Pluteo marroi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Pluteo marroia
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaPluteaceae
GeneroaPluteus
Espeziea Pluteus cervinus
P.Kumm., 1871
Mikologia
 
orriak himenioan
 
txapel laua
 
himenioa askea da
 
hanka biluzik dago
 
izokin-koloreko esporak dauzka
 
saprobioa da
 
jangarria da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Pluteo marroia (Pluteus cervinus) Pluteaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Eskualde batzuetan, hornigai gisa erabiltzen da. Baita ongailu gisa ere, lehortu eta birrindu ondoren.

Sinonimoak: Pluteus atricapillus, Volvaria cervinus.

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 7 eta 12 cm bitarteko diametrokoa, hauskorra, leuna, titiduna, globo itxurakotik ganbilera doana, kanpai formakoa edo oso ganbila. Marroi kolorekoa, erdian ilunagoa, zuntzexka adnata eta erradialekin. Ertza inkurbatutik laura doana.

Orriak: Libreak, estu, orritxoekin, hasieran zurixkak, berehala arrosa kolorekoak bihurtzen dira esporengatik.

Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak,baina ukitzen ez diotenak.

Hanka: Zilindrikoa, betea, kurbatua, goialdean mehetua, zurixka, zuntz txiki arreekin.

Haragia: Zuria, hauskorra, ia usaingabea edo errefauaren usain pixka batekin.[2]

Etimologia: Pluteus terminoa latinetik dator, hots, "pluteus" hitzetik, hau da, antzinako setio-makinatik. Zabaldutako kapela konikoaren formagatik. Cervinus epitetoa ere latinetik dator, oreinarena esan nahi du. Oreinaren azalaren antzeko koloreagatik.

Jangarritasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erdipurdiko jangarria.[3]

Nahasketa arriskua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pluteus atromarginatus delakoarekin. Pluteus nigrofloccosus espeziearekin ere nahas daiteke, honek kapela ilunagoa du, orrien ertzak marroi-beltzaxkak eta koniferoen egurretan hazten da.[4]

Sasoia eta lekua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udan eta udazkenean oso ohikoa. Pinudietako eta hostozabaletako motzondoetan, enborretan eta adar zaharretan hazten da, bakarrik edo talde txikitan. (Quercus eta Fagus zuhaitzetan batez ere).[5]

Banaketa eremua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mundu osoan.

Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Sociedad de Ciencias ARANZADI, Departamento de MICOLOGIA. (2000). Setas del Pais Vasco, del campo a la cocina. Kutxa Fundazioa, 148 or. ISBN 84-7173-372-2..
  3. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 301 or. ISBN 84-404-0530-8..
  4. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 286 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  5. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 257 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]