Poli(metil metakrilato)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Poli(metil metakrilato)
Polymethylmethacrylat.svg
Formula kimikoaC5H9O2
AurkitzaileaWalter Hermann Bauer (en) Itzuli
Aurkitze data1928
Ezaugarriak
Dentsitatea
1,19 g/cm³
Masa molekularra101,060255 Da
Erabilera
Rolahezur-zementu, hodi-zabaltzaile eta Antimutagen (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyPMAMJWJDBDSDHV-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia9011-14-7
ChemSpider2297496
PubChem3032549
Reaxys8757100
Gmelin53205
ZVG72490
EC zenbakia618-466-4
ECHA100.112.313
CosIng79016
MeSHD019904
UNIIZ47NNT4J11
KEGGC19504

Poli(metil metakrilato)a edo PMMA[1], polimero termoplastiko gardena da[2]. Metil metakrilatoaren polimerizazioz produzitzen da. Izen komertzial asko ditu produzitzen duen enpresaren araberakoa delarik. Batzuk aipatzearren: Crylux, Plexiglas, Acrylite, Astariglas, Lucite, Perclax, and Perspex.

PMMA industrialki aletan edo xaflatan saltzen da. Aleak injekzio- edo estrusio-prozesuetan eta xaflak mekanizatzeko edo moldaketa termikorako usatzen dira. Polikarbonatoarekin eta poliestirenoarekin lehian ibiltzen da, baina PMMAk beste plastiko gardenak baino egokiagoa da eguratsarekiko erresistentzian, gardentasunean eta arraiatzearekiko erresistentzian.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1877an Wilhelm Rudolph Fittig-ek kimikari alemana deskubritu zuen metil metakrilatoa polimerizatu egiten zela. 1933an beste kimikari aleman batek, Otto Rohm-ek, polimeroa patentatu zuen Plexiglas markarekin. Hiru urte geroago, 1936a, Imperial Chemical Industries enpresa britainiarrak ekin zion produkzio industrialari, segurtasun-beirenari hain justu. Bigarren Mundu Gerran bi aldeak baliatu zuten poli(metil metakrilato)a hegazkinen eta urpekoen beirak fabrikatzeko.

Sintesia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

PMMA emultsio-polimerizazioz, disoluzio-polimerizazioz eta masa-polimerizazioz produzitzen da. Erradikal askeen bidezko hasiera usatzen da orokorrean, baina polimerizazio anionikoak ere baliatzen dira.

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Polo(metil metakrilato)aren ezaugarri nagusiak ondokoak dira[3]:

  • Gardentasuna % 93 inguru. Polimeroetan gardenena.
  • Inpaktuarekiko erresistentzia. Beirak baino 10 bider handiagoa.
  • Egurats zabalarekiko eta izpi ultramorekiko erresistentzia.
  • Isolatzaile akustiko eta termiko egokia.
  • Arina.Beiraren erdia pisatzen du m2-ko
  • Gogorra. Erraz arraiatzen da, baina erraz konpontzen da.
  • Mekanizatzeko eta moldatzeko erraztasuna.
  • Erraz erretzen da, baina ez du gas toxikorik sortzen.
  • Konposatu arrunt askok erasotzen diote: azetonak, azido azetikoak, etanolak, toluenoak eta azido sulfurikoak besteak beste.

Erabilera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Poli(metil metakrilato)ak askotariko erabilerak ditu: erakusmahaiak, makinak babesteko pantailak, seinalektika, manparak, akuarioak, kutxa gardenak,...

Beiraren aurrean dituen abantailak hauek dira: arintasuna, gardentasun handiagoa eta haukortasun txikiagoa.

Gainerako polimero gardenen aurrean abantailak hauek ditu: gardentasun hobea, moldatzeko erraztasuna eta arraiak konpontzeko gaitasuna.

PMMA ez da toxikoa guztiz polimerizatuta dagoenean, izan ere, metil metakrilatoa bada.

Ikus, halaber[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. International Union of Pure and Applied Chemistry. Subcommittee on Polymer Terminology. (2009). Compendium of polymer terminology and nomenclature : IUPAC recommendations, 2008. Royal Society of Chemistry ISBN 978-1-84755-942-5. PMC 406528399. (Noiz kontsultatua: 2023-01-23).
  2. «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2023-01-22).
  3. «Brydson's Plastics Materials - 8th Edition» www.elsevier.com (Noiz kontsultatua: 2023-01-23).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Kimika Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.