Onagro (arma)

Onagroa (latinez: onager) katapulta motako antzinako setio arma bat da, bihurdura mekanismo bat zuena. Onagro izena izen bereko asto basati asiarraren erreferentzia bat da, bere jeinu txarragatik ezaguna eta gizon bat koza batetik distantzia batera jaurti dezakeena, setio arma honek etsaien harresien aurka harriak jaurtitzen zituen bezala.

Lehen erreferentzia historikoak

Arma honen lehen erreferentzia historikoa, K. a. 200 inguruan Bizantzioko Filon greziarrarena da. Mende bat beranduago, Apolodororenak jarraitu zuen.

Lehen deskribapenak

Hala ere, ez da IV. mendearen aurreko itxurari eta funtzionamenduari buruzko deskribapen sakonik gordetzen, bere erabilera ezaguna egin, eta Vegezio eta Amiano Martzelino historialariek deskribatu zutenean.

Deskribapena

Erromatar onagroa

Artilleria pieza hau, setioaren tokian, gutxienez zortzi gizonek muntatzen zuten, zapaldutako lur edo adreiluzko oinarri baten gainean, martxan jartzean bibrazioa gutxituko zuena. Egurrezko marko bat zuen, lurrean oinarri bezala erabiltzen zena, eta, honen gainean, egurrezko marko bat altxatzen zen (batzuetan larruz sendotua), besoan tope bezala balio zuena tiro eginda irteten zenean, horrela, bere haustura saihestuz. Beso hau, bere puntan, zintzilik zegoen koilara edo larruzko poltsa batez errematatua zegoen, non, 800 metroko distantziara jaurti zitekeen harri astun bat kargatzen zen. Horren aurretik, besoa, bere goialdetik zilindro birakari baten bidez tiratzen zuen bihurdura mekanismo batek jaisten zuen, non besoari lotutako sokak lotzen ziren. Besoa jaisten zuen gurpil birakariaren kontrako aldean zegoen palanka baten bidez ateratzen zen tiroka. Setioetan, uhinaren papera, defentsa dorreak suntsitzea eta defendatzaileen harresien goialdea garbitzea zen.

Ondorengoak

Bere eraikuntza, V. mendeko barbaroen inbasioekin desagertu zen, beranduago berreskuratua izan zen arren, 1200. urtetik aurrera. Ondoren, kalibre eta distantzia txikiagoko setio-arma baterantz eboluzionatu zuen, mangonel edo manganara, 400 metroko distantziara zenbait harri txikiago jaurtitzen zituena. Mangonel izena grezierazko magganon hitzetik dator, "gerrako asmamena" esan nahi duena.

Kanpo estekak

• Onagroa funtzionatzen erakusten duen animazioa

• Datuak: Q19779
• Multimedia: Onagers / Q19779