Edukira joan

Nubia Muñoz Calero

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Nubia Muñoz Calero
Bizitza
JaiotzaSantiago de Cali, 1940 (84/85 urte)
Herrialdea Kolonbia
BizilekuaLyon
Hezkuntza
HeziketaUniversity of Valle (en) Itzuli
Johns Hopkins Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakbirologoa, medikua eta epidemiologoa
Jasotako sariak

Nubia Muñoz Calero (Cali, Kolonbia, 1940ko otsailaren 7a) Kolonbiako mediku zientifiko ezaguna da. Epidemiologiako Nazioarteko Elkarteak Nobel sarirako izendatu zuen 2008an, giza papilomaren birusaren aurkako txertoaren ikerketan egindako aurrerapenengatik.[1]

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nubia Muñoz Santiago de Calin jaio zen, Kolonbian, 1940ko otsailaren 7an, eta bere familiako lehena izan zen unibertsitatera joaten.

Valle del Caucako hiriburuko Emakumeen Departamendu Lizeoan egin zituen ikasketak. 1958an, Valleko Unibertsitateko Medikuntza Fakultatean sartu zen, onarpen-azterketako lehen puntuazioarekin, eta 1964an graduatu zen. Ondoren, Patologian espezializatu zen 1967an, unibertsitate berean. Osasun Publikoko maisutza-ikasketak ditu, Johns Hopkins Unibertsitateko Osasun Publikoko Eskolako minbiziaren epidemiologian arreta berezia jarrita.[2] Ondoren, Birologia eta Epidemiologia ikasketak egin zituen Minbiziaren Institutu Nazionalean (NCI), Bethesdan.[1][3]

Karrera zientifikoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Minbiziaren Institutu Nazionalean lan egin zuen Bethesdan, Estatu Batuetan. Frantziako Lyongo Minbizi Ikerketarako Nazioarteko Agentziako (IARC) Landa Ikerketa eta Esku-hartze Unitateko burua izan zen.[3] Batez ere, giza papilomaren birusa umetoki-lepoko minbiziaren eragile gisa identifikatu zuen lanagatik da ezaguna, eta horrek VPH birusaren aurkako txertoen garapenari bidea ireki zion.[4][5]

Bere ibilbide luzean, ahaleginak egin ditu minbiziaren aurkako borrokan, ez umetoki-lepokoan bakarrik, baita gibelekoan eta urdailekoan ere, herrialde pobreetan eragin handiagoa baitu.[6]

Sariak eta aintzatespenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Valleko Unibertsitateko honoris causa doktorea.
  • "Ezagutzaren Mugak" saria, "Garapenerako Lankidetza" kategorian (BBVA Fundazioa), 2018ko otsailean.[7][8]
  • Cruz de Boyacá, Kolonbiako Errepublika 2011n, Kolonbiako Gobernuak ematen duen sari nagusia.[1]
  • "Ohorezko Legioko zalduna", Frantzia 2010ean
  • Canada Gairdner Global Health Award saria.[9]
  • Brupbacher saria minbiziaren ikerkuntzarako - Brupbacher Fundazioa Zurich, Suitza, 2009.[10]
  • Distinguished Alumni eta "Society of Scholars" Johns Hopkins Unibertsitateko kidea
  • Distinguished Epidemiologist - Ipar Amerikako Epidemiologia Elkarteak emana.
  • 2008ko Nazioarteko Epidemiologia Elkartearen Richard Doll Saria.[11]
  • IARCren Ohorezko Domina. Lyon, Frantzia.[12]
  • Kanadako McGill Unibertsitateko honoris causa doktorea.[13][14]
  • 2008an Medikuntzako Nobel sarirako izendatua.[15]
  • Ezagutzaren Mugak saria, Lankidetza eta Garapenaren kategorian, 2017an BBVA Fundazioak emana.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b c (Gaztelaniaz) Muñoz-Calero, Nubia. (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  2. ↑ Universidad del Valle. (2016). «CURRICULUM VITAE: Nubia Muñoz MD, MPH». .
  3. ↑ a b (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2019-01-03). «Nubia Muñoz, la epidemióloga que quiere erradicar el virus de la desinformación en la ciencia» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) «Nubia Muñoz, premiada por la vacuna contra el cáncer de cuello de útero» Agencia SINC (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  5. ↑ Press, Europa. (2018-02-27). «La Fundación BBVA premia a Nubia Muñoz, precursora del desarrollo de la primera vacuna contra el cáncer de cérvix» www.infosalus.com (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Collera, Virginia. (2019-05-19). «“No esperaba enfrentarme a los antivacunas. Cada dos minutos muere una mujer de cáncer de cuello uterino”» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «Fundación BBVA premia a la impulsora de la vacuna contra el cáncer de útero» ELMUNDO 2018-02-27 (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) «Nubia Muñoz reconocida por su labor en pro de la vacunación frente al VPH» vacunasaep.org (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  9. ↑ (Ingelesez) Foundation, The Gairdner. (2019-12-03). «Six Decades with our Laureates» The Gairdner Foundation (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  10. ↑ Txantiloi:De-de «Charles Rodolphe Brupbacher Stiftung – Home» Charles Rodolphe Brupbacher Stiftung (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  11. ↑ ««Veinte años de trabajo sobre el virus del papiloma humano»» web.archive.org (historico.unperiodico.unal.edu.co) 2021-09-27 (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  12. ↑ (Ingelesez) «Medals of Honour» www.iarc.who.int (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  13. ↑ ««McGill University. McGill to award 16 honorary degrees, 21 de abril de 2015»» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  14. ↑ (Ingelesez) Mcdevitt, Neale. (2015-04-21). «McGill to award 16 honorary degrees» McGill Reporter (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).
  15. ↑ «The Other Look of COLOMBIA» www.theotherlookofcolombia.com (Noiz kontsultatua: 2025-01-07).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Nubia_Muñoz_Calero&oldid=10027119"(e)tik eskuratuta