Nymphalis polychloros
| Nymphalis polychloros | |
|---|---|
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Animalia |
| Filuma | Arthropoda |
| Klasea | Hexapoda |
| Ordena | Lepidoptera |
| Familia | Nymphalidae |
| Leinua | Nymphalini |
| Generoa | Nymphalis |
| Espeziea | Nymphalis polychloros Linnaeus, 1758 |
| Datu orokorrak | |
| Ostalaria | Zumar, Makal, Sagarrondo, Haritz, Sahats, Ahuntz-sahats, Sorbus, udareondo, Almeza, Zurzuri, Sagarmin, Gingondo eta Ziklamen |
Nymphalis polychloros Nymphalidae familiako tximeleta bat da. Europan, Asian zehar Himalaia mendikateraino eta Afrika iparraldean aurkitzen da[1], Euskal Herrian ere bai.[2]
Taxonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lineok deskribatu zuen 1758. urtean, Systema Naturae liburuan. Papilio polychloros izena eman zion.
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Tamaina handiko tximeleta da, 54-64 mm arteko hegal-zabalera du. Hegalen gainaldea laranja kolorekoa da eta orban beltz ugari ditu, batez ere aurreko hegaletan. Hegalen ertzak ere ilunak dira. Atzeko hegalen amaieran ilargi erdi itxurako orban urdinen lerroa du. Hegalen azpialdea marroi iluna da, banda argiago batzuk dituen arren.[3]
Asun-tximeletarekin nahastea ohikoa da, oso antzekoak baitira, baina Nymphalis polychloros handiagoa da.
Beldarra beltza da, puntu txiki zuri ugari dituena. Arantza zorrotz laranjak ditu.
Bizi zikloa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Helduak otsaila eta maiatza artean (hibernatu duten aleak) eta ekainetik urrira (urteko aleak) ikusten dira. Emeak arrautza mordoak ezartzen ditu zuhaitzen adarretan. Beldarrak taldekoiak dira eta jaio diren zuhaitza hosto gabe uzteko gaitasuna dute. Zumarrak, makalak, sahatsak, elorriak, madariondoak, sagarrondoak... dira beldarren bazka landare.[3]
Helduak hibernatu egiten du zuhaitzen zuloetan, eraikinetan, egur-pilatan, leizetan edo antzeko toki fresko eta bakanetan.[3]
Habitata eta elikadura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Basoen argiunetan eta uretatik hurbil dauden baso eremuetan agertzen da, itsasoaren mailatik 1.00 metrotako altuera arte. Zumarrarentzako izurria izan daiteke. Helduak usteltzen ari den fruitatan eta zuhaitzen izerditan ikusten dira elikatzen.[3]
Iruditegia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Hegalen gainaldea. -
Hegalen azpialdea. -
Beldarra.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ «Nymphalis» www.nic.funet.fi (kontsulta data: 2025-08-26).
- ↑ «Sistema de Información de la Naturaleza de Euskadi» www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus (kontsulta data: 2025-08-26).
- ↑ a b c d (Gaztelaniaz) Valderrey, Juan Luis Menéndez. «Nymphalis polychloros (Linnaeus, 1758)» Naturaleza y turismo (kontsulta data: 2025-08-26).
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q163771
Multimedia: Nymphalis polychloros / Q163771
Espezieak: Nymphalis polychloros