Martxoaren 17

Martxoaren 17a gregoriotar egutegiaren urteko hirurogeita hamaseigarren eguna da, 77.a bisurteetan. 289 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Xabier Zandio Jaiotza: Iruñea, 1977 Jose Maria Orue Jaiotza: Bilbo, 1931 Heriotza: 2007ko ekainak 30 Domingo Patrizio Meagher Jaiotza: Donostia, 1703 Heriotza: 1772ko irailak 21 Alfonso Olaso Jaiotza: Villabona-Amasa, 1905 Heriotza: 1937ko abenduak 1 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Jaiotza gehiago... Munduan Ali ibn Abi Talib Jaiotza: Kaaba, Heriotza: 661eko otsailak 28 Lavrenti Beria Jaiotza: Q751051, 1899 Heriotza: 1953ko abenduak 23 Nat King Cole Jaiotza: Montgomery, 1919 Heriotza: 1965eko otsailak 15 Gary Sinise Jaiotza: Blue Island (Illinois), 1955 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Martxoaren 17ko jaiotzak Sheikh Mujibur Rahman • Alfred Newman • Gottlieb Daimler • Raul Meireles • Edin Džeko • Alexander McQueen • Walter Rudolf Hess • Steven Pienaar • Giovanni Trapattoni • Saina Nehwal • Álvaro Recoba • Mia Hamm • Mercedes McCambridge • Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   Heriotzak Euskal Herrian Piarres Xarriton Jaiotza: 1921eko urriak 19 Heriotza: Baiona, 2017 Élise Cestac Jaiotza: 1811ko martxoak 14 Heriotza: Angelu Baiona, 1849 Pablo González de Langarika Jaiotza: 1947ko otsailak 9 Heriotza: , 2016 Pedro Udaondo Jaiotza: 1934ko ekainak 29 Heriotza: Torre de Santa María, 2007 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Heriotza gehiago... Munduan Irène Joliot-Curie Jaiotza: 1897ko irailak 12 Heriotza: Parisko 5. barrutia, 1956 Derek Walcott Jaiotza: 1930eko urtarrilak 23 Heriotza: Q953557, 2017 François de La Rochefoucauld Jaiotza: 1613ko irailak 15 Heriotza: Paris, 1680 Daniel Bernoulli Jaiotza: Heriotza: Basilea, 1782 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Martxoaren 17ko heriotzak Friedrich Bessel • George F. Kennan • Aleksey Brusilov • Michael Gough • William II of the Netherlands • Fromental Halévy • Ramon Magsaysay • John Backus • Francesco I Sforza • Nikolay Yegorovich Zhukovsky • René Clément • Ludwig Reichenbach • James Edward Smith • Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu

Gertaerak San Patrizio eguna: Irlandaren eta mundu osoko irlandar diasporaren jaiegun nazionala. 1861 - Italiako Erresuma aldarrikatu zuten, italiar penintsularen batasuna lortzeko asmoz. 1901 - Vincent Van Goghen margolanek (irudian) arrakasta itzela izan zuten Parisko erakusketan, bera hil eta 11 urte geroago. 1944 - Biarritzeko bonbardaketa burutu zuten aliatuen hegazkinek. Guztira Biarritzen 99 lagun eta Angelun 41 lagun hil ziren 1972 - Abiadura handiko trenak lehen bidaia egin zuen, Japonian, Tokio eta Osaka artean. 1978 - ETAk jarritako bonba batek Alberto Negro Piguera eta Andres Guerra Pereda, Lemoizko zentral nuklearreko langileak hil zituen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Martxoa >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2017 Aurreko eta hurrengo urteetan 2014: Astelehena 2015: Asteartea 2016: Osteguna 2018: Larunbata 2019: Igandea 2020: Asteartea Izendegia Santutegia: Patrizio Irlandakoa, Gertrudis Nivelleskoa Seaska egutegia: Gaxi/Gaxuxa eta Xan.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1944 - Biarrizko bonbardaketa
• 1978 - ETAk jarritako bonba batek Alberto Negro Piguera eta Andres Guerra Pereda, Lemoizko zentral nuklearreko langileak hil zituen.
• 2010 - Jose Angel Arregi San Viator ordeneko kidea atxilotu zuten Txilen umeen pornografiaren aurkako operazioan. Arregik adin txikikoen aurkako erasoak burutu omen zituen Basauri eta Gasteizen.

Mundua

• 1886 - Carrollton Sarraskia: Arraza beltzeko 20 pertsona erail zituzten Mississippin.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 1991ko Nafarroako Bertsolari Txapelketan Manolo Arozenak bere bigarren txapela jantzi zuen.
• 1995 - Egun honetan Korrika Donibane Garazin hasi eta martxoaren 26an Gasteizen amaitu zen.

Mundua

• 2000 - Erin Brockovich filma estreinatu zen, Steven Soderberghek zuzendu eta Julia Roberts, Albert Finney eta Aaron Eckhart aktoreek antzeztu zutelarik.
• 2006 - V for Vendetta ("Vendettaren V") filma estreinatu zen, James McTeiguek zuzendu eta Natalie Portman, Hugo Weaving, Stephen Rea, Stephen Fry eta John Hurt aktoreek antzeztu zutelarik.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1703 - Domingo Patrizio Meagher, euskal idazlea (h. 1772).
• 1840 - Patrizio Antonio Orkaiztegi, euskal idazlea eta argitaratzailea (h. 1924).
• 1879 - Ramon Illarramendi, gipuzkoar antzerkigilea (h. 1927).
• 1884 - José Adriano Lizarralde, euskal elizgizon frantziskotarra, idazle eta historialaria (h. 1935).
• 1893 - Patricio Arabolaza, euskal herritar futbolaria (h. 1935).
• 1905 -
  • Juliana Mujika, bizkaitar maistra (h. 1991).
  • Alfonso Olaso, gipuzkoar futbolaria (h. 1937).
• 1917 - Jose Luis Aresti, bizkaitar hegazkinlaria (h. 2003).
• 1931 - Jose Maria Orue, euskal herritar futbolaria, 18 urtez Athleticen jokatu zuena (h. 2007).
• 1934 - Jose Angel Cuerda, euskal herritar politikaria, Gasteizko alkate ohia.
• 1940 - Luis Baraiazarra, bizkaitar maisua, karmeldarra, euskal filologian lizentziatua eta euskaltzain urgazlea.
• 1973 - David Seco, bizkaitar txirrindularia, ziklo-krosean inoiz izan den euskal herritar hoberena.
• 1974 - Eneko Pou, euskal eskalatzailea.
• 1977 - Xabier Zandio, nafar txirrindularia.

Mundua

• 1473 - Jakobo IV.a Eskoziakoa, Eskoziako erregea (h. 1513).
• 1519 - Thoinot Arbeau, Langresko kanonigoa eta apaiz katolikoa (h. 1595).
• 1548 - Honda Tadakatsu, japoniar jenerala eta Tokugawa Ieyasuren agindupeko daimyōa (h. 1610).
• 1628 - François Girardon, frantziar eskultorea (h. 1715).
• 1665 - Elisabeth Jacquet de la Guerre, frantziar musikagile eta klabezin jolea (h. 1729).
• 1685 - Jean-Marc Nattier, frantziar margolaria (h. 1766).
• 1754 - Madame Roland, Frantziako Iraultzaren aldeko frantses politikaria (h. 1793).
• 1811 - Karl Gutzkow, alemaniar idazlea (h. 1878).
• 1843 - Patricio Escobar, Paraguaiko presidentea (h. 1912).
• 1856 - Mikhail Vrubel, errusiar margolari sinbolista (h. 1910).
• 1877 - Michael O'Hanrahan, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916).
• 1888 - Paul Ramadier, Frantziako lehen ministroa (h. 1961).
• 1908 - Boris Nikolaievitx Polevoi, errusiar idazlea (h. 1981).
• 1914 - Juan Carlos Onganía, Argentinako de factoko presidentea (h. 1995).
• 1915 - Hans Namuth, alemaniar-estatubatuar argazkilari eta zinemagilea (h. 1990).
• 1919 - Nat King Cole, estatubatuar jazz eta pop abeslaria eta piano jotzailea (h. 1965).
• 1926 - Siegfried Lenz, alemaniar idazle eta kazetaria (h. 2014).
• 1929 - Peter L. Berger, estatubatuar teologo luteranoa eta soziologoa.
• 1930 - James Irwin, estatubatuar astronauta (h. 1991).
• 1938 - Rudolf Nureiev, errusiar dantzaria eta koreografoa (h. 1993).
• 1951 - Kurt Russell, estatubatuar aktorea.
• 1955 - Gary Sinise, estatubatuar aktore eta zuzendaria.
• 1962 - Kalpana Chawla, indiar jatorriko estatubatuar astronauta, Columbia espazio anezkaren istripuan hil zen bidaideetako bat (h. 2003).
• 1964 - Rob Lowe, estatubatuar aktorea.
• 1976 - Alvaro Recoba, uruguaiar futbolaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1849 - Élise Cestac, lapurtar moja, Louis-Édouard Cestac nebarekin batera Servantes de Marie ordenaren sortzailea (j. 1811).
• 1968 - Harry d'Abbadie d'Arrast, lapurtar zinema zuzendari eta gidoigilea, Monte-Carlon (j. 1897).
• 1986 - Estanislao Urruzola, Uxola, euskal idazlea (j. 1909).
• 1996 - Jose Antonio Arkotxa, euskal idazle eta antzerkigilea (j. 1911).
• 2007 - Pedro Udaondo, bizkaitar alpinista (j. 1934).
• 2012 - Dominika Etxart, zuberoar abeslaria eta Niko Etxart abeslariaren aita (j. 1933).
• 2016 - Pablo González de Langarika, bilbotar poeta eta editorea (j. 1947).
• 2017 - Piarres Xarriton, Xabier Gasteiz, euskal idazle eta politikaria, Euskal literatura, Teologia eta Filosofian aditua eta Euskaltzain osoa (j. 1921).

Mundua

• 180 - Marko Aurelio, erromatar enperadorea (j. 121).
• 1181 - Henrike I.a Xanpainakoa, Xanpainako kondea (j. 1127).
• 1425 - Ashikaga Yoshikazu, Ashikaga shogunerriko bosgarren shoguna (j. 1407).
• 1680 - François de La Rochefoucauld, frantziar idazle moralista (j. 1613).
• 1741 - Jean-Baptiste Rousseau, frantziar idazlea (j. 1671).
• 1781 - Johannes Ewald, daniar antzerkigile eta poeta (j. 1743).
• 1782 - Daniel Bernoulli, holandar-suitzar matematikari eta fisikaria (j. 1700).
• 1853 - Christian Andreas Doppler, austriar fisikari eta matematikaria (j. 1803).
• 1893 - Jules Ferry, frantziar politikaria (j. 1832).
• 1917 - Franz Brentano, alemaniar filosofo eta psikologoa (j. 1838).
• 1935 - Julian Irizar, euskal jatorriko Argentinako Itsas Armadako almirantea (j. 1869).
• 1937 - Austen Chamberlain, britainiar politikaria, 1925eko Bakearen Nobel Saria (j. 1863).
• 1956 - Irène Joliot-Curie,frantziar fisikari eta kimikaria, 1935eko Kimikako Nobel Saria (j. 1897).
• 1969 - Daniel Vázquez Díaz, espainiar margolaria (j. 1882).
• 1974 - Louis Kahn, estatubatuar arkitektoa (j. 1901).
• 1976 - Luchino Visconti, italiar antzerki eta zinema zuzendaria (j. 1906).
• 1983 - Haldan Keffer Hartline, estatubatuar fisiologoa, 1967ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903).
• 1987 - Luchino Visconti, italiar zinema zuzendaria (j. 1906).
• 1992 - Manuel Ferreira, portugaldar idazlea (j. 1917).
• 1993 - Helen Hayes, estatubatuar antzezlea, Estatu Batuen historiako antzerki-antzezle onenetakoa (j. 1900).
• 1998 - Alain Bosquet, ukrainar jatorriko frantziar idazlea (j. 1919).
• 1999 - Hildegard Peplau, erizaintzaren teoriko estatubatuarra (j. 1909).
• 2005 - Jose Ramon Zabala Urra, nafar soziologoa, UGTko sindikalista eta PSNko militantea (j. 1948).
• 2012 - Shenouda III.a, Eliza Ortodoxo Koptoko Aita Santua (j. 1923).
• 2017 - Derek Walcott, antillar idazlea, 1992ko Literaturako Nobel Saria (j. 1930).

Jaiak eta urteurrenak

• San Patrizio Eguna. San Patrizio santuaren omenezko eguna eta Irlandako jai egun nazionala. Kanadako Ternua eta Labradorren eta Karibeko Montserrat uhartean ere jai eguna. Munduko hainbat hiritan irlandarren omenezko desfileak egiten dira.
• Sehaska egutegiko izendegia: Gaxi/Gaxuxa eta Xan.

Martxoaren 16 | Urteko egutegi | Martxoaren 18