Paula Ortiz
| Paula Ortiz | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Zaragoza, 1979ko urtarrilaren 8a (45 urte) |
| Herrialdea |  Espainia |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Zaragozako Unibertsitatea Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa New Yorkeko Unibertsitatea |
| Hezkuntza-maila | doktoretza |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | film-zuzendaria, gidoilaria, idazlea eta unibertsitateko irakaslea |
| Enplegatzailea(k) | Zaragozako Unibertsitatea Bartzelonako Unibertsitatea San Jurgi Unibertsitatea |
| Jasotako sariak | |
    | |
Paula Ortiz Álvarez (Zaragoza, 1979ko urtarrilaren 8a) zuzendari, gidoilari eta ekoizlea da. Lehen film luzearekin, De tu ventana a la mía, zuzendari berri onenaren Goya 2011 sarirako izendatu zuten, eta Pilar Miró 2011 saria irabazi zuen Valladolideko Semincin.
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Paula Ortiz Filologia Hispanikoan lizentziaduna da Zaragozako Unibertsitatean (2002), eta Zinemarako eta Telebistarako Idazketan masterra du Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan (2003). Hezkuntza Ministerioaren FPU beka bat izan zuen (2004-2008), eta ikertzaile eta irakasle gisa aritu zen Zaragozako Unibertsitateko Artearen Historiako Departamentuko Zinema Ikasketen eta beste Ikus-entzunezko Baliabide batzuen arloan. Lan horren emaitza El guion cinematografía: actualización de sus bases teoría y prácticas izeneko doktore-tesia izan zen, Agustín Sánchez Vidalek zuzendua eta 2011ko urtarrilaren 31n Zaragozako Unibertsitatean defendatua.[1]
Zinema-zuzendaritzan trebatu zen New Yorkeko Unibertsitateko (NYU) Tisch School of the Arts eskolako Graduate Department of Film and Television-en, eta gidoi-ikasketak osatu zituen UCLAn, Los Angelesen, Kaliforniako zinema-prestakuntzako zentro nagusian. Bigas Luna lantegiko kide izan zen ikus-entzunezko narratzaileentzat, eta Los Angelesko Screenwriters Expo delakoan zein Espainian eta Estatu Batuetan gidoilarien beste foro batzuetan parte hartu zuen.
Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zinemaren Historiako irakasle laguntzaile doktorea Bartzelonako Unibertsitateko Ikus-entzunezko Komunikazioa graduan, Zaragozako San Jorge Unibertsitatean Guion eta Film-analisia ere irakatsi du.[2]
Mízar Multimediarako Haurrentzako Hoobs entziklopedia egiten lagundu zuen, Jim Henson's Companyren proiektu bati buruz. Publizitate kanpainak ere egin ditu hainbat enpresarentzat: Women Secrets, Pikolin, Ebrosa edo Aragoiko Gobernuaren kanpaina instituzionalak.
Gainera, noizbehinkako lankidetzekin jarraitzen du beste prestakuntza-zentro batzuetan, non tailerrak, hitzaldiak eta mintegiak ematen baititu: ECAM (Madrilgo Zinema Eskola), ESCAC (Kataluniako Zinema Eskola), San Pablo CEU Unibertsitatea, Madrilgo Unibertsitate Autonomoa, Nafarroako Unibertsitatea, Valladolideko Unibertsitatea, James Madison Unibertsitatea (Virginia, AEB), etab. UABko (Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa) Zinemarako eta Telebistarako Idazkuntza masterrarekin, UABko Branding eta Transmedia masterrarekin edo Zaragozako Unibertsitateko Artearen Historiako Ikerketa Tekniketako masterrarekin elkarlanean dihardu. Hainbat aldizkarirekin lan egiten du eta hainbat argitalpen, liburu eta artikulu ditu, irudirako narratibarekin eta gidoiaren idazketarekin zerikusia dutenak.
2010ean, Paula Ortizek Amapola films produkzio-etxea sortu zuen Kike Mora, Raúl García eta Jesús Bosquedekin batera.
CIMA elkarteko kidea da (Espainiako emakume zinemagileen eta ikus-entzunezkoen elkartea) eta EWA Networkeko (European Women Audiovisual Network) kide sortzailea eta lehendakariordea. Zineman emakumeak egotea eta industrian subjektu gisa tratatu beharra aldarrikatzen du, ez kultur pasadizo edo objektu gisa.[3]
Film-ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gidoilari eta zuzendari lanetan bi film luze egin ditu: De tu ventana a la mía (2011) eta La novia (2015); dokumental bat: Relato de esperanza (2006); eta zenbait film labur: Para hacer una historia en cinco minutos (2001), Saldría a pasear a las noches (2002), El rostro de ido (2003), Fotos de familia (2004) eta El boj. Era berean, Al otro lado del río y entre los árboles (2022) film luzea eta telesailen atalak zuzendu ditu; besteak beste, En casa telesailtxorako Así de fácil (2020) eta Historias para no dormir 2021 denboraldirako El asfalto .[4][5]
De tu ventana a la mía[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2010eko udan amaitu zen lehen film luzearen filmazioa, De tu ventana a la mía, Amapola Films, Oria Films eta Zentropa Spain, besteak beste Maribel Verdú, Leticia Dolera, Álex Angulo eta Roberto Álamo protagonista zituela. 1956an Valladolideko Seminciren «Pilar Miró a la Mejor Dirección Novel» nazioarteko saria eta nazioarteko kritikaren Fifresci aipamen berezia lortu zituen filmak. 2012ko Goya Sarietarako hiru hautagai ere lortu zituen: “Zuzendari Berri Onena”, “Banaketa-aktore Onena” eta “Jatorrizko kanta Onena”, Epaimahaiaren Aipamen Berezia Zuzendaritzari, eta Tuterako Opera Primen Jaialdiaren Aipamena. Nazioarteko estreinaldian, Shanghai International Film Festivalen, Epaimahaiaren Aipamen Berezia eta Jin Jué Soinu Banda Onenaren saria jaso zituen. Gainera, Monseko Nazioarteko Jaialdian (Brusela) Emakumezko Kritika Featzailearen Nazioarteko Saria lortu zuen. 2012ko martxoan estreinatu zen filma, Alta Films-ek Espainian eta Vertice Sal-ek nazioarteko merkatuetan banatua.[6]
La novia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2014ko irailean amaitu zuen bigarren filma, Espainian eta Turkian: Espainiaren, Turkiaren eta Alemaniaren arteko koprodukzioa: La novia, Federico García Lorcaren Bodas de sangre lanaren egokitzapen librea. Protagonistak: Inma Cuesta, Álex García, Asier Etxeandia, Luisa Gavasa eta Leticia Dolera.[7] 2015eko Donostiako Zinemaldirako hautatua, urte horretako abenduan estreinatu zen Espainian.[8] Bederatzi kategoriatan izendatu zuten Feroz sarien hirugarren edizioan, eta sei sari lortu zituen (trailer onena, jatorrizko musika onena, aktore onena, aktore protagonista onena, zuzendaritza onena eta film dramatiko onena).[9] Era berean, zortzi kategoriatan izendatu zuten Idazle Zinematografikoen Zirkuluko sarietan, eta horietako lau irabazi zituen (musika onena, argazki onena, gidoi egokitu onena eta bigarren mailako aktore onena).[10] Gaudí sarietan lau izendapen jaso zituen (emakumezko aktore onena, jantzirik onena, makillaje onena eta film onena, katalanez kanpoko hizkuntzan).[11] 2016 Goya Sarietan izendapen gehien izan zituen filma izan zen, hamabi guztira (makillaje eta ile-apainketa onenak, jatorrizko musika onena, soinu onena, argazki onena, zuzendaritza artistiko onena, gidoi egokitu onena, errebelazio aktore onena, aktore protagonista onena, emakume-aktore protagonista onena, gizon-aktore protagonista onena, zuzendari onena eta film onena), eta Goya saria lortu zuen argazkilaritza onenarentzat eta aktorerik onenarentzat.[12][13]
Across the River and into the Trees[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2022ko martxoaren 30ean, COVIDen pandemiak baldintzatuta Italian filmatu ondoren, Idahoko Sun Valley Film Festivalen estreinatu zen, Across the river and into the trees izenburupean, Ernest Hemingwayren izen bereko eleberriaren film luzearen egokitzapena, Liev Schreiber, Matilda De Angelis, Josh Hutcherson, Laura Morante eta Danny Hustonekin.[14][15][16]
Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Film luzeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- De tu ventana a la mía (2011).
- La novia (2015).
- El asfalto (Historias para no dormir telesaileko atala) (2021)[17]
- Across the river and into the trees (2022).
- Teresa (2023).[18]
Film laburrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Para contar una historia en cinco minutos, 2001. Premio a la Mejor Opera Prima del Festival de Cine de Fuentes de Ebro (SCIFE)
- Saldría a pasear todas las noches. Declaración de Katerina, 2002. Adaptación de un cuento de Bernardo Atxaga.
- El rostro de Ido, 2003.
- Fotos de familia, 2005.
- El hueco de Tristán Boj, 2008.
Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Urtea | Kategoria | Filma | Emaitza |
|---|---|---|---|
| 2011 | Zuzendari berri onena | Zure leihotik nirera | Txantiloi:Cell |
| 2015 | Zuzendari onena | Neska-laguna | Txantiloi:Cell |
| 2015 | Gidoi egokitu onena | Neska-laguna | Txantiloi:Cell |
| Urtea | Kategoria | Filma | Emaitza |
|---|---|---|---|
| 2015 | Zuzendari onena | La novia | Txantiloi:Cell |
| 2015 | Gidoi egokitu onena | La novia | Txantiloi:Cell |
- Simón sariak[21]
| Urtea | Kategoria | Filma | Emaitza |
|---|---|---|---|
| 2015 | Helbide hobea | La novia | Txantiloi:Cell |
| Urtea | Kategoria | Filma | Emaitza |
|---|---|---|---|
| 2011 | Pilar Miró zuzendari berri onenari | De tu ventana a la mía | Txantiloi:Cell |
- Huescako Nazioarteko Zinemaldia[22]
| Urtea | Saria | Emaitza |
|---|---|---|
| 2016 | Ciudad de Huesca saria | Txantiloi:Cell |
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Ficha de la tesis doctoral de Paula Ortiz, en la web Teseo, consultada el 15/12/2015
- ↑ Paula Ortiz Cineasta. El cine es la mejor forma de narrar porque reúne todos los lenguajes. Artículo de El Periódico de Aragón, 13 de abril de 2003. Consultado el 24 de julio de 2014.
- ↑ Paula Ortiz pide reivindicar a la mujer, que ha sido anécdota cultural en el cine | Tribuna Feminista. 20 de agosto de 2018.
- ↑ «Paula Ortiz dirige uno de los capítulos de 'En casa', la nueva serie de HBO» CARTV.
- ↑ «Paula Ortiz rueda "El asfalto", último episodio del homenaje a Chicho Ibáñez» www.efe.com.
- ↑ Paula Ortiz: “Ahora mismo, parar de crear es la muerte”, en diario El País, 07/08/2012
- ↑ Aragón, Heraldo de. «Paula Ortiz: "Lorca me produce una fascinación hipnótica"» heraldo.es.
- ↑ 'La novia', de la directora aragonesa Paula Ortiz, seleccionada para el Festival de Cine de San Sebastián, en diario El Día.es, 23/07/2015. .
- ↑ Morla, Jorge. (2016-01-20). ‘La novia’ triunfa en los Premios Feroz. ISSN 1134-6582..
- ↑ Aragón, Heraldo de. «'La novia' gana cuatro premios del Círculo de Escritores Cinematográficos» heraldo.es.
- ↑ «Nominadas - VIII Premios Gaudí» www.academiadelcinema.cat.
- ↑ Press, Europa. (2016-02-06). «Goya 2016: Miguel Ángel Amoedo, Mejor Dirección de Fotografía por 'La novia'» www.europapress.es.
- ↑ «Luisa Gavasa, Goya a la mejor actriz de reparto por "La novia , los Goya 2016» www.premios-cine.com.
- ↑ Aragón, Heraldo de. «Paula Ortiz termina el rodaje en Venecia de 'Al otro lado del río y entre los árboles'» heraldo.es.
- ↑ «‘Hemingway’s Words Name our Wounds Today’» www.eyeonsunvalley.com.
- ↑ «Hemingway Saga to Launch Sun Valley Film Festival» www.eyeonsunvalley.com.
- ↑ Elvira, Álvaro P. Ruiz de. (2021-02-16). «‘Historias para no dormir’ vuelve con la dirección de Sorogoyen, Rodrigo Cortés, Paco Plaza y Paula Ortiz» EL PAÍS.
- ↑ (Gaztelaniaz) M, R. L.. (2022-08-23). «Paula Ortiz concluye el rodaje de 'Teresa' en San Juan de la Peña» El Periódico de Aragón.
- ↑ «Medallas del CEC a la producción española de 2015» Círculo de Escritores Cinematográficos.
- ↑ «Nominaciones a las 71 Gala Medallas CEC. Películas 2015» CEC.
- ↑ «La Novia venció en los Premios #Simón2016» Academia del Cine Aragonés Abril de 2016.
- ↑ «Premio Ciudad de Huesca Carlos Saura» Festival Internacional de Cine de Huesca.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Paula Ortiz  |
- Ficha de Paula Ortiz (en inglés) Paula Ortiz en IMDb.
- Página de la productora Amapola Films.
- Entrevista a Paula Ortiz en La Tuerka.
Datuak: Q621836
Multimedia: Paula Ortiz / Q621836