Pio XII.a
.jpg)
Pio XII.a[1] (latinez: Pius PP. XII), jaiotzez Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli Graziosi (Erroma, 1876ko martxoaren 2a - Castel Gandolfo, Vatikano Hiria, 1958ko urriaren 9a), Eliza Katolikoko 260. Aita santua izan zen 1939ko martxoaren 2tik bere heriotzaren egunera arte.
Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Teologiako eta Zuzenbide Kanonikoko ikasketak egin zituen Unibertsitate Gregoriarrean eta 1899an, apaiz egin ondoren, Vatikanoko estatuko idazkaritzan sartu zen. Artzapezpiku egin zuten 1917an eta, Bavariako nuntzio izan ondoren, Berlinen izan zen sei urte geroago. 1929an kardinal izendatu zuten eta Erromara itzuli zen Pio XI.aren estatu idazkari izateko. Kargu horretan Europako zenbait herrialderekin itunak edo konkordatuak izenpetu zituen, besteak beste III. Reicharekin (1933).
1939an hautatu zuten Aita santu eta Pio XII.a izena hartu zuen aurreko Aita santuaren omenez. Lehen hilabeteetan Bigarren Mundu Gerra geldiarazten saiatu zen eta gerra garaian nazionalsozialismoaren eta faxismoaren gehiegikeriak salatu zituen, jarrera ofiziala neutraltasunezkoa hartu bazuen ere. Laguntza Batzorde Pontifikala sortu zuen, gerrak eragindako sufrimenduak arintzeko.
Gerra amaitutakoan, idazki eta mezu ugari bidali zituen komunikabideetara kristauen munduari jarrera moralari buruzko gida bat eskaintzeko eta, besteak beste, komunismoaren aurkako jarrera oldarkorra erakutsi zuen. Kardinalen kolegioan italiarren botere absolutua ezabatu zuen 1946an; ordutik aurrera italiarrak gehien izan diren arren, kultura eta herrialde askotako kardinalak egon izan dira. Teologiaren arloari dagokionez Bibliaren azterketa bultzatu eta dotrinaren desbideraketak gaitzetsi zituen Humani generis entziklikaren bidez (1950). XX. mendean ex cathedra dogma definitu zuen Aita santu bakarra izan zen; izan ere, 1950ean, Munificentissimus Deus konstituzio apostolikoaren bidez, Mariaren Jasokundea dogma zela aldarrikatu zuen (katoliko orok sinistu beharreko egia errebelatua).
1958ko urriaren 9an hil zen, bihotzekoak jota. Paulo VI.ak hasi zuen haren beatifikazio prozesua, 1965ean, eta 2000ko irailean Joan Paulo II.ak Beneragarri titulua eman zion (dohatsu izendatu aurreko azken etapa).
Kaleak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2016/01/11 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Pio XII.a  |
- (Ingelesez) Pio XII.a Vatikanoko webgunean, w2.vatican.va
- Critical Online Edition of the Nuncial Reports of Eugenio Pacelli (1917–1929), pacelli-edition.de
Petri · Lino • Kleto • Klemente I.a • Evaristo • Alexandro I.a • Sisto I.a • Telesforo • Higino • Pio I.a • Anizeto • Sotero • Eleuterio • Viktor I.a • Zeferino • Kalisto I.a • Urbano I.a • Pontziano • Antero • Fabian • Kornelio • Luzio I.a • Eztebe I.a • Sisto II.a • Dionisio • Felix I.a • Eutikiano • Kaio • Martzelino • Martzelo I.a • Eusebio • Melkiades • Silvestre I.a • Marko • Julio I.a • Liberio • Damaso I.a • Sirizio • Anastasio I.a • Inozentzio I.a • Zosimo • Bonifazio I.a • Zelestino I.a • Sisto III.a • Leon I.a • Hilario • Sinplizio • Felix III.a • Gelasio I.a • Anastasio II.a • Simako • Hormisdas • Joan I.a • Felix IV.a • Bonifazio II.a • Joan II.a • Agapeto I.a • Silverio • Vigilio • Pelagio I.a • Joan III.a • Benedikto I.a • Pelagio II.a • Gregorio I.a • Sabiniano • Bonifazio III.a • Bonifazio IV.a • Adeodato I.a • Bonifazio V.a • Honorio I.a • Severino • Joan IV.a • Teodoro I.a • Martin I.a • Eugenio I.a • Vitaliano • Adeodato II.a • Dono • Agaton • Leon II.a • Benedikto II.a • Joan V.a • Konon • Sergio I.a • Joan VI.a • Joan VII.a • Sisinio • Konstantino • Gregorio II.a • Gregorio III.a • Zakarias • Eztebe II.a • Paulo I.a • Eztebe III.a • Adrian I.a • Leon III.a • Eztebe IV.a • Paskoal I.a • Eugenio II.a • Valentin • Gregorio IV.a • Sergio II.a • Leon IV.a • Benedikto III.a • Nikolas I.a • Adrian II.a • Joan VIII.a • Marino I.a • Adrian III.a • Eztebe V.a • Formoso • Bonifazio VI.a • Eztebe VI.a • Erroman • Teodoro II.a • Joan IX.a • Benedikto IV.a • Leon V.a • Sergio III.a • Anastasio III.a • Lando • Joan X.a • Leon VI.a • Eztebe VII.a • Joan XI.a • Leon VII.a • Eztebe VIII.a • Marino II.a • Agapeto II.a • Joan XII.a • Leon VIII.a • Benedikto V.a • Joan XIII.a • Benedikto VI.a • Benedikto VII.a • Joan XIV.a • Joan XV.a • Gregorio V.a • Silvestre II.a • Joan XVII.a • Joan XVIII.a • Sergio IV.a • Benedikto VIII.a • Joan XIX.a • Benedikto IX.a • Silvestre III.a • Benedikto IX.a • Gregorio VI.a • Klemente II.a • Benedikto IX.a • Damaso II.a • Leon IX.a • Viktor II.a • Eztebe IX.a • Nikolas II.a • Alexandro II.a • Gregorio VII.a • Viktor III.a • Urbano II.a • Paskoal II.a • Gelasio II.a • Kalisto II.a • Honorio II.a • Inozentzio II.a • Zelestino II.a • Luzio II.a • Eugenio III.a • Anastasio IV.a • Adrian IV.a • Alexandro III.a • Luzio III.a • Urbano III.a • Gregorio VIII.a • Klemente III.a • Zelestino III.a • Inozentzio III.a • Honorio III.a • Gregorio IX.a • Zelestino IV.a • Inozentzio IV.a • Alexandro IV.a • Urbano IV.a • Klemente IV.a • Gregorio X.a • Inozentzio V.a • Adrian V.a • Joan XXI.a • Nikolas III.a • Martin IV.a • Honorio IV.a • Nikolas IV.a • Zelestino V.a • Bonifazio VIII.a • Benedikto XI.a • Klemente V.a • Joan XXII.a • Benedikto XII.a • Klemente VI.a • Inozentzio VI.a • Urbano V.a • Gregorio XI.a • Urbano VI.a • Bonifazio IX.a • Inozentzio VII.a • Gregorio XII.a • Martin V.a • Eugenio IV.a • Nikolas V.a • Kalisto III.a • Pio II.a • Paulo II.a • Sisto IV.a • Inozentzio VIII.a • Alexandro VI.a • Pio III.a • Julio II.a • Leon X.a • Adrian VI.a • Klemente VII.a • Paulo III.a • Julio III.a • Martzelo II.a • Paulo IV.a • Pio IV.a • Pio V.a • Gregorio XIII.a • Sisto V.a • Urbano VII.a • Gregorio XIV.a • Inozentzio IX.a • Klemente VIII.a • Leon XI.a • Paulo V.a • Gregorio XV.a • Urbano VIII.a • Inozentzio X.a • Alexandro VII.a • Klemente IX.a • Klemente X.a • Inozentzio XI.a • Alexandro VIII.a • Inozentzio XII.a • Klemente XI.a • Inozentzio XIII.a • Benedikto XIII.a • Klemente XII.a • Benedikto XIV.a • Klemente XIII.a • Klemente XIV.a • Pio VI.a • Pio VII.a • Leon XII.a • Pio VIII.a • Gregorio XVI.a • Pio IX.a • Leon XIII.a • Pio X.a • Benedikto XV.a • Pio XI.a • Pio XII.a • Joan XXIII.a • Paulo VI.a • Joan Paulo I.a • Joan Paulo II.a • Benedikto XVI.a Oraingoa: Frantzisko |  | |
| Autoritate kontrola |
|
|---|
