Pello Zabala

Pello Zabala
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Amezketa, 1943ko ekainaren 2a
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza	Arantzazuko santutegia, 2022ko otsailaren 2a (78 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: COVID iraunkorra
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	meteorologoa, irrati-esataria eta musikaria
Lan nabarmenak	ikusi Klasikoak gaur;
Jasotako sariak	ikusi Argia Sariak (1995) ;
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa
Erlijio-ordena	Anaia Txikien Ordena

Pello Zabala Bengoetxea (Amezketa, Gipuzkoa, 1943ko ekainaren 2a - Arantzazuko santutegia, Oñati, 2022ko otsailaren 2a^[1]) fraide frantziskotarra, euskal idazlea, irratiko aurkezlea, musikazalea eta meteorologoa izan zen. Gaztetatik Arantzazuko santutegian bizi izan zen, Oñatin, eta handik jardun zuen bai frantziskotar lanetan, bai bestelakoetan. Berria Taldeko Administrazio Kontseiluko kidea ere izan zen, 2003tik 2008ra.^[2]^[3] Arantzazuko apaiztegiko irakasle izan zen 1990era arte.^[4]

Fraide frantziskotarra Arantzazun

Gurasoak Jose Antonio Zabala eta Dolores Bengoetxea ziren. Pello haien seme zaharrena zen. Amak, Dolores (Amezketa, 1919ko azaroaren 19), Mizpirazagasti baserrikoa, birraitona zuen Pernando Amezketarra, beraz, bertsolaria Pello Zabalaren herenaitona zen.^[5] 1958an egin zen fraide. Filosofia ikasi zuen, Erriberrin (Nafarroa Garaia), eta, ondoren, Teologia Arantzazun. Aita saxofonista eta tenore zuen, eta bera santutegiko organista izan zen 1978ra arte. Mezetarako zenbait pieza konposatu zituen. Musika txikitatik ikasi zuen, Amezketako parrokian.^[3]

Irratiko aurkezlea musikaz eta meteorologiaz

Hainbat urtez ibili zen Euskadi Irratian, hasieran musika programa bat egiten, eta ondoren eguraldiaren iragarpenak ematen, bide tradizionalak eta tenporak ere kontuan hartuta.

Kate berean Klasikoak gaur irratsaioa aurkezten ibili zen: 5.000 saiotik gora egin zituen, musika klasikoa eskaintzen. Musikazale handia zen, eta, 2000. urtean azaldu zuenez, 3.000 CD zituen. Euskadi Irratian musika klasikoari buruzko saio bat egiteko deitu ziotenean sortu zen Klasikoak gaur saioa.

«	Zuretzat eguraldia zen musker bat eguzkitan, edo behorren arrenak behe lainotan, edo saiek ze noranzko hartzen zuten haizetan, edo inurriak zulora ote doazen ekaitzaren usainetik ihesi, edo orbelak soinu desberdina ateratzen duela hezetasuna gordetzen duenean, edo ilargiak lurrari bakean uzteko esaten digula egun batzuetan. Inguratzen zintuena irakurtzeko gaitasuna izan duzu.	»
—Onintza Enbeita^[3]^[6]

Idazlea

Hainbat egunkari eta aldizkaritan idatzi zuen, besteak beste, Arantzazu, Ardatz, Egan, Habe, Jakin,^[7] Zeruko Argia, Gara^[8] eta Berrian.

Gutxienez liburu hauetan hartu du parte:

Natura labur mintzo (Alberdania, 2019)
Joan XXIII.aren Kontzilioa Frantziskoren garairako: Pello Zabala "blogariaren" hegaldiak ARANTZAZU arg 2013
Harkaitzaren magalean (Alberdania, 2009)
Mendiko behatokia (Alberdania, 2009)
Zeruan zer berri. Arantzazuko talaiatik eguraldiari begira (Alberdania, 2006)
Naturaren mintzoa liburuaren aurkezpenean, Donostian (2000).^[9]
Naturaren mintzoa (egunez egun, sasoien gurpilean) (Alberdania, 2000)^[9]
Meteorologia hiztegia. Egileak: Jabier Agirre Lasarte, Martxel Aizpurua Agirre, Iñaki Antiguedad Auzmendi, Maider Etxaide Rekalde, Miel Loinaz Beristain, Xabier Onaindia, Mikel Ubillos Salaberria, Felix Ugarte Elorza (1945-1991), Pello Zabala Bengoetxea (UZEI, 1988)
Arte hiztegia. Egileak: Paulo Agirrebaltzategi, Xabier Aramendi, Jose Antonio Arana, Mari Jose Aranburu Exposito, Jose Mari Aranburu, Eugenio Arozena Egimendia, Joxe Azurmendi, Nestor Basterretxea, Endika De Miguel de Anjou, Xabier Egaña, Antton Ezeiza, Mikel Garay, Jesus Gil, Martin Ibarbia, Santiago Iruretagoiena, Edorta Kortadi, Josu Landa Ijurko, Luis Larrañaga, Jesus Maria Lasagabaster Madinabeitia, Juan Mari Lekuona, Anjel Lertxundi, Joxe Lizarralde, Xabier Martiarena, Koldo Merino, Joxean Muñoz, Lourdes Otaegi, Josu Pikabea Torrano, Jose Mari Unsain, Juan Antonio Urbeltz, Patri Urkizu, Jon Urrujulegi, Pello Zabala Bengoetxea, Pedro Barea Monge (UZEI, 1982)
Mi tatarabuelo Pernando Amezketarra: sucedidos y ocurrencias (Enciclopedia Guipuzcoana, Publicaciones Vardulia, 1964).

Blogaria

"Berria" egunkariaren blog komunitatean aritu zen 2006ko urritik, "Mendiko behatokitik" izenekoan idatziz.^[10]

Pello Zabala gunea

Hil ondoren, jaioterrian bere izenean gune bat sortu zuten, natura, kultura eta ondorea uztartzen dituena.^[11]

Erreferentziak

↑ «Pello Zabala hil da» EITB Euskal Irrati Telebista 2022-02-02 (kontsulta data: 2022-02-02).
↑ «Profila: Pello Zabala, fraide mediatikoena eta maitatuena» EITB Euskal Irrati Telebista 2022-02-02 (kontsulta data: 2022-02-03).
↑ ^a ^b ^c Ordoñez Garmendia, Jon; P. Ansa, Mikel; Txoperena Iribarren, Maddi Ane. (2022-02-03). «Arantzazutik euskaldunen belarrietara» Berria (kontsulta data: 2022-02-03).
↑ Pello Zabala hil da. Ataria - Amezketra.
↑ (Gaztelaniaz) Zabala, Pello. Mi tatarabuelo Pernando Amezketarra: sucedidos y ocurrencias. L.G. Donostia, 762-1964. orr.7
↑ Enbeita, Onintza. (2022-02-06). «Agur, Pello» Berria (kontsulta data: 2022-02-07).
↑ «Pello Mari Zabala Bengoetxea - Jakin.eus» www.jakin.eus (kontsulta data: 2022-02-03).
↑ Gara. (2022-02-03). «Pello Zabala idazle, eguraldian aditu eta fraide frantziskotarra zendu da, 78 urterekin» naiz: (kontsulta data: 2022-02-03).
↑ ^a ^b Zabala, Juan Luis. (2000-12-01). «Nik idatzikoa irakurtzen duenak entzun ere egin dezan nahi iaten dut» Berria (Euskaldunon Egunkariaren hemeroteka. 1990-2003.) (kontsulta data: 2022-03-15).
↑ Berria. «Pello Zabala blogari BERRIA.INFOn» Berria (kontsulta data: 2022-02-03).
↑ Pello Zabala gunea Amezketako udal webgunean.

Ikus, gainera

Kanpo estekak

"Mendiko behatokitik" Mendiko behatokitik (Archive-n artxibatua)
Elkarrizketa, Argia.
Bisitaria saioan (ETB-1).
«Pello Zabala Bengoetxea», Inguma datu-basean. 7 liburu eta 22 hitzaldi, besteak beste.
«Pello Zabalari azken agurra Arantzazun» (bideoa), Youtube, 2022-02-03.

Datuak: Q12265733
Multimedia: Pello Zabala / Q12265733

[1] «Pello Zabala hil da» EITB Euskal Irrati Telebista 2022-02-02 (kontsulta data: 2022-02-02).

[2] «Profila: Pello Zabala, fraide mediatikoena eta maitatuena» EITB Euskal Irrati Telebista 2022-02-02 (kontsulta data: 2022-02-03).

[:0-3] Ordoñez Garmendia, Jon; P. Ansa, Mikel; Txoperena Iribarren, Maddi Ane. (2022-02-03). «Arantzazutik euskaldunen belarrietara» Berria (kontsulta data: 2022-02-03).

[4] Pello Zabala hil da. Ataria - Amezketra.

[5] (Gaztelaniaz) Zabala, Pello. Mi tatarabuelo Pernando Amezketarra: sucedidos y ocurrencias. L.G. Donostia, 762-1964. orr.7

[6] Enbeita, Onintza. (2022-02-06). «Agur, Pello» Berria (kontsulta data: 2022-02-07).

[7] «Pello Mari Zabala Bengoetxea - Jakin.eus» www.jakin.eus (kontsulta data: 2022-02-03).

[8] Gara. (2022-02-03). «Pello Zabala idazle, eguraldian aditu eta fraide frantziskotarra zendu da, 78 urterekin» naiz: (kontsulta data: 2022-02-03).

[:1-9] Zabala, Juan Luis. (2000-12-01). «Nik idatzikoa irakurtzen duenak entzun ere egin dezan nahi iaten dut» Berria (Euskaldunon Egunkariaren hemeroteka. 1990-2003.) (kontsulta data: 2022-03-15).

[10] Berria. «Pello Zabala blogari BERRIA.INFOn» Berria (kontsulta data: 2022-02-03).

[11] Pello Zabala gunea Amezketako udal webgunean.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]