Muazzez İlmiye Çığ
| Muazzez İlmiye Çığ | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Bursa, 1914ko ekainaren 20a |
| Herrialdea |  Otomandar Inperioa (1914 - 1922) Turkia (1922 - 2024) |
| Lehen hizkuntza | turkiera |
| Heriotza | Mersin probintzia, 2024ko azaroaren 17a (110 urte) |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Ankarako Unibertsitatea 1940) |
| Hizkuntzak | turkiera ingelesa alemana Sumeriera Akadera Hititera |
| Irakaslea(k) | Hans Gustav Güterbock Benno Landsberger |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | assyriologist (en)  eta arkeologoa |
| Enplegatzailea(k) | Istanbul Archaeology Museums (en) |
| Lan nabarmenak | |
| Jasotako sariak | |
Muazzez Ilmiye Çığ, jaiotzez Muazzez Ilmiye Itil (Bursa, Otomandar Inperioa, 1914ko ekainaren 20a - Mezitli, Mersin, Turkia, 2024ko azaroaren 17a) turkiar arkeologoa izan zen, hitita eta sumertar zibilizazioetan aditua.[1] 3.000 taula kuneiforme baino gehiago irakurtzen lagundu zuen.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Muazzez Ilmiyeren gurasoak Krimeako tatariarrak ziren: bien familiak Turkiara emigratu zuten.
17 urte zituela, 1931n, Lehen Hezkuntzako Irakasleen Prestakuntza Erakundean graduatu zen.[2]Eskişehir ipar-mendebaldeko hirian haurrei ia bost urtez irakatsi ondoren, 1936an hasi zen ikasten Ankarako Unibertsitateko Hititologia Sailean. Bere irakasleen artean, garai hartako hititen historiako espezialista nabarmenetako bi zeuden, Hans Gustav Güterbock eta Benno Landsberger, biak ala biak nazismo aroko errefuxiatu judu alemaniarrak, Bigarren Mundu Gerran[2] Turkian irakasle izan zirenak.
1940an graduatu ondoren, Antzinako Ekialdeko Museoan hasi zen lanean Istanbulen. Idazkin kuneiformeen arloan espezialista egoiliar gisa lan handia egin zuen: milaka zeuden han gordeta, itzuli gabe eta artxiboetan egoki sailkatu gabe. Urtez urte tabletak deszifratzen eta argitaratzen egindako ahaleginari esker, museoa Ekialde Hurbileko hizkuntzak ikasteko zentro nabarmena bihurtu zen, ikertzaile askorentzat zentro erreferentziazkoa.[2]
Mundu musulmanean polemika sortu zuen, eta mundu mailako estaldura mediatikoa jaso zuen 2006an, adierazi baitzuen emakume musulmanen zapia ez zela mundu musulmanekoa soilik, lehenagokoa baizik, eta tradizioaren jatorria jarri zuen Sumerko emakume prostituta batzuen kastan: birao egiteagatik kondenatua izatera arriskatu zen adierazpen horiekin (teorian hiru urteko kartzela zigorra zegokion kontuari [3]). Urte berean Istanbulgo auzitegi batean agertu zen hargatik, eta errugabetu egin zuten.[4]
Bizitza pertsonala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kemal Çığ Topkapıko museoko zuzendariarekin ezkondu zen eta haren deitura hartu zuen.
Muazzez Ilmiye Çığı 2024ko azaroaren 17an hil zen, 110 urte eta 150 egun zituela. Turkiako pertsonarik zaharrena zen hil zenean.[5]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, frantsesezko wikipediako «Muazzez İlmiye Çığ» artikulutik itzulia izan da, 2025-02-27 data duen 1057843531 bertsioa oinarritzat hartuta. Sartze-datarik ez duten erreferentziak, edo 2025-02-27 baino lehenago datatuak, jatorrizko artikulutik ekarri dira itzulpenarekin batera.
- ↑ (Turkieraz) Duayen Türk Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ 110 yaşında hayatını kaybetti, Oksijen, 17 novembre 2024
- ↑ a b c (Turkieraz) "Muazzez Çığ stands among the world’s best Sumerologists" Hurriyet. 15.11.08
- ↑ «Une archéologue turque religieusement incorrecte» Le Monde.fr 2006-11-01.
- ↑ (Ingelesez) "Turkey court clears archaeologist" BBC. 01.11.06
- ↑ «Duayen Türk Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ, 110 yaşında hayatını kaybetti» tr.euronews.com 2024-11-17.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q464906
Multimedia: Muazzez İlmiye Çığ / Q464906