Omeiatar Kalifa-herria
Omeiatar kalifa-herria بنو أمية Banu Umayyah | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
661 – 750 | |||||||||||||
Monarkia | |||||||||||||
| |||||||||||||
![]() Historian izandako zabalera handiena. | |||||||||||||
Geografia | |||||||||||||
Hiriburua | Damasko | ||||||||||||
Kultura | |||||||||||||
Hizkuntza(k) | Arabiera | ||||||||||||
Erlijioa | Islam sunita | ||||||||||||
Historia | |||||||||||||
Sorrera | 661 | ||||||||||||
Ezeztapena | 750 | ||||||||||||
Erbestean hasiera | 756 | ||||||||||||
Erbestean bukaera | 1031 | ||||||||||||
|
Omeiatar Kalifa-herria[1] (arabieraz: بنو أمية, Banu Umayyah) Mahoma hil ondoren izandako lau kalifa-herrietatik bigarrena izan zen. Omeiatarren dinastiak zuzendua izan zen, leinuaren sortzailea Umayya ibn Abd Shams izan zen. Omeiatarren familia Uthman ibn Affanekin iritsi zen boterera (K. o 644–656), baina omeiatarren erregimena Muawiya ibn Abi Sufyanek sortu zuen Musulmanen Lehen Gerra Zibilaren ondoren, 661. urtean (Hejiraren ondoko 41. urtean).
Nahiz eta omeiatarrak jatorriz Mekakoak izan, Damasko aukeratu zuten hiriburutzat. Hedadurarik zabalena izan zuenean (13.400.000 km2), munduko inperiorik zabalena bilakatu zen.[2]
Gizarte antolaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Omeiatarren zerga sistema eta praktika administratiboak ez omen ziren bidezkoak hainbat musulmanen begietara. Izan ere, kalifa-herrian lau gizarte klase bereizten ziren:
- arabiar musulmanak
- arabiarrak ez ziren musulmanak
- musulmanak ez ziren pertsona libreak (kristauak, juduak, zoroastroarrak)
- esklaboak
Arabiar musulmanak gizartearen goialdean zeuden, eta konkistatutako lurraldeetan agintzen zuten. Islamak musulman guztien arteko berdintasuna sustatzen duen arren, arabiarrek estimu handiagoan zuten haien burua eta ez ziren gainerako musulmanekin nahasten. Musulmanen arteko desberdintasunak ezinegona sortu zuen, eta islama gehiago hedatzen zen neurrian, fededun berriek ez zituzten arabiarren eskubide berak. Horren ondorioz eta beste hainbat a, Abbastar Iraultza gertatu zen 740ko hamarkadan. Abbastar Kalifa-herriak omeiatarrak bota zituenean, Al-Andalusera ihes egin zuten eta 1031. urtera arte iraun zuen Kordobako Kalifa-herria sortu zuten.
Damaskoko kalifen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Mu’awiyya I.a (661 – 680)
- Yazid I.a (680 – 683)
- Mu'awiyya II.a (683 – 684)
- Marwan I.a ibn al-Hakam (684 – 685)
- Abd al-Malik (685 – 705)
- Al-Walid I.a (705 – 715)
- Sulaiman (715 – 717)
- Umar II.a ibn 'Abd al-'Aziz (717 – 720)
- Yazid II.a (720 – 724)
- Hisham ibn Abd al-Malik (724 – 743)
- Al-Walid II.a (743 – 744)
- Yazid III.a (744)
- Ibrahim (744)
- Marwan II.a al-Himar (744 – 750)
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskaltzaindia. (PDF) 182. arauaː Dinastien izenak. .
- ↑ Blankinship, Khalid Yahya. (1994). The End of the Jihad State, the Reign of Hisham Ibn 'Abd-al Malik and the collapse of the Umayyads. State University of New York Press, 37 or. ISBN 0791418278..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
![]() |
Artikulu hau historiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
- Historia zirriborroak
- Afganistango historia
- Aljeriako historia
- Azerbaijango historia
- Irango historia
- Irakeko historia
- Espainiako historia
- Marokoko historia
- Pakistango historia
- Saudi Arabiako historia
- Siriako historia
- Erdi Aroko Afrikako estatuak
- Erdi Aroko Asiako estatuak
- Erdi Aroko Europako estatuak
- VIII. mendean desagertutako herrialdeak
- Kalifa-herriak
- Omeiatar Kalifa-herria