Parlamentu Arteko Batasuna

Parlamentu Arteko Batasuna
	For Democracy. For everyone.
Datuak
Mota	gobernu arteko erakundea
Jarduera sektorea	Activities of extraterritorial organizations and bodies (en)
Herrialdea	Suitza
Jarduera
Kidetza	Liburutegien Elkarte eta Erakundeen Nazioarteko Federazioa
Agintea
Egoitza nagusi	Grand-Saconnex;
Egoitza nagusi (1921–)	Geneva;
Historia
Sorrera	1889
Sortzailea	Frédéric Passy; William Randal Cremer
Sorlekua	Paris
	webgune ofiziala;

Parlamentu Arteko Batasuna (IPU) 1889ko ekainaren 30ean Frédéric Passyk eta William Randal Cremer-ek sortutako, parlamentuen nazioarteko erakundea da. Horrela, mundu mailan, gobernuen botere legegilea ordezkatzen duen erakunde bakarra da. Nazioarteko beste erakunde batzuek ez bezala, ez da gobernu arteko erakundea, parlamentuen arteko lankidetza sustatzeko erakundea baizik. Nazio Batuen sistemaren menpe egiten du lan, eta bere oinarrizko helburua da bakea, herrien arteko lankidetza eta erakunde ordezkariak sendotzea eta elkarrizketa politikoaren bidez lortzea. Nazioarteko erakunde politiko aitzindaritzat hartzen da, 178 parlamentu nazional afiliatu eta 12 eskualdeko parlamentu batzar elkartuekin^[1]^[2].

Gaur egun, IPU Nazio Batuen parlamentuko solaskide nagusia da, eta parlamentuen ahotsa Nazio Batuen erabakiak hartzeko prozesuetara ekartzen du, aldian-aldian, bere ebazpenak Batzar Nagusian aurkeztuz, adierazpenak eginez, eztabaidetan parte hartuz eta bilerak antolatuz NBEren agendako funtsezko gaiei buruz. Eginkizun garrantzitsu hori aintzat hartuta, 2002an, Nazio Batuen Erakundeak behatzaile iraunkorraren estatusa eman zion.

Egoitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Munduko Parlamentu Arteko Batasunaren Estatutuen 2. artikuluaren arabera, bere egoitza Genevan (Suitza) dago.

Helburuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

UPIk Nazio Batuen helburuak partekatzen ditu; bere ahaleginak onartzen, eta harekin estuki lan egiten du. Halaber, eskualdeko parlamentu arteko erakundeekin eta ideal beretan inspiratutako nazioarteko, gobernu arteko eta gobernuz kanpoko erakundeekin lankidetzan aritzen da. Helburu hauek ditu^[1]:

Herrialde guztietako parlamentu eta parlamentarien arteko harremanak, koordinazioa eta esperientzia-trukea sustatzea.
Nazioarteko intereseko gaiak aztertzea eta horiei buruz hitz egitea, parlamentuen eta haien kideen ekintza sortzeko.
Giza eskubideen defentsan eta sustapenean laguntzea, esparru unibertsala dutenak eta haien errespetua demokrazia parlamentarioaren eta garapenaren funtsezko faktorea baita.
Erakunde ordezkarien funtzionamendua hobeto ulertzen laguntzea eta haien jarduteko bideak indartzen eta garatzen laguntzea.

Organoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hauek dira Parlamentua Arteko Batasunaren organoak: Batzarra, Zuzendaritza Batzordea, Batzorde Betearazlea eta Idazkaritza^[1].

Batzarra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Parlamentu Arteko Batasuna urtean bitan bilduko da batzarrean, IPUren eskumenekoak diren gai guztiak eztabaidatzeko, eta horiei buruzko gomendioak formulatuko ditu, Erakundearen iritzia adierazten dutenak. Batzarra IPUko kideek ordezkari gisa izendatutako parlamentariek osatuko dute. Kideek gizonezko zein emakumezko parlamentariak sartu behar dituzte beren ordezkaritzetan, eta haien ordezkaritza bermatzen ahaleginduko dira, berdintasunean. IPUko kide batek Batzarrean eskuordetutako legebiltzarkideen kopurua aldatu egiten da estatuko biztanleriaren arabera, eta ezin izango da, inolaz ere, zortzi baino gehiagokoa izan herrialdea 100 milioi biztanle baino gutxiagokoa bada, eta hamar baino gehiagokoa biztanle kopuru hori baino handiagoa duten herrialdeetako Parlamentuentzat. Batzar bakoitzaren lekua eta eguna Zuzendaritza Batzordeak ezarriko du. Salbuespenezko kasuetan, Zuzendaritza Batzordeak batzar lekua eta eguna aldatzea edo ez biltzea erabaki dezake. Premiazko kasuetan, Parlamentu Arteko Batasuneko presidenteak erabaki hori hartu ahal izango du Batzorde Betearazlearekin adostuta^[1].

2018. urtera arte, 138 batzar egin dira, lehenengoa Paris hirian, Frantzian, 1889an. Batzar gehienak Suitzako Geneva hirian egin dira, IPUren egoitzan, guztira 18. Suitza da batzar gehien antolatu dituen herrialdea, guztira 22 batzarrekin. Alemanian, 5 batzar egin dira, horietako bakoitzean errepublikaren izena aldatu zen; lehenengoa, Alemaniako Inperio gisa; gero, Weimar Errepublika gisa; gero, Alemaniako zatiketa garaian, lehenik Mendebaldeko Alemanian, ondoren, Ekialdeko Alemanian, eta geroago Alemania gisa. 1984az geroztik, urtean bi batzar egiten dira. Era berean, IPUren batzarra kontinente guztietan egin izan da. Jarraian, egindako bileren zerrenda:

Ordena	Lekua	Herrialdea	Urtea
141.	Belgrad	SRB	2019
140.	Doha	QAT	2019
139.	Geneva	SWI	2018
138.	Geneva	SWI	2018
137.	San Petersburgo	RUS	2017
136.	Daca	BAN	2017
135.	Geneva	SWI	2016
134.	Lusaka	ZAM	2016
133.	Geneva	SWI	2015
132.	Hanói	VIE	2015
131.	Geneva	SWI	2014
130.	Geneva	SWI	2014
129.	Geneva	SWI	2013
128.	Quito	ECU	2013
127.	Quebec	CAN	2012
126.	Kampala	UGA	2012
125.	Berna	SWI	2011
124.	Panama Hiria	PAN	2011
123.	Geneva	SWI	2010
122.	Bangkok	THA	2010
121.	Geneva	SWI	2009
120.	Addis Abeba	ETH	2009
119.	Geneva	SWI	2008
118.	Lurmutur Hiria	RSA	2008
117.	Geneva	SWI	2007
116.	Bali	INA	2007
115.	Geneva	SWI	2006
114.	Nairobi	KEN	2006
113.	Geneva	SWI	2005
112.	Manila	PHI	2005
111.	Geneva	SWI	2004
110.	Mexiko	MEX	2004
109.	Geneva	SWI	2003
108.	Santiago (Txile)	CHI	2003
107.	Marrakex	MAR	2002
106.	Uagadugu	BFA	2001
105.	Habana	CUB	2001
104.	Jakarta	INA	2000
103.	Amman	JOR	2000
102.	Berlin	GER	1999
101.	Brusela	BEL	1999
100.	Mosku	RUS	1998
99.	Windhoek	NAM	1998
98.	Kairo	EGY	1997
97.	Seul	KOR	1997
96.	Pekin	CHN	1996
95.	Istanbul	TUR	1996
94.	Bukarest	ROM	1995
93.	Madril	ESP	1995
92.	Kopenhage	DEN	1994
91.	Paris	FRA	1994
90.	Canberra	AUS	1993
89.	New Delhi	IND	1993
88.	Stockholm	SWE	1992
87.	Jaunde	CMR	1992
86.	Santiago (Txile)	CHI	1991
85.	Piongiang	PRK	1991
84.	Punta del Este	URU	1990
83.	Nikosia	CYP	1990
82	Londres	GBR	1989
81.	Budapest	HUN	1989
80.	Sofía	BUL Bulgaria	1988
79.	Guatemalako Hiria	GUA	1988
78.	Bangkok	THA	1987
77.	Managua	NIC	1987
76.	Buenos Aires	ARG	1986
75.	Mexiko Hiria	MEX	1986
74.	Ottawa	CAN	1985
73.	Lome	TOG	1985
72.	Geneva	SWI	1984
71.	Geneva	SWI	1984
70.	Seul	KOR	1983
69.	Erroma	ITA	1982
68.	Habana	CUB	1981
67.	Berlin	GDR Alemaniako Errepublika Demokratikoa	1980
66.	Caracas	VEN Venezuela	1979
65.	Bonn	GER Mendebaldeko Alemania	1978
64.	Sofia	BUL Bulgaria	1977
63.	Madril	ESP Espainia	1976
62.	Londres	GBR	1975
61.	Tokio	JAP	1974
60.	Erroma	ITA	1972
59.	Paris	FRA	1971
58.	Haga	NED	1970
57.	New Delhi	IND	1969
56.	Lima	PER	1968
55.	Teheran	Iran Iran	1966
54.	Ottawa	CAN	1965
53.	Kopenhage	DEN	1964
52.	Belgrad	YUG	1963
51.	Brasilia	BRA	1962
50.	Brusela	BEL	1961
49.	Tokio	JAP	1960
48.	Varsovia	POL	1959
47.	Rio de Janeiro	BRA	1958
46.	Londres	GBR	1957
45.	Bangkok	THA	1956
44.	Helsinki	FIN	1955
43.	Viena	AUT	1954
42.	Washington	USA	1953
41.	Berna	SWI	1952
40.	Istanbul	TUR	1951
39.	Dublin	IRL	1950
38.	Stockholm	SWE	1949
37.	Erroma	ITA	1948
36.	Kairo	EGY	1947
35.	Oslo	NOR	1939
34.	Haga	NED	1938
33.	Paris	FRA	1937
32.	Budapest	HUN Hungariako Erresuma	1936
31.	Brusela	BEL	1935
30.	Istanbul	TUR	1934
29.	Madril	ESP	1933
28.	Geneva	SWI	1932
27.	Bukarest	ROM	1931
26.	Londres	GBR	1930
25.	Berlin	Weimarko Errepublika	1928
24.	Paris	FRA	1927
23.	Washington	USA	1925
23.	Ottawa	CAN	1925
22.	Berna	SWI	1924
21.	Kopenhage	DEN	1923
20.	Viena	AUT	1922
19.	Stockholm	SWE	1921
18.	Haga	NED	1913
17.	Geneva	SWI	1912
16.	Brusela	BEL	1910
15.	Berlin	Alemaniar Imperioa	1908
14.	Londres	GBR	1906
13.	Brusela	BEL	1905
12.	Saint Louis (Missouri)	USA	1904
11.	Viena	Austria-Hungariako Inperioa	1903
10.	Paris	FRA	1900
9.	Cristianía	Suecia-Noruega	1899
8.	Brusela	BEL	1897
7.	Budapest	Austria-Hungariako Inperioa	1896
6.	Brusela	BEL	1895
5.	Haga	NED	1894
4.	Berna	SWI	1892
3.	Erroma	ITA Italia	1891
2.	Londres	GBR	1890
1.	Paris	FRA	1889