Orihuela

Orihuela Oriola
Valentziako Erkidegoa
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Valentziako Erkidegoa
Probintzia	Alacant
Eskualdea	Baix Segura/Vega Baja del Segura
Izen ofiziala	Orihuela
Alkatea	Emilio Bascuñana Galiano
Postakodea	03300
INE kodea	03099
Kokapena
Koordenatuak	38° 05′ 08″ N, 0° 56′ 49″ W
Orihuela Orihuela (Espainia)
Orihuela Orihuela (Valentziako Erkidegoa)
Demografia
Biztanleria	82.675 bizt. (2015) -742
% 49,92    % 50,08
Eremua	365,44 km2
Dentsitatea	8,48 bizt/km²
Garaiera	23 m
Distantzia	52 km Alacantera
Datu gehigarriak
http://www.aytoorihuela.es/

Orihuela (valentzieraz Oriola) Valentziako Erkidegoko udalerria da, Baix Segura/Vega Baja eskualdean eta Alacanteko probintzian kokatua. Eskualdeko hiri nagusia, gune historikoa eta hiriburua da.

2009ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera 86.164 biztanle zituen.

Banaketa administratiboa

Herriak

Izena	Biztanleria (2011)
Orihuela	33.470
Orihuela Costa	30.487
La Murada	3.261
San Bartolomé	2.503
La Aparecida	2.155
Los Desamparados	2.142
Torremendo	1.899
Molins	1.442
Raiguero de Bonanza	1.395
La Campaneta	1.192
Arneva	1.185
La Matanza	1.095
Hurchillo	1.088
Las Norias	984
Correntías Medias	921
El Escorratel	906
Camino de Beniel	817
El Mudamiento	485
Camino Viejo de Callosa	471
Molino de la Ciudad	296
Media Legua	236
Los Huertos	113
Barbarroja	107
Correntías Bajas	64

Hizkuntzak

Jakue II.a Aragoikoak bultzatutako Errekonkistatik XIII. mendearen amaiera arte Oriola eta eskualde osoko hizkuntza katalana izan zen. XVIII eta XIX. mendeetan, ordea, eskualdeko leku gehienetan hizkuntza ordezkapena suertatu zen eta espainiera gailendu zen, edo zehatzago esanda Murtzia aldean hitz egiten den "panocho" hizkeraren antzekoa.

Historialariek bi faktore azpimarratzen dituzte katalanaren atzerapen hau azaltzeko: alde batetik moriskoen 1609ko kanporaketarekin eta XVII. mendean zehar pairatutako izurriteekin gertatu zen populazio hustutzea ; horren ostean birpopulaketa batez ere murtziarrek egin zuten. Bestetik 1707an Valentziako Erresuman promulgatutako "Nova Plantako Dekretua", zeinaren bidez katalana egoera alegalean geratu baitzen.

Horren ondorioz, gaur egun tokiko hizkuntza espainiera da hirian. Katalana, ordea, Barba-roja etxaguneko tokiko hizkuntza da. Beste aldetik, toponimian bestelako arrastoak ere topa daitezke: Molins eta Escorratell pedaníak, Cabo Roig eta la Zenia (la Sénia) aldea Orihuela Costan...Orihuelako ikurra Oriol deitzen da eta hirian bertan Monserrate (Montserrat) amabirjina eta Rabalroche (raval Roig) auzoa daude.

Demografia

Bilakaera demografikoa
	1787	1857	1877	1887	1900	1910	1920	1930	1940
Biztanleria	23.276	26.147	24.629	24.363	28.530	35.072	37.180	38.570	43.619
	1950	1960	1970	1981	1991	1996	2001	2006	2008
Biztanleria	44.979	44.830	44.938	49.851	49.642	50.724	56.129	77.979	84.626

Orihuelatar ezagunak

• Miguel Hernández gaztelaniazko olerkaria.
• Antonio Cánovas del Castillo Espainiar politikaria.

Ikus, gainera

• Alacanteko udalerrien zerrenda

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Orihuela

• (Katalanez) Udalaren webgunea.

Artikulu hau Valentziako Erkidegoko geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.