Piperazina
Piperazina konposatu organikoa da, C4H10N2 formula duena amina ziklikoen klasekoa. Solido zuriska eta higroskopikoa da. Sukoia da. Uretan, metanoletan, etilen glikoletan eta kloroformotan disolbagarria da, etil eterretan ez[1].
| Piperazina | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | C4H10N2 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Konposizioa | Nitrogeno eta karbono |
| Mota | piperazines (en)  eta diazinane (en) |
| Ezaugarriak | |
| Fusio-puntua | 110 ℃ |
| Masa molekularra | 86,084 Da |
| Erabilera | |
| Rola | antinematodal agent (en) |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  2
2
0
|
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | GLUUGHFHXGJENI-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 110-85-0 |
| ChemSpider | 13835459 |
| PubChem | 4837 |
| Reaxys | 102555 |
| Gmelin | 28568 |
| ChEBI | 25695 |
| ChEMBL | CHEMBL1412 |
| ZVG | 23850 |
| EC zenbakia | 203-808-3 |
| ECHA | 100.003.463 |
| MeSH | D000077489 |
| RxNorm | 8340 |
| Human Metabolome Database | HMDB0014730 |
| UNII | 1RTM4PAL0V |
| NDF-RT | N0000147982 |
| KEGG | C13811, D02145 eta D00807 |
| PDB Ligand | PZE |
Piperazina oso korrosiboa da larruazalarentzat, begientzat eta mukosentzat[2].
Piperazinak deribatu ordezkatu asko ditu eta piperazina eraztuna sendagai askoren egituran agertzen da, zetirizinan esaterako[3].
Sintesia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Piperazina sintetizatzeko etanolamina amoniakoarekin erreakzionarazten da hidrogenoaren presentzian eta presio handian. Erreakzioaren emaitza hainbat aminen nahastea da, hala nola, piperazina bera, etilendiamina eta aminoetilpiperizina. Ura albo-produktu gisa agertzen da. Aminak destilazioz separatzen dira[4].
Erabilera.
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Sendagai gisa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Piperazina antihelmentiko gisa usatzen da, hots, harrak, heste-zizareak (Ascaris lumbricoides eta Enterobius vermicularis) eta helmintoak tratatzeko. Pilula gisa hartzen da[5].
Piperazina hartzearen albo-ondorioak goragalea, okadak, sabeleko mina, beherakoa, zefalea, bertigoa, parestesiak eta urtikaria dira.
Beste hainbat erabilera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Industrian piperazina plastikoak, erretxinak, pestizidak, balazta-likidoa eta beste industria-material batzuk fabrikatzeko erabiltzen dira. Karbono(IV) oxidoa biltegiratzeko sistemetan ere baliatzen da[6].
Piperazinaren bi deribatu ordezkatu, BZP eta TFMPP hain justu, aisialdirako droga moduan kontsumitzen dira euforikoak eta estimulatzaileak baitira.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Piperazina. Zientzia eta teknologia hiztegi entziklopedikoa. Elhuyar fundazioa.
- ↑ (Ingelesez) PubChem. «Piperazine» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2025-02-17).
- ↑ Gee, Paul; Schep, Leo. (2013-01-01). Dargan, Paul I. ed. «Chapter 8 - 1-Benzylpiperazine and other Piperazine-based Derivatives» Novel Psychoactive Substances (Academic Press): 179–209. ISBN 978-0-12-415816-0. (Noiz kontsultatua: 2025-02-17).
- ↑ European Union Risk Assessment Report: PIPERAZINE. European Chemicals Bureau, 12 or..
- ↑ «★ Piperazina 🥇» www.vademecum.es (Noiz kontsultatua: 2025-02-17).
- ↑ Closmann, Fred; Nguyen, Thu; Rochelle, Gary T. (2009-02-01). «MDEA/Piperazine as a solvent for CO2 capture» Energy Procedia 1 (1): 1351–1357. doi:. ISSN 1876-6102. (Noiz kontsultatua: 2025-02-17).
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q409292
Multimedia: Piperazine / Q409292