Mortsa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Mortsa
Iraute egoera

Kaltebera (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaAnimalia
FilumaChordata
KlaseaMammalia
OrdenaCarnivora
FamiliaOdobenidae
GeneroaOdobenus
Espeziea Odobenus rosmarus
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Ernaldia15 hilabete
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakwalrus ivory (en) Itzuli eta walrus meat (en) Itzuli
Eguneko zikloacathemeral (en) Itzuli
Genomaren kokapenadnazoo.org…

Mortsa (Odobenus rosmarus) itsas ugaztun handi pinnipedoa da, eta banaketa etena du Ipar poloan Ozeano Artikoan eta Ipar hemisferioko itsaso subartikoetan. Odobenidae familiako eta Odobenus generoko espezie bakarra da. Espezie hau bi subespezietan banatuta dago: Atlantikokoa (O. r. rosmarus), Ozeano Atlantikoan bizi dena, eta Ozeano Barean bizi dena (O. r. divergens).

Mortsa helduak letagin eta bibote irtenak ditu, eta masa nabarmena: Ozeano Bareko ar helduek 2.000 kilogramo baino gehiago pisatu dezakete (4.400 libera), eta pinipedoen artean bi itsas elefanteen espezieek baino ez dituzte gainditzen.[1][2] Mortsa batez ere sakonera txikiko uretan bizi da plataforma kontinentalen gainean, eta itsas izotzetan bizi da, molusku bibalbio bentonikoen bila. Mortsak nahiko bizitza luzeko animalia sozialak dira, eta "espezie giltzarritzat" hartzen dira Artikoko itsas eremuetan.

Mortsak garrantzi handia izan du Artikoko herri askoren kulturetan, haragia, koipea, larruak, letaginak eta hezurretarako ehizatu baitituzte. XIX. mendean eta XX. mendearen hasieran, mortsak asko ehizatzen ziren. Mortsaren populazioa azkar jaitsi zen Artikoko eskualde osoan. Harrezkero zertxobait berreskuratu da, nahiz eta Atlantikoko eta Laptev mortsaren populazioak zatikatuta eta maila baxuetan jarraitzen duten gizakien interferentziaren aurreko garaiarekin alderatuta.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]