Edukira joan

Marokoko demografia

Wikipedia, Entziklopedia askea
Marokoko biztanleria-piramidea. 2020.

Marokoko biztanleriaren ezaugarri demografikoak biztanleriaren dentsitatea, etniak, herriakodean hedatuak diren erlijioak eta biztanleriaren beste ezaugarri batzuk dira.

2021erako, Marokoko biztanleria 37,271 milioikoa izan zen.[1] Marokoar gehienak arabiar eta amazig jatorrikoak dira.[2]

Biztanleriaren tamaina eta egitura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Marokoko biztanleriaren eta etxebizitzen errolda[3]
Urtea Biztanleria Urteko hazkunde-tasa (%)
1960 11.626.232
1971 15.321.210 2,54
1982 20.449.551 1,66
1994 26.073.717 2,05
2004 29.891.708 1,38
2014 33.762.036 1,23
2024 36.820.000 0,87

Biztanle-gune nagusiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Marokoar gehienak herrialdea Sahara basamortutik isolatzen duen Atlas mendikatetik mendebaldera eta iparraldera bizi dira. Marokoko hiririk handiena Casablanca da, negozio eta industria erdigunea, itsas portu eta aireportu nagusiak dituena. Gobernuaren egoitza Rabaten dago. Tanger eta Nador dira Mediterraneoko iparraldeko bi itsas portu nagusiak. Fez kultur-, erlijio- eta industria-gune garrantzitsu bat da, eta Marrakex eta Agadir, berriz, turismo-gune nagusiak. Ujda da Marokoko ekialdeko hiririk handiena. Kenitrak herrialdeko aire-base militarrik handiena du. Mohammediak petrolio findegirik handienak eta beste industria-gune garrantzitsu batzuk ditu.

Biztanleriaren egitura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Biztanleriaren egitura (2004ko zentsuaren arabera):[4][5]
Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
Guztira 14.640.662 15.039.407 29.680.069 100
Guztira (ezaguna) 14.045.137 14.783.487 28.828.624 97,13
0-4 1.488.631 1.435.833 2.924.464 9,85
5-9 1.552.440 1.502.718 3.055.158 10,29
10-14 1.666.632 1.614.368 3.281.000 11,05
15-19 1.564.900 1.583.690 3.148.590 10,61
20-24 1.426.174 1.521.526 2.947.700 9,93
25-29 1.190.111 1.292.162 2.482.273 8,36
30-34 1.054.069 1.149.302 2.203.371 7,42
35-39 897.812 993.739 1.891.551 6,37
40-44 892.083 968.391 1.860.474 6,27
45-49 758.044 731.635 1.489.679 5,02
50-54 627.433 599.755 1.227.188 4,13
55-59 370.969 388.594 759.563 2,56
60-64 340.722 400.169 740.891 2,50
65-69 261.046 274.018 535.064 1,80
70-74 236.107 267.260 503.367 1,70
75+ 58.933 60.327 119.260 0.40
Ezezaguna 595.525 255.920 851.445 2,87
Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
0-14 4.707.703 4.552.919 9.260.622 31,20
15-64 8.781.348 9.628.963 18.410.311 62,03
65+ 556.086 601.605 1.157.691 3,90

Biztanleriaren estimazioak sexuaren eta adin-taldearen arabera (2013-07-01; 2004ko zentsuaren emaitzetan oinarrituta):

Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
Guztira 16.371.475 16.578.971 32.950.445 100
0-4 1.482.899 1.421.020 2.903.919 8,81
5-9 1.453.315 1.391.847 2.845.161 8,63
10-14 1.473.231 1.420.973 2.894.204 8,78
15-19 1.547.292 1.496.243 3.043.535 9,24
20-24 1.614.483 1.564.368 3.178.851 9,65
25-29 1.477.952 1.494.267 2.972.219 9,02
30-34 1.338.558 1.409.129 2.747.687 8,34
35-39 1.106.764 1.199.802 2.306.566 7,00
40-44 975.428 1.070.441 2.045.869 6,21
45-49 862.688 947.158 1.809.846 5,49
50-54 859.927 902.421 1.762.347 5,35
55-59 704.367 670.923 1.375.290 4,17
60-64 543.733 529.913 1.073.646 3,26
65-69 314.577 348.098 662.674 2,01
70-74 276.251 333.385 609.636 1,85
75+ 340.012 378.983 718.996 2,18
Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
0-14 4.409.445 4.233.840 8.643.285 26,23
15-64 11.031.190 11.284.665 22.315.855 67,73
65+ 930.840 1.060.466 1.991.306 6,04
Biztanleriaren egitura (2014ko zentsuaren arabera):
Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
Guztira (ezaguna) 16.330.731 16.416.140 32.746.871 100
0-4 1.700.796 1.623.119 3.323.915 9,82
5-9 1.524.586 1.460.840 2.985.426 8,82
10-14 1.532.755 1.475.241 3.007.996 8,89
15-19 1.490.344 1.468.114 2.958.458 8,74
20-24 1.495.404 1.520.770 3.016.174 8,91
25-29 1.369.558 1.411.583 2.781.141 8,22
30-34 1.289.375 1.338.721 2.628.096 7,76
35-39 1.137.269 1.198.986 2.336.255 6,90
40-44 1.058.073 1.102.280 2.160.353 6,38
45-49 879.096 926.400 1.805.496 5,33
50-54 877.383 925.006 1.802.389 5,32
55-59 715.207 669.610 1.384.817 4,09
60-64 594.071 566.539 1.160.610 3,43
65-69 316.816 321.867 638.683 1,89
70-74 268.617 316.576 585.193 1,73
75-79 81.381 90.488 171.869 0,51
Ezezaguna 1.101.371 3,25
Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
0-14 4.758.137 4.559.200 9.317.337 27,53
15-64 10.905.780 11.128.009 22.033.789 65,10
65+ 666.814 728.931 1.395.745 4,12

Biztanleriaren estimazioak sexuaren eta adin-taldearen arabera (2020-07-01; 2010-2011 urteetan egindako inkesta nazionalaren emaitzetan eta batez ere 2014ko zentsuaren emaitzetan oinarrituta):

Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
Guztira 17.906.986 18.044.671 35.591.657 100
0-4 1.492.467 1.429.285 2.921.752 8,21
5-9 1.708.600 1.633.163 3.341.763 9,39
10-14 1.559.465 1.499.301 3.058.766 8,59
15-19 1.543.022 1.476.586 3.019.608 8,48
20-24 1.485.093 1.464.748 2.949.841 8,29
25-29 1.486.386 1.512.412 2.998.798 8,43
30-34 1.375.309 1.425.420 2.800.729 7,87
35-39 1.285.134 1.341.877 2.627.011 7,38
40-44 1.151.768 1.222.974 2.374.742 6.67
45-49 1.060.816 1.114.695 2.175.511 6,11
50-54 896.058 947.784 1.843.842 5,18
55-59 870.841 911.813 1.782.654 5,01
60-64 712.857 690.587 1.403.444 3,94
65-69 571.519 554.058 1.125.577 3,16
70-74 312.752 324.624 637.376 1,79
75-79 213.596 265.028 478.624 1,34
80+ 181.303 230.316 411.619 1,16
Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
0-14 4.760.532 4.561.749 9.322.281 26,19
15-64 11.867.284 12.108.896 23.976.180 67,36
65+ 1.279.170 1.374.026 2.653.196 7,45

Biztanleriaren estimazioak sexuaren eta adin-taldearen arabera (2023-01-01):[6]

Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
Guztira 18.439.000 18.583.000 37.022.000 100
0-4 1.479.000 1.416.000 2.894.000 7,82
5-9 1.555.000 1.490.000 3.046.000 8,23
10-14 1.678.000 1.605.000 3.283.000 8,87
15-19 1.522.000 1.463.000 2.985.000 8,06
20-24 1.518.000 1.464.000 2.982.000 8,05
25-29 1.456.000 1.460.000 2.916.000 7,88
30-34 1.446.000 1.489.000 2.935.000 7,93
35-39 1.316.000 1.373.000 2.689.000 7,26
40-44 1.232.000 1.293.000 2.525.000 6,82
45-49 1.099.000 1.168.000 2.267.000 6,12
50-54 997.000 1.048.000 2.045.000 5,52
55-59 853.000 906.000 1.759.000 4,75
60-64 817.000 843.000 1.661.000 4,49
65-69 622.000 598.000 1.220.000 3,30
70-74 450.000 457.000 907.000 2,45
75-79 209.000 245.000 455.000 1,23
80+ 190.000 264.000 454.000 1,23
Adin-taldea Gizonezkoak Emakumezkoak Guztira %
0-14 4.712.000 4.511.000 9.223.000 24,91
15-64 12.256.000 12.508.000 24.763.000 66,89
65+ 1.471.000 1.564.000 3.036.000 8,20

Bizitza-estatistika

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urtea Biztanleria orokorra Bizirik jaiotakoak Heriotzak Aldaketa naturala Jaiotza-tasa gordina (‰) Heriotza-tasa gordina (‰) Aldaketa naturala (‰) Ugalkortasun-tasa
1960 11.626.000
1962 12.177.000 561.360 227.710 333.650 46,1 18,7 27,4 7,20
1971 15.379.000
1972 15.772.000
1973 16.196.000
1974 16.630.000
1975 17.072.000 5,91
1976 17.521.000
1977 17.978.000
1978 18.440.000
1979 18.908.000
1980 19.380.000
1981 19.855.000
1982 20.419.000 756.425 215.504 540.921 37,2 10,6 26,6 5,52
1983 20.815.000
1984 21.297.000
1985 21.779.000
1986 22.261.000
1987 22.742.000
1988 23.220.000
1989 23.696.000
1990 24.167.000
1991 24.634.000
1992 25.095.000
1993 25.549.000
1994 26.074.000 675.896 174.173 501.723 26,0 6,7 19,3 3,28
1995 26.435.000
1996 26.864.000
1997 27.282.000
1998 27.689.000
1999 28.084.000
2000 28.466.000
2001 28.833.000
2002 29.185.000
2003 29.520.000
2004 29.892.000 602.768 173.073 429.696 20,2 5,8 14,4 2,47
2005 30.215.000
2006 30.606.000
2007 30.998.000
2008 31.391.000
2009 31.786.000
2010 32.182.000 599.607 178.606 421.001 18,8 5,6 13,2 2,19
2011 32.579.000
2012 32.978.000 18,5 5,1 13,4
2013 33.378.000 18,3 5,1 13,2
2014 33.848.242 18,1 5,1 13,0 2,21
2015 34.124.870 17,6 5,4 12,3
2016 34.486.536 17,4 5,2 12,2
2017 34.852.121 677.411 17,2 5,1 12,1
2018 35.219.547 679.863[7] (623.036) 141.207 481.829 17,7 5,1 12,6 2,38
2019 35.586.616 681.606[7] (749.758[8]) 21,1 5,0 16,1
2020 35.952.000 682.984[7] (660.391[8]) 18,4
2021 37.082.000 684.121[7] (650.892[9]) 228.888 422.004 17,55 6,17 11,38
2022 684.738[7] 2,07[7]
2023 37.022.000 592.352 188.812 403.540 16,0 5,1 10,9 2,05[6]
2024 1,97

Iturria: Haut-Commissariat au Plan (HCP)[10]

Demografia eta Osasun Inkesta

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ugalkortasun-tasa estimatua (UTE) eta jaiotza-tasa gordina (JTG):[11]
Urtea Guztira Hirietan Landa-eremuetan
JTG UTE JTG UTE JTG UTE
1987 4,62 (3,76) 3,24 (2,55) 5,88 (4,88)
1992 28,4 4,04 (2,66) 21,5 2,54 (1,73) 33,7 5,54 (3,62)
1995 26,0 3,31 (2,24) 20,4 2,17 (1,51) 30,6 4,50 (3,01)
2003-2004 21,1 2,5 (1,8) 18,7 2,1 (1,6) 24,3 3,0 (2,2)

Bizi itxaropena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bizi itxaropena Marokon 1950az geroztik.
Gizonezkoen eta emakumezkoen bizi itxaropena Marokon 1960az geroztik.
Aldia Bizi itxaropena (urtetan) Aldia Bizi itxaropena (urtetan)
1950-1955 45,7 1985-1990 63,2
1955-1960 47,5 1990-1995 66,0
1960-1965 49,5 1995-2000 67,7
1965-1970 51,6 2000-2005 72,9
1970-1975 53,5 2005-2010 74,9
1975-1980 55,7 2010-2015 76,2
1980-1985 59,6

Talde etnikoak eta immigrazioa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Magrebeko inguruko beste herrialdeen biztanleak bezala, marokoar gehienak arabiar eta amazig jatorrikoak dira.[2] Marokoko biztanleriaren % 67 arabiarrak dira, % 31 amazigak eta % 2 sahararrak.[12]

Marokok etorkin kopurua gero eta handiagoa du, eta gehienak Saharaz hegoaldeko herritarrak dira. 2014ko zentsuaren arabera, atzerritar nazionalitateko 86.206 pertsona zeuden herrialdean.[13]

Marokoarren % 99 inguru musulman suniak dira, erlijio-praktikari edo kulturari dagokionez. Marokoko juduen kopuruak behera egin du 1948an Israelgo Estatua sortu zenetik. 2019ko datuen arabera, 2.500 judu daude herrialde barruan.[14] Kristau gutxiengo txiki bat ere badago.[15]

Sakontzeko, irakurri: «Marokoko hizkuntzak»
Trafiko seinale hirueleduna (Agadir).

Arabiera eta amazigera dira Marokoko hizkuntza ofizialak. Gehien hitz egiten den hizkuntza arabiera da, biztanleriaren % 92,7k erabiltzen duena. Arabieraren bi dialekto handi hedatuak dira Marokon: marokoar arabiera (% 91,9) eta hassania (% 0,8). Amazigeraz biztanleriaren % 24,8 hitz egiten ditu, eta hiru aldaera dira hedatuak: taxelhiyt (% 14,2), Erdialdeko Atlaseko amazigera (% 7,4) eta tarifit (%3,2).[16] 2024ko Marokoko zentsuaren arabera, biztanleriaren  % 99,2k (ia Marokoko biztanleria alfabetatu osoa) arabieraz irakurtzen eta idazten zekien, eta %1,5ak amazigeraz. Zentsu beraren arabera, marokoarren % 80,6k arabiera du lehen hizkuntza, eta % 18,9k amazigera.[16][17]

Atzerriko hizkuntzei dagokienez, % 57,7k frantsesez irakurtzen eta idazten daki, % 20,5ek ingelesez eta % 1,2k gaztelaniaz.[18]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Ingelesez) «Population, total - Morocco» World Bank Group (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  2. a b (Ingelesez) «Morocco Population 2024 (Live)» World Population Review (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  3. (Frantsesez) «Aperçu sur les recensements au Maroc» Recensement Général de la Population et de l’Habitat 2014 (Haut-Commissariat au Plan du Maroc) (Noiz kontsultatua: 2025-02-16).
  4. (Ingelesez) «Demographic and Social Statistics» United Nations Statistics Division (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  5. (Frantsesez) Maaroufi, Youssef. «Présentation des principaux résultats du RGPH 2014» Recensement Général de la Population et de l’Habitat 2014 (Haut-Commissariat au Plan du Maroc) (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  6. a b (Frantsesez) Les indicateurs sociaux du Maroc. (argitaratze data: 2024), 28 or. ISBN 9981-20-146-4. ISSN 1114-0097. (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  7. a b c d e f (Frantsesez) Zerrour, Laila. «Démographie : 684.893 naissances attendues en 2023» Aujourd'hui le Maroc 2023-03-30 (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  8. a b (Frantsesez) Zine, Ghita. «Maroc : En 2020, le nombre de naissances a baissé dans le contexte de la pandémie» Yabiladi 2021-05-11 (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  9. (Frantsesez) Benargane, Yassine. «ONU : La population du Maroc franchira la barre des 40 millions en 2030» Yabiladi 2022-07-13 (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  10. (Frantsesez) Maaroufi, Youssef. «Population du Maroc par année civile (en milliers et au milieu de l'année) par milieu de résidence : 1960 - 2050» Haut-Commissariat au Plan du Maroc (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  11. (Ingelesez) «Morocco» The DHS Program (Noiz kontsultatua: 2025-02-16).
  12. (Ingelesez) «Strenght in diversity» The Report: Morocco 2012. Oxford Business Group (argitaratze data: 2012), 11 or. ISBN 978-1-907065-54-5. (Noiz kontsultatua: 2025-02-16).
  13. (Frantsesez) «Note sur les premiers résultats du Recensement Général de la Population et de l’Habitat 2014» Haut-Commissariat au Plan du Maroc (Noiz kontsultatua: 2025-02-16).
  14. (Ingelesez) Azagury, Yaëlle; Majid, Anouar. «The Moroccan Exception in the Arab World» The New York Times 2019-04-09 (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  15. (Ingelesez) «Status of Government Respect for Religious Freedom» «2022 Report on International Religious Freedom: Morocco» U.S. Department of State (Noiz kontsultatua: 2025-02-15).
  16. a b (Arabieraz) Gauthier, Christophe. «كلمة افتتاحية للسيد المندوب السامي للتخطيط بمناسبة الندوة الصحفية الخاصة بتقديم معطيات الإحصاء العام للسكان والسكنى 2024» Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc (Noiz kontsultatua: 2025-02-16).
  17. (Ingelesez) Babas, Latifa. «How many Moroccans consider Tamazight their mother tongue, and where do they live ?» Yabiladi 2024-12-18 (Noiz kontsultatua: 2025-02-16).
  18. (Ingelesez) «Which language do Moroccans speak the most? A comprehensive linguistic overview» 7newsMorocco 2024-12-17 (Noiz kontsultatua: 2025-02-16).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]