Poloniera
Poloniera | |
---|---|
język polski — polszczyzna | |
![]() | |
Datu orokorrak | |
Lurralde eremua | Polonia (38 milioi); hiztunak ondoko herrietan ere bai: AEB, Lituania, Bielorrusia, Ukraina, Frantzia, Alemania, Israel, Argentina, etab. |
Hiztunak | 50 milioitik gora |
Rankinga | 23. hizkuntza mintzatuena |
Ofizialtasuna | Polonia, Europar Batasuna |
Araugilea | Polonieraren Hizkuntza-Kontseilua |
Informazio filologikoa | |
Hizkuntza-tipologia | subjektua aditza objektua, ordena libreko hizkuntza eta hizkuntza azentuala |
Genero gramatikalak |
masculine personal (en) ![]() ![]() ![]() ![]() |
Kasu gramatikalak | nominatiboa, genitiboa, datiboa, akusatiboa, instrumentala, lokatiboa eta Bokatiboa |
Alfabetoa | latindar alfabetoa |
Aurrekaria |
Middle Polish (en) ![]() |
Hizkuntza kodeak | |
ISO 639-1 |
pl |
ISO 639-2 |
pol |
ISO 639-3 |
pol |
Ethnologue |
pol |
Glottolog |
poli1260 |
Wikipedia |
pl |
Poloniera[1] (język polski, polszczyzna) Polonian batez ere mintzatzen den eslaviar hizkuntza da. Latindar alfabetoaz idazten da, digrafoak eta bestelako zeinu diakritiko ugariz. Nagusiki Polonian hitz egiten bada ere, emigrazioa dela-eta, herrialdeotan ere hizkuntza-komunitate esanguratsuak daude: Alemanian, Argentinan, Australian, Austrian, Belgikan, Brasilen, Kanadan, Txilen, Txekiar Errepublikan, Eslovakian, Espainian, AEBetan, Frantzian, Grezian, Hungarian, Irlandan, Israelen, Kazakhstanen, Letonian, Mexikon, Herbehereetan, Erresuma Batuan, Hegoafrikan, Errumanian, Errusian, Suedian eta Uruguain[erreferentzia behar].
Halaber, Bigarren Mundu Gerraren ostean Sobietar Batasunak bere egindako lurraldeetan, polonierazko jatorrizko hizkuntza-komunitateak mantentzen dira, hots, Bielorrusian, Lituanian eta Ukrainan.
Estatus ofiziala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Poloniera Poloniako hizkuntza ofiziala da, baita Lituaniako Vilniusko konderrikoa ere.
Alfabetoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Poloniar alfabetoak 32 karaktere ditu: horietatik, 9 bokalak dira eta beste 23ak, kontsonanteak.
Hala ere, beste hizkuntzetatik hartutako letrak daude, baina ez dira oso erabiliak.
Ą eta Ę sudurkariak dira, hurrenez hurren, frantsesezko bon eta bain hitzetako bokalak
C euskal tz bezalakoa da
Ć letra eta CZ digrafoa euskal tx-aren antzekoak dira, baita CI ere, bokalen aurrean
CH gipuzkerazko j da, jakin aditzean
H behenafarrerazkoa da, hor aditzondoan
J erdikontsonantea da, iaio adjektiboko i-en gisakoa, edo lapurterazko joan aditzeko jota
Ł w-aren antzekoa da (kiwi hitzean), edo higuingarri adjektiboko u bokala
Ń edo NI (bokalen aurrean) euskal ñ-a bezalakoa da
Ó u bokala bezalakoa da
Ś letra eta SZ digrafoa euskal ixaren parekoak dira
W frantses zein ingeles v-a bezalakoa da, virus hitzean
Y i-aren antzekoa da, baina mihia atzean kokatuta
Z zubererazko deusik hitzeko esea bezala ahoskatzen da, edo frantsesezko zein ingelesezko bokal arteko eseak bezala, rose eta zoo hitzetan
Ź, Ż letrak eta RZ digrafoa Lekeitioko azpieuskalkiko jota bezalakoak dira (jakin aditzean), edo frantsesezkoa zein katalanezkoa (j'ai, Jordi)
Hiztegi laburra[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Laburduren esanahiak:
- m: maskulinoa
- f: femeninoa
- n: neutroa
Izenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- dzień (m): egun
- książka (f): liburu
- łóżko (n): ohe
- imię (n): izen
- godzina (f): ordu
- mysz (f): sagu
- ulica (f): kale
- mleko (n): esne
- pociąg (m): tren
- dom (m): etxe
- przyjaciel (m): lagun
- numer (m): zenbaki
- krzesło (n): aulki
Zenbakiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- zero: zero
- jeden: bat
- dwa: bi
- trzy: hiru
- cztery: lau
- pięć: bost
- sześć: sei
- siedem: zazpi
- osiem: zortzi
- dziewięć: bederatzi
- dziesięć: hamar
- jedenaście: hamaika
- dwanaście: hamabi
- trzynaście: hamairu
- czternaście: hamalau
- piętnaście: hamabost
- szesnaście: hamasei
- siedemnaście: hamazazpi
- osiemnaście: hemezortzi
- dziewiętnaście: hemeretzi
- dwadzieścia: hogei
- trzydzieści: hogeita hamar
- czterdzieści: berrogei
- pięćdziesiąt: berrogeita hamar
- sześćdziesiąt: hirurogei
- siedemdziesiąt: hirurogeita hamar
- osiemdziesiąt: laurogei
- dziewięćdziesiąt: laurogeita hamar
- sto: ehun
- dwieście: berrehun
- trzysta: hirurehun
- czterysta: laurehun
- pięćset: bostehun
- sześćset: seiehun
- siedemset: bederatziehun
- osiemset: zortziehun
- dziewięćset: bederatziehun
Pertsona-izenordainak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ja: ni
- ty: hi
- on: hura (m)
- ona: hura (f)
- ono: hura (n)
- my: gu
- wy: zuek
- oni: haiek (m)
- one: haiek (izen femeninoak, neutroak eta maskulino inpertsonalak)
Asteko egunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- poniedziałek (m): astelehen
- wtorek (m): astearte
- środa (f): asteazken
- czwartek (m): ostegun
- piątek (m): ostiral
- sobota (f): larunbat
- niedziela (f): igande
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
![]() |
Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu. |
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
![]() |
Europar Batasuneko hizkuntza ofizialak | ![]() |
---|---|---|
Alemana · Bulgariera · Daniera · Errumaniera · Eslovakiera · Esloveniera · Estoniera · Finlandiera · Frantsesa · Gaelera · Gaztelania · Greziera · Hungariera · Ingelesa · Italiera · Letoniera · Lituaniera · Maltera · Nederlandera · Poloniera · Portugesa · Suediera · Txekiera |
|