Zerrenda:Nafarroako gobernadore zibilak eta Espainiako Gobernuaren ordezkariak
(«Nafarroako Gobernadore Zibilen eta Espainiako Gobernuaren ordezkarien zerrenda» orritik birbideratua)
Hona hemen Espainiako Gobernuak egungo Nafarroako Foru Erkidegoan eta lehen 1841eko Lege Hitzartuak sortutako Nafarroako probintzian izendatutako Gobernadore Zibilen eta Espainiako Gobernuaren ordezkarien zerrenda.
Kargua lehendabizikoz Gobernadore zibila zen baina 1982ko Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko Lege Organikoa eta gero Gobernuaren ordezkaria da. 1813 eta 1849an karguak Buruzagi Politikoa zuen izena.
Bai buruzagi politikoak bai gobernadore zibilak Nafarroako Foru Aldundiaren ahaldun nagusia ere baziren. Hau guztia 1979ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeen ondorioz aldatu zen.[1]
Gobernadore Zibilak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Nafarroako Gobernadore Zibilak | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Estatu burua | Gobernu izendatzaile | Izena | Agintaldiaren hasiera | Oharrak | Gertakari nabarmenak | ||||||||||||||
| Elisabet II.a | Partido Moderado | Juan de Perales | 1849ko abenduaren 28a | ||||||||||||||||
| Joaquín de Rey | 1850eko azaroaren 26a | ||||||||||||||||||
| Joaquín Maximiliano Guibert | 1851ko urtarrilaren 24a | ||||||||||||||||||
| Antonio Alegre Dolz | 1853ko urriaren 19a | ||||||||||||||||||
| Francisco Vicente Irañeta | 1854ko uztailaren 18a | brigadier, buruzagi politiko eta militarra | |||||||||||||||||
| Joaquín Sevilla | 1854ko uztailaren 20a | bitartekoa, Nafarroako Batzorde Laguntzaileak izendatua | |||||||||||||||||
| Partido Progresista | Mariano Cruz | 1854ko abuztuaren 25a | |||||||||||||||||
| Joaquín Sevilla | 1855eko abuztuaren 27a | ||||||||||||||||||
| Unión Liberal | José María Palarea | 1856ko uztailaren 30a | |||||||||||||||||
| Rosako kondea | 1856ko abenduaren 25a | ||||||||||||||||||
| Gregorio Pesquera | 1858ko uztailaren 9a | ||||||||||||||||||
| Joaquín Sevilla | 1858ko irailaren 20a | ||||||||||||||||||
| Trinidad Sicilia | 1859ko otsailaren 25a | ||||||||||||||||||
| Antonio Fernández de Heredia Valdés | 1862ko abenduaren 25a | Cerroko bizkondea | |||||||||||||||||
| Gregorio Pesquera | 1863ko apirilaren 1a | ||||||||||||||||||
| Juan Pedro Abarrategi | 1865eko urtarrilaren 25a | Egoitza berria Sarasate pasealekuaren Alzugarai Etxean (1866). | |||||||||||||||||
| José María Gastón | 1865eko abenduaren 20a | ||||||||||||||||||
| Gabriel Fernández de Cadórniga | 1866ko uztailaren 25a | Nafarroako Foru Aldundiak Hego Euskal Herriaren batasunerako proiektua atera zuen. | |||||||||||||||||
| Manuel Moreno González | 1867ko otsailaren 8a | ||||||||||||||||||
| Aguirre de la Peña | Antonio Corroza | 1868ko urriaren 2a | bitartekoa, Nafarroako Batzorde Nagusiak izendatua | ||||||||||||||||
| Francisco Serrano | Tadeo Gandiaga | 1868ko urriaren 13a | |||||||||||||||||
| Ramón Castejón | 1868ko urriaren 12a | ||||||||||||||||||
| José Gómez Díez | 1868ko abenduaren 12a | ||||||||||||||||||
| Serafín Larrainzar | 1869ko otsailaren 10a | Juan Primen hilketa (1870). | |||||||||||||||||
| Amadeo I.a Savoiakoa | Partido Liberal | Carlos Cid | 1872ko urtarrilaren 15a | ||||||||||||||||
| Bonifacio Carrasco | 1872ko ekainaren 20a | Hirugarren Gerra Karlistaren hasiera | |||||||||||||||||
| Estanislao Figueras / Francesc Pi i Margall | Justo María Zavala | 1873ko martxoaren 20a | |||||||||||||||||
| Salmerón / Castelar | Joaquín Juste y Garcés | 1873ko abuztuaren 12a | Jurramendiko gudua | ||||||||||||||||
| Serafín Larraínzar | 1874ko urtarrilaren 9a | Iruñeko setioa. | |||||||||||||||||
| Alfontso XII.a | Partido Liberal-Conservador | José Bellido | 1875eko otsailaren 2a | Lakarko gudua | |||||||||||||||
| Valentín María Jauregi Oliveti | 1875eko martxoaren 24a | ||||||||||||||||||
| Manuel Elola Heras | 1875eko abuztuaren 5a | Hirugarren Gerra Karlistaren bukaera (1876ko otsaila). | |||||||||||||||||
| Serafín Larrainzar | 1876ko apirilaren 26a | 1876ko urriaren 5ean hilda | Tejada Valdosera hitzarmena. | ||||||||||||||||
| Jerónimo Flores | 1879ko urriaren 8a | ||||||||||||||||||
| Antonio Sandoval | 1880ko uztailaren 30a | ||||||||||||||||||
| José María Gastón | 1881eko otsailaren 12a | 1882ko urtarrilaren 20an hilda | |||||||||||||||||
| Raimundo Díaz | 1882ko urtarrilaren 21a | interino | |||||||||||||||||
| José Rodríguez Alvarez | 1882ko otsailaren 10a | ||||||||||||||||||
| Martín Uharte Mendikoa | 1883ko azaroaren 3a | ||||||||||||||||||
| José de Alcázar | 1884ko urtarrilaren 19a | ||||||||||||||||||
| Tomás Moreno y Calvo | 1884ko uztailaren 25a | Erriberriko ezkorten gatazkak. | |||||||||||||||||
| Maria Kristinaren erregeordetza | Pedro Diz Romero | 1885eko abenduaren 1a | |||||||||||||||||
| Federico Loygorri | 1886ko uztailaren 30a | Nafarroako Euskara Elkargoaren sorrera | |||||||||||||||||
| Antonio Torres Jordi | 1888ko abenduaren 22a | ||||||||||||||||||
| Antonio Peláez Campomanes | 1890eko uztailaren 12a | ||||||||||||||||||
| José Díaz de la Pedraja | 1891ko maiatzaren 22a | ||||||||||||||||||
| Andrés García Gómez de la Serna | 1892ko abenduaren 23a | Gamazada (1893) | |||||||||||||||||
| Francisco Martínez Fresneda | 1894ko martxoaren 20a | Alesbesko ezkorten gatazkak. | |||||||||||||||||
| Tomás Moreno Sola | 1895eko martxoaren 31 | ||||||||||||||||||
| José Díaz de la Pedraja | 1896ko urriaren 6a | ||||||||||||||||||
| Antonio Dieffrebruno de Montoya | 1897ko urriaren 12a | ||||||||||||||||||
| Alfredo García Bernardo | 1898ko azaroaren 5a | ||||||||||||||||||
| Jenaro Pérez Moso | 1899ko martxoaren 7a | ||||||||||||||||||
| Luis Polanco | 1901eko martxoaren 23a | ||||||||||||||||||
| Benito Francia y Ponce de León | 1901eko abuztuaren 8a | ||||||||||||||||||
| Alfontso XIII.a | Luis Soler Casajuana | 1902ko abenduaren 7a | |||||||||||||||||
| Ramón Planter y Goser | 1903ko irailaren 4a | ||||||||||||||||||
| Santos Ortega y Frías | 1904ko ekainaren 22a | ||||||||||||||||||
| Vicente Zidin | 1905eko ekainaren 28a | Iruñean katolizismoen alde eta Elkarteen legearen aurkako manifestaldia (1906). | |||||||||||||||||
| Santos Ortega y Frías | 1907ko ekainaren 22a | Tafalla eta Erriberriko ezkorten gatazkak. | |||||||||||||||||
| Carlos Valcárcel | 1909ko azaroaren 1a | ||||||||||||||||||
| Ricardo de la Rosa | 1910eko martxoaren 3a | Katolizismoaren aldeko manifestaldia Donostian. | |||||||||||||||||
| Alfredo Meléndez | 1913ko uztailaren 13a | ||||||||||||||||||
| Alvaro Szechenyi | 1913ko urriaren 31 | Villamayorreko markesa. Egoitza berria La Agrícolan (1914) | |||||||||||||||||
| Fernando González Regueral | 1915eko maiatzaren 29a | ||||||||||||||||||
| Ignacio María Despujol y Chaves | 1915eko abenduaren 11 | Palmerolako markesa | |||||||||||||||||
| Luis Ugarte | 1917ko ekainaren 14a | Autonomiaren eta foruen itzultzearen aldeko eskabideak (1917-1919) | |||||||||||||||||
| Buenaventura María Plaja | 1917ko azaroaren 26a | ||||||||||||||||||
| Emilio Díaz Moreu | 1918ko apirilaren 11 | ||||||||||||||||||
| Luis M. Queypo | 1918ko uztailaren 9a | ||||||||||||||||||
| José Sanmartín | 1919ko martxoaren 17a | ||||||||||||||||||
| José María Gimeno | 1919ko apirilaren 22a | ||||||||||||||||||
| Eusebio Cacho | 1919ko abuztuaren 1a | ||||||||||||||||||
| Pedro M. de Hijas | 1921eko irailaren 7a | ||||||||||||||||||
| Manuel Foz y Bernaldo de Quirós | 1922ko martxoaren 13a | ||||||||||||||||||
| Ramón Casas Caballero | 1922ko abenduaren 11 | ||||||||||||||||||
| Primo de Riveraren diktadura | Manuel Sánchez Ocaña | 1923ko irailaren 21a | jeneral eta gobernadore militarra | Primo de Riveraren diktaduraren hasiera. Sindikalista eta Goardia Zibilen arteko gatazka armatua Beran | |||||||||||||||
| Fernando Berenguer Fuster | 1923ko azaroaren 26a | jeneral | |||||||||||||||||
| Modesto Giménez de Bentrosa | 1924ko apirilaren 12a | Egoitza berria: Bigarren Zabalguneko Doria Etxea (1924) | Beste gatazka armatua Beran (1924ko maiatza). | ||||||||||||||||
| Arturo Ramos Camacho | 1927ko otsailaren 14a | 1927ko hitzarmena | |||||||||||||||||
| Manuel Pérez Roldán | 1928ko azaroaren 5a | Primo de Riveraren diktaduraren bukaera. | |||||||||||||||||
| Dámaso Berenguerren diktadura | Diego de Alós Rivero | 1930eko otsailaren 21a | |||||||||||||||||
| Juan Bautista Aznar-Cabañasen diktadura | Manuel González Correa | 1931eko martxoaren 2a | |||||||||||||||||
| Alcalá Zamora | José María Olalde Satrustegi | 1931ko apirilaren 14a | bitartekoa, Auzitegi Territorialaren presidentea | Espainiako Bigarren Errepublikaren aldarrikapena. | |||||||||||||||
| Errepublikano-Sozialista | Jesús Ruíz del Río | 1931ko apirilaren 16a | Errepublikaren aurkako karlista eta alfontsozaleen borrokaren hasiera. Lizarrako estatutuaren aldeko borroka. Amaiurko gazteluaren aurkako atentatua. | ||||||||||||||||
| Ramón Bandrés Azkue | 1931ko uztailaren 10a | Frantzisko Xabierkoaren eguneko gatazkak Iruñean. | |||||||||||||||||
| Manuel Andrés Casaus | 1931ko abenduaren 29a | ||||||||||||||||||
| Fermín Solozabal Narbaiza | 1932ko abenduaren 17a | Lizarrako estatutuaren porrota. Uharte, Iruñea eta Vianan karlistekin gatazka armatuak. | |||||||||||||||||
| Luis López Ambit | 1933ko irailaren 13a | ||||||||||||||||||
| Radikal-Cedista | Rufino Blanco Fombona | 1933ko abenduaren 29a | |||||||||||||||||
| Emilio de Sola Ramos | 1934ko maiatzaren 27a | Ezkorten gatazkak, larrienak Mendabia eta Kasedan. CEDAk Iruñean emandako mitin osteko gatazkak. 1934ko Iraultza]]. San Kristobal gotorlekuaren presoen egoera salatzeko gatazkak. | |||||||||||||||||
| Romualdo Catalá | 1935eko abenduaren 20a | ||||||||||||||||||
| Mariano Mato Leal | 1935eko abenduaren 31 | IRren kide baten hilketa hauteskudetan Beraskoainen. | |||||||||||||||||
| Fronte Popularra | Mariano Menor Poblador | 1936ko otsailaren 27a | Foru Aldundiaren aurkako gatazkak. Espainiako Gerra Zibilaren aurretikoak. | ||||||||||||||||
| Azaña | Frankismo | Modesto Font Campos | 1936ko uztailaren 19a | Espainiako Gerra Zibilaren hasiera. San Kristobal gotorlekuaren presoen ihesaldia. | |||||||||||||||
| Francisco de la Rocha Riedel | 1937ko ekainaren 1a | Espainiako Gerra Zibilaren bukaera (1939). | |||||||||||||||||
| Franco | Antonio F. de Correa Veglisson | 1939ko uztailaren 30a | |||||||||||||||||
| Francisco Rivas y Jordán de Urriés | 1939ko azaroaren 13a | ||||||||||||||||||
| José López-Sanz Alamán | 1941eko maiatzaren 30a | Makien sarrera Erronkarin (1944). | |||||||||||||||||
| Juan Junquera Fernández Carvajal | 1945eko martxoaren 5a | Bigarren Zabalguneko egoitza (1945) | |||||||||||||||||
| Luis Valero Bermejo | 1949ko otsailaren 4a | 1951ko greba orokorra. Bardeetako tiro-eremuaren irekiera. | |||||||||||||||||
| Carlos Arias Navarro | 1954ko irailaren 24an | 1956ko greba orokorra. | |||||||||||||||||
| Manuel Valencia Remón | 1957ko uztailaren 14a | Euskadi Ta Askatasunaren sorrera (1959). | |||||||||||||||||
| Antonio Rueda Sánchez-Malo | 1961ko otsailaren 25a | ||||||||||||||||||
| Jesús López Cancio Fernández | 1962ko irailaren 21a | ||||||||||||||||||
| Francisco Queipo de Llano Acuña | 1966ko apirilaren 16a | Torrenoko kondea | 1969ko urtarrilaren 25eko salbuespen-egoera. | ||||||||||||||||
| Federico Gerona de la Figuera | 1969ko abenduaren 19a | Burgosko Prozesua. 1970eko abenduaren greba orokorrak. | |||||||||||||||||
| José Luis Ruiz de Gordoa y Quintana | 1972ko irailaren 15a | Nafarroako Foru Berriaren aldarrikapena. ETAren lehendabiizko hilketak Nafarroan. 1973ko ekainaren greba orokorra. Carreroren hilketa. 1974ko ekainaren 11ko greba orokorra. Txiki eta Otaegiren hilketa. Espainiako Trantsizio Demokratikoaren hasiera (1975). Jurramendiko hilketak. | |||||||||||||||||
| Joan Karlos I.a | Falange Española | Fernando Pérez de Sevilla y Ayala | 1976ko ekainaren 6a | 1977ko Amnistiaren Aldeko Astea | |||||||||||||||
| UCD | Ignacio Llano Cifuentes | 1977ko uztailaren 23a | 1978ko Sanferminak | ||||||||||||||||
| Eduardo Ameijide Montenegro | 1978ko uztailaren 15a | 1979ko hauteskundeak eta gero, Gobernadore Zibilak Nafarroako Foru Aldundia zuzendatzeari utzi zion.[1] | Espainiako 1978ko konstituzioa. Gladys del Estalen hilketa (1979) | ||||||||||||||||
| Francisco Javier Ansuategi Garate | 1980ko uztailaren 18a | Estatu kolpe saiakera. Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobetzeari buruzko Lege Organikoa | |||||||||||||||||
Gobernuaren ordezkariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Nafarroako Gobernuaren ordezkariak | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Estatu burua | Gobernu izendatzaile | Izena | Agintaldiaren hasiera | Oharrak | Gertakari nabarmenak | ||||||||||||||
| Joan Karlos I.a Espainiakoa | UCD | Francisco Javier Ansuategi Garate | 1982ko irailaren 10a | 1982ko Estatu kolpe saiakera. | |||||||||||||||
| PSOE | Luis Roldán Ibañez | 1982ko abenduaren 29a | 1998an fraude, bidegabeko erabiltze eta zerga-delituez zigortua. | ZEN plana. Sarrera Europako Ekonomia Erkidegoan (1986). | |||||||||||||||
| Jesús García Villoslada | 1986ko azaroaren 7a | Nafarroako ituna. Aljerko elkarrizketak (1989). Azken Riau-Riau Sanferminetan. Mikel Iribarreni erasoa (1991). | |||||||||||||||||
| Pedro Luis Ruiz de Alegría Rogel | 1992ko abenduaren 4a | ||||||||||||||||||
| César Milano Manso | 1994ko irailaren 23a | ||||||||||||||||||
| PP | Francisco Javier Ansuategi Gárate | 1996ko maiatzaren 17a | Miguel Ángel Blancoren hilketa. Tomás Caballeroren hilketa. Lizarrako Akordioa. 1998ko ETAren tregoa. | ||||||||||||||||
| José Carlos Iribas Mielgo | 2000ko maiatzaren 12a | Batasunaren ilegalizazioa. Itoitz inguruko herrien utzaraztea (2003).[2] Ángel Berruetaren hilketa Madrilgo Al Qaedaren atentatuak eta gero. | |||||||||||||||||
| Vicente Ripa González | 2004ko maiatzaren 5a | PSNek eskatuta kenduta.[3] | Euskal Jai gaztetxearen utzaraztea (2004).[4]2006ko ETAren tregoa. | ||||||||||||||||
| Elma Saiz Delgado | 2008ko apirilaren 30a | ||||||||||||||||||
| PP | Carmen Alba Orduna | 2012ko urtarrilaren 5a | 2010eko ETAren su-etena. | ||||||||||||||||
Taularen koloreen esanahia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b (Gaztelaniaz) Real Decreto 121/79, de 26 de enero, sobre elecciones locales y ordenación de las Instituciones Forales de Navarra.
- ↑ Juicio por oponerse al desalojo y demolición del pueblo de Itoitz. 2007-VI-26.
- ↑ «Elma Sáiz es nombrada hoy primera delegada del Gobierno en Navarra» Diario de Noticias 2008-IV-30).
- ↑ «Ripa dice que el Euskal ha sido «el conflicto más espinoso» de su gestión» Diario de Navarra 2005-V-19.
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Idazle asko. (1993). Historia Ilustrada de Navarra. Diario de Navarra ISBN 84-604-7413-5..
- Bixente Serrano Izko. (2006). Nafarroa. Historiaren hariak. Euskara Kultur Elkargoa ISBN 84-932845-9-9..