Estatubatuar-Mexikar Gerra

Estatubatuar-Mexikar Gerra
	Goitik behera eta ezkerretik eskuinera: Winfield Scott Mexiko Hiriko Konstituzio plazan sartzen, estatubatuar soldaduak mexikar soldaduei aurre egiten Resaca de la Palmako guduan, estatubatuar garaipena Mexiko Hiriko kanpaldeko Churubusco kokalekuan, estatubatuar marineak storming Chapultepeco guduan estatubatuar banderapean, Cerro Gordoko gudua.
Data	1846ko apirilaren 25a-1848ko otsailaren 3a
Lekua	Texas, Mexiko Berria, Kalifornia, Mexikoren iparralde, erdialde eta ekialdea, eta Mexiko Hiria
Emaitza	Estatubatuar garaipena
Gudulariak
Estatu Batuak; Kaliforniako Errepublika	Mexiko
Buruzagiak
James K. Polk; Winfield Scott; Zachary Taylor; Stephen W. Kearny; John Drake Sloat; William Jenkins Worth; Robert Field Stockton; Joseph Lane; Franklin Pierce; David Conner; Matthew C. Perry; John C. Frémont; Thomas Childs; Henry Stanton Burton; Edward Dickinson Baker; William B. Ide	Antonio López de Santa Anna; Mariano Arista; Pedro de Ampudia; José María Flores; Mariano G. Vallejo; Nicolás Bravo; José Joaquín de Herrera; Andrés Pico; Manuel Armijo; Martin Perfecto de Cos; Pedro Maria de Anaya; Agustín Jerónimo de Iturbide y Huarte; Joaquín Rea; Manuel Pineda Muñoz; Gabriel Valencia
Indarra
73.532 erregular eta boluntario	3.000; 12,000 irregular
Galerak
1.733 hildako guduzelaian (1.721 soldadu, 11 marine eta itsasgizon 1); 4.152 zauritu	10.000 hildako erregular (5.000 guduzelaian)

Estatubatuar-Mexikar Gerra, estatubatuarrek Mexikar Gerra deitua eta mexikarrek Mexikoko estatubatuar eskuhartzea, 1846-1848ko AEB eta Mexikoren arteko gerra bat izan zen.

Gerra AEBen espansionismo asmoek piztuarazi zuten, bere lehen urratsa Mexikoren jabetzakoak ziren Texas eta Coahuila estatuen lurraldeetara estatubatuar kolonoak bidali eta Texasko Errepublika sortuaraztea izan zen. Beste arrazoietako bat AEBetako Armada Nueces eta Rio Bravo ibaien arteko mexikar lurraldeetan barneratzea izan zen, bai eta AEBetako Gobernuak Mexikoko Gobernuari Texasko Independentzia Gerrako kalte-ordainak eskatzea ere. Guzti honek mexikarrak guztiz sumindu zituen.

Ondorioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mexikorentzat ondorio latzak ekarri zituen, herri gisa umilazio politikoa izateaz gain sekulako lurralde galera izan zen, bere jatorrizko lurraldearen ia erdia galdu baitzuen, AEBen jabetzara igaroz: gaur egungo Texas, Mexiko Berria, Arizona, Utah, Nevada eta Kalifornia estatuez gain, Colorado estatuaren zatirik handiena eta Wyoming estatuaren zati bat.

AEBentzat sekulako lurralde hedapena izateaz gain, AEBetako Armada eta bere ofizialentzako gerra eskarmentua bereganatzeko aukera bikaina izan zen, estatubatuar ofizial horietako askok gerora AEBetako Gerra Zibilean parte hartuko zuten.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q6683
Multimedia: Mexican-American War / Q6683