Martxoaren 17

Martxoaren 17a gregoriotar egutegiaren urteko hirurogeita hamaseigarren eguna da, 77.a bisurteetan. 289 egun falta dira urtea amaitzeko.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1944 - Biarrizko bonbardaketa
• 1978 - ETAk jarritako bonba batek Alberto Negro Piguera eta Andres Guerra Pereda, Lemoizeko zentral nuklearreko langileak hil zituen.
• 2010 - Jose Angel Arregi San Viator ordeneko kidea atxilotu zuten Txilen umeen pornografiaren aurkako operazioan. Arregik adin txikikoen aurkako erasoak burutu omen zituen Basauri eta Gasteizen.

Mundua

• 1886 - Carrollton Sarraskia: Arraza beltzeko 20 pertsona erail zituzten Mississippin.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1995 - Egun honetan Korrika Donibane Garazin hasi eta martxoaren 26an Gasteizen amaitu zen.

Mundua

• 2000 - Erin Brockovich filma estreinatu zen, Steven Soderberghek zuzendu eta Julia Roberts, Albert Finney eta Aaron Eckhart aktoreek antzeztu zutelarik.
• 2006 - V for Vendetta ("Vendettaren V") filma estreinatu zen, James McTeiguek zuzendu eta Natalie Portman, Hugo Weaving, Stephen Rea, Stephen Fry eta John Hurt aktoreek antzeztu zutelarik.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1703 - Domingo Patrizio Meagher, euskal idazlea (h. 1772).
• 1784 - María del Pilar Acedo, Ohianederko Markesa, kulturzale eta poeta (h. 1869).
• 1840 - Patrizio Antonio Orkaiztegi, euskal idazlea eta argitaratzailea (h. 1924).
• 1879 - Ramon Illarramendi, gipuzkoar antzerkigilea (h. 1927).
• 1884 - José Adriano Lizarralde, euskal elizgizon frantziskotarra, idazle eta historialaria (h. 1935).
• 1893 - Patricio Arabolaza, euskal herritar futbolaria (h. 1935).
• 1905 - Alfonso Olaso, gipuzkoar futbolaria (h. 1937).
• 1974 - Eneko Pou, euskal eskalatzailea.

Mundua

• 1473 - Jakobo IV.a Eskoziakoa, Eskoziako erregea (h. 1513).
• 1519 - Thoinot Arbeau, Langresko kanonigoa eta apaiz katolikoa (h. 1595).
• 1548 - Honda Tadakatsu, japoniar jenerala eta Tokugawa Ieyasuren agindupeko daimyōa (h. 1610).
• 1628 - François Girardon, frantses eskultorea (h. 1715).
• 1665 - Elisabeth Jacquet de la Guerre, frantziar musikagile eta klabezin jolea (h. 1729).
• 1685 - Jean-Marc Nattier, frantses margolaria (h. 1766).
• 1754 - Madame Roland, Frantziako Iraultzaren aldeko frantses politikaria (h. 1793).
• 1811 - Karl Gutzkow, alemaniar idazlea (h. 1878).
• 1843 - Patricio Escobar, Paraguaiko presidentea (h. 1912).
• 1856 - Mikhail Vrubel, errusiar margolari sinbolista (h. 1910).
• 1877 - Michael O'Hanrahan, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916).
• 1888 - Paul Ramadier, Frantziako lehen ministroa (h. 1961).
• 1899 - Gloria Swanson, estatubatuar aktorea (h. 1983).
• 1914 - Juan Carlos Onganía, Argentinako de factoko presidentea (h. 1995).
• 1915 - Hans Namuth, alemaniar-estatubatuar argazkilari eta zinemagilea (h. 1990).
• 1919 - Nat King Cole, estatubatuar jazz eta pop abeslari eta piano jotzailea (h. 1965).
• 1951 - Kurt Russell, estatubatuar aktorea.
• 1964 - Rob Lowe, estatubatuar aktorea.
• 1976 - Alvaro Recoba futbolari uruguaitarra.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1849 - Élise Cestac, lapurtar moja, Louis-Édouard Cestac nebarekin batera Servantes de Marie ordenaren sortzailea (j. 1811).
• 1968 - Harry d'Abbadie d'Arrast, lapurtar zinema zuzendari eta gidoigilea, Monte-Carlon (j. 1897).
• 1986 - Estanislao Urruzola, euskal idazlea (j. 1909).
• 1996 - Jose Antonio Arkotxa, euskal idazle eta antzerkigilea (j. 1911).
• 2007 - Pedro Udaondo, bizkaitar alpinista (j. 1934).
• 2012 - Dominika Etxart, zuberoar abeslaria eta Niko Etxart abeslariaren aita (j. 1933).
• 2016 - Pablo González de Langarika, bilbotar poeta eta editorea (j. 1947).

Mundua

• 1181 - Henrike I.a Xanpainakoa, Xanpainako kondea (j. 1127).
• 1425 - Ashikaga Yoshikazu, Ashikaga shogunerriko bosgarren shoguna (j. 1407).
• 1680 - François de La Rochefoucauld, frantses idazle moralista (j. 1613).
• 1741 - Jean-Baptiste Rousseau, idazle frantziarra (j. 1671).
• 1781 - Johannes Ewald, antzerkigile eta poeta danimarkarra (j. 1743).
• 1782 - Daniel Bernoulli, holandar-suitzar matematikari eta fisikaria (j. 1700).
• 1853 - Christian Andreas Doppler, fisikari eta matematikari austriarra (j. 1803).
• 1893 - Jules Ferry, frantses politikaria (j. 1832).
• 1917 - Franz Brentano, alemaniar filosofo eta psikologoa (j. 1838).
• 1935 - Julian Irizar, euskal jatorriko Argentinako Itsas Armadako almirantea (j. 1869).
• 1937 - Austen Chamberlain, Erresuma Batuko politikaria, 1925ean Bakearen Nobel sariduna (j. 1863).
• 1956 - Irène Joliot-Curie,frantziar fisikari eta kimikaria, 1935eko Kimikako Nobel Saria (j. 1897).
• 1969 - Daniel Vázquez Díaz, espainiar margolaria (j. 1882).
• 1974 - Louis Kahn, estatubatuar arkitektoa (j. 1901).
• 1976 - Luchino Visconti, italiar antzerki eta zinema zuzendaria (j. 1906).
• 1983 - Haldan Keffer Hartline, estatubatuar fisiologoa, 1967ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903).
• 1987 - Luchino Visconti, italiar zinema zuzendaria (j. 1906).
• 1992 - Manuel Ferreira, portugaldar idazlea (j. 1917).
• 1993 - Helen Hayes, estatubatuar antzezlea (j. 1900).
• 1999 - Hildegard Peplau, erizaintzaren teoriko estatubatuarra (j. 1909).
• 2012 - Shenouda III.a, Eliza koptoko aita santua (j. 1923).

Jaiak eta urteurrenak

• San Patrizio Eguna. San Patrizio santuaren omenezko eguna eta Irlandako jai egun nazionala. Kanadako Ternua eta Labradorren eta Karibeko Montserrat uhartean ere jai eguna. Munduko hainbat hiritan irlandarren omenezko desfileak egiten dira.
• Sehaska egutegiko izendegia: Gaxi/Gaxuxa eta Xan.

Martxoaren 16 | Urteko egutegi | Martxoaren 18