerakoak kupronikelezkoak. 1980an 5 dirham-eko moneta mota berri bat gehitu zen, 1987an balio bereko moneta bimetaliko batek ordezkatu zuena. 1995ean beste txanpon bimetaliko bat gehitu zen, 10 dirham-ekoa.
2002an txanpon sail berri bat egin zen, Hasan II .a erregearen bustoarekin jaulkitako txanpona pixkanaka aldatuz. 5 eta 10 dinhameko txanponak bimetalikoak ziren, eta zentimo bateko txanponak ez ziren egin, nahiz eta ez diren ofizialki zirkulaziotik erretiratu. 2002an ere 2 dirham-ri zegokion balio berri bat sartu zen. Hauek dira 2002an zirkulazioan jarritako txanponen ezaugarriak:
| Izena | Zirkulazio-aldia | Metala | Diametroa (mm) | Pisua (g) | Aurrealdea | Atzealdea | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Eraztuna | Ikastegia | ||||||
| 1 zentimo | 2002 | Aluminioa | 17,50 | 1,00 | Erregearen armarria | Balio faziala eta arraina | |
| 5 zentimo | 2002 | Brontze-aluminioa | 17,50 | 2,00 | Erregearen armarria | Balio faziala eta lorea | |
| 10 zentimo | 2002 | Urre nordikoa | 20,00 | 3,00 | Erregearen armarria | Aurpegi-balioa eta giza irudia atletismo-pistan | |
| 20 zentimo | 2002 | Urre nordikoa | 23,00 | 4,00 | Erregearen armarria | Balio faziala eta kapitela | |
| ½ dirham | 2002 | Kupronikela | 21,00 | 4,00 | Erregearen armarria | Balio faziala eta telekomunikazioen satelitea | |
| 1 dirham | 2002 | Kupronikela | 24,00 | 6,00 | Mohamed VI.aren erretratua | Aurpegi-balioa eta benetako armarria | |
| 2 dirham | 2002 | Kupronikela | 26,00 | 7,00 | Mohamed VI.aren erretratua | Aurpegi-balioa eta benetako armarria | |
| 5 dirham | 2002 | Kupronikela | Nikel-letoia | 26,20 | 6,80 | Mohamed VI.aren erretratua | Aurpegi-balioa eta benetako armarria |
| 10 dirham | 2002 | Brontze-aluminioa | Kupronikela | 26,90 | 9,00 | Mohamed VI.aren erretratua | Aurpegi-balioa eta benetako armarria |
| Izena | Zirkulazio-aldia | Metala | Diametroa (mm) | Pisua (g) | Aurrealdea | Atzealdea | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Eraztuna | Ikastegia | ||||||
| 10 zentimo | 2011 | Altzairuan xaflatutako letoizko aleazioa | 20,00 | 3,00 | Erregearen armarria | Azafraiaren balio faziala, erlea eta lorea | |
| 20 zentimo | 2011 | Altzairuan xaflatutako letoizko aleazioa | 23,00 | 4,00 | Erregearen armarria | Balio faziala, ur-lirioa eta uraren babesa. | |
| ½ dirham | 2011 | Altzairu nikeleztatua | 21,00 | 4,00 | Erregearen armarria | Aurpegi-balioa, arrainak, koralak eta itsas hondoen babesa | |
| 1 dirham | 2011 | Kupronikela | 24,00 | 6,00 | Mohamed VI.aren erretratua | Aurpegi-balioa eta benetako armarria | |
| 5 dirham | 2011 | Kupronikela | Urre nordikoa | 25,00 | 7,50 | Mohamed VI.aren erretratua | Hasan II.aren aurpegi balioa eta meskita |
| 10 dirham | 2011 | Urre nordikoa | Kupronikela | 22,00 | 9,00 | Mohamed VI.aren erretratua | Balio faziala eta Kelaat M'gouna |
Billeteak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]dirham-en izendapenak zituzten lehen billete inprimatuak frantziar liberen gaininpresioak ziren, 50 dirham-eko (lehengo 5.000 liberen gainean) eta 100 dirham-eko (lehengo 10.000 liberen gainean) izendapenekin. 1965ean 5, 10 eta 50 dirhameko billete berriak jaulki ziren. 1970ean 100 dirham-eko billeteak sartu ziren, 1991n 200 dirham-koak eta 1996an 20 dirham-ekoak. 5 dirham-eko billeteak 1980an ordezkatu ziren txanponekin, eta gauza bera gertatu zen 1995ean 10 dirham-ekoekin.
Mohamed VI .aren erregealdian jaulkitako billete sorta berria bere aitarenarekin, aurreko errege Hasan II .arenarekin, bizi da. Bata zein bestea nahiko erraz ikus daitezke zirkulazioan, nahiz eta aurreko erregeak jaulkitako billeteak bankuek erretiratzen ari diren eta berriek pixkanaka ordezten. Bi serieen koloreak ez dira aldatzen; diseinuak bakarrik aldatzen dira errege berriaren irudiarekin, diseinu grafiko gaurkotuagoarekin eta segurtasun-neurri berriagoekin inprimatuta egoteaz gain.
| Aurrealdeko irudia | Atzealdeko irudia | Izena | Efigie | Kolore nagusia | Neurriak |
|---|---|---|---|---|---|
| [1] | [2] | 20 dirham | Mohamed VI.a | Bioleta | 70 x 140 mm |
| [3] | [4] | 50 dirham | Mohamed VI.a | Berdea | 70 x 147 mm |
| [5] | [6] | 100 dirham | Mohamed VI, Hasan II eta Mohammed V | Marroia (argia eta iluna) | 78 x 150 mm |
| [7] | [8] | 200 dirham | Mohamed VI eta Hasan II | Urdina | 78 x 158 mm |
2012ko abenduan, Marokoko Banku Zentralak 25 dezimeko billete bat igorri zuen 25. urteurrena ospatzeko.Billeteen ekoizpenaren urteurrena. Durasafen inprimatutako munduko lehen billetea da, paper-polimeroz osatutako substratua. 2013an beste billete sorta bat jarri zen zirkulazioan (20, 50, 100 eta 200 dirham).
| Aurrealdeko irudia | Atzealdeko irudia | Izena | Efigie | Kolore nagusia | Neurriak |
|---|---|---|---|---|---|
|
|
20 dirham | Mohamed VI.a | Bioleta | 70 x 131 mm |
.jpg)
|
.jpg)
|
50 dirham | Mohamed VI.a | Berdea | 70 x 138 mm |
.jpg)
|
.jpg)
|
100 dirham | Mohamed VI.a | Marroia (argia eta iluna) | 70 x 145 mm |
.jpg)
|
.jpg)
|
200 dirham | Mohamed VI.a | Urdina | 70 x 151 mm |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «dirham+marokoar». Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 2025-02-17.)
- ↑ «Maroko» Berria Estilo Liburua (Noiz kontsultatua: 2025-02-17).
- ↑ Krause, Chester L.; Mishler, Clifford. (2002). Standard Catalog of World Coins: (1901–2002). Krause Publications ISBN 0-87349-401-6..
- ↑ Transición hacia un régimen cambiario más flexible (Gaztelaniaz)
- ↑ (Frantsesez) BAM : la flexibilisation du régime de change devrait reprendre en 2026. .
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q200192
Multimedia: Money of Morocco / Q200192
|
Artikulu hau ekonomiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |