Najib Mahfuz

Najib Mahfuz (arabieraz: نجيب محفوظ‎ Nagīb Maḥfūẓ, næˈɡiːb mɑħˈfuːzˤ ahoskatua; Kairo, Egipto, 1911ko abenduaren 11 - 2006ko abuztuaren 30a) arabierazko idazlea izan zen. Egile oparoa izan zen, 34 eleberri, 350 istorio labur baino gehiago, dozenaka pelikula gidoi eta 5 antzezlan plazaratu baitzituen. 1988an lortu zuen Literaturako Nobel Saria; sari hori eskuratu duen lehenengo arabierazko idazlea izan da.

1956 eta 1957 artean idatzitako Kairoko trilogia delakoan (Jauregiko paseoa, Desiraren jauregia eta Azukrearen kalea), bere hiriaren gaur egungo ikuspegia islatu zuen.

Mahfuzen lanik ezagunena Mirarien kalezuloa (1947) da, 1994an zinemaratua. Zoritxarrez, beste liburu batek ere oihartzun handia lortu zuen, baina ez irizpide literarioengatik: Auzoko seme-alabak (1959). Biraoaz akusatuta, haren aurkako fatwa aldarrikatu zuten islamdar agintari batzuek. 1994an, 82 urte zituela, idazlearen kontrako atentatua egin zuten, eta larriki zauritu. Bizitzako azken urteetan, beste pertsona batek idazten zizkion berak sortutako artikuluak.

2006ko abuztuaren 30ean hil zen, Kairon.

Idazlanak

Patuaren iseka (1939)
Radubis (1943)
Kairo berria (1946)
Mirarien kalezuloa (1947)
Hasiera eta bukaera (1949)
Kairoko trilogia (1956-1957)
Auzoko seme-alabak (1959). 1967an Libanon argitaratua.
Lapurra eta txakurrak (1961)
Udazkeneko galeperra (1962)
Ispiluak (1971)
Ezkontza kantua (1981)
Ibn Fatoumaren bidaia (1983)
Autobiografia baten oihartzunak (1994)

Euskaratu dizkiotenak

Mila eta bat gauen gauak (Txalaparta, 2006). Itzultzailea: Patxi Zubizarreta.
Mirarien kalezuloa (Alberdania-Elkar, 2006). Itzultzailea: Patxi Zubizarreta.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Najib Mahfuz

Arabierazko literatura.

Datuak: Q7176
Multimedia: Naguib Mahfouz / Q7176

i e a Literaturako Nobel Saridunak
1901–1925	Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950	Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975	Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000	Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun	V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023)
1: Ez zuten eman