Poloniera

Poloniera język polski
Non mintzatzen den:	Polonia (38 milioi); hiztunak ondoko herrietan ere bai: AEB, Lituania, Bielorrusia, Ukraina, Frantzia, Alemania, Israel, Argentina, etab.
Hiztunak:	50 milioitik gora
Rankina:	23. hizkuntza mintzatuena
Hizkuntza familia:	Indoeuroparra  Balto-eslaviarra   Eslaviarra    Mendebaldeko eslaviarra     Lekitiarra      Poloniera
Estatus ofiziala
Hizkuntza ofizialtzat duten lurraldeak:	Polonia, Europar Batasuna
Erakunde araugilea:	Polonieraren Hizkuntza-Kontseilua
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1:	pl
ISO 639-2:	pol
ISO 639-3:	pol

Poloniera Polonian batez ere mintzatzen den eslaviar hizkuntza da. Latindar alfabetoaz idazten da, digrafoak eta bestelako zeinu diakritiko ugari erabiliz.

Poloniera nagusiki Polonian hitz egiten bada ere, emigrazioa dela-eta ondorengo herrialdeetan ere polonierazko hizkuntza-komunitate esanguratsuak daude: Alemanian, Argentinan, Australian, Austrian, Belgikan, Brasilen, Kanadan, Txilen, Txekiar Errepublikan, Eslovakian, Espainian, AEBetan, Frantzian, Grezian, Hungarian, Irlandan, Israelen, Kazakhstanen, Letonian, Mexikon, Herbehereetan, Erresuma Batuan, Hegoafrikan, Errumanian, Errusian, Suedian eta Uruguain^{[erreferentzia behar]}.

Halber, Bigarren Mundu Gerraren ostean Sobietar Batasunak bere egindako lurraldeetan polonierazko jatorrizko hizkuntza-komunitateak mantentzen dira; hots, Bielorrusian, Lituanian eta Ukrainan.

Estatus ofiziala

Poloniera Poloniako hizkuntza ofiziala da, eta baita Lituaniako Vilniusko konderrikoa ere.

Alfabetoa

Poloniar alfabetoak 32 karaktere ditu, horietatik 9 bokalak dira eta beste 23ak kontsonanteak.

A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ź Ż a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż

Hala ere, beste hizkuntzetatik hartutako letrak aurkitu daitezke, baina ez dira oso erabiliak.

Q V X - q v x

Ą eta Ę, 'an' edo 'en' antzekoak dira (frantzesez bezala)

C, gure 'ts' bezalakoa da

Ć eta CZ, gure 'tx' antzekoak; baita ere CI bokalaren aurrean

CH, gaztelaniako 'j' da

H ez da mutua, ingelesaren "happy" 'h' baizik

J, i semikontsonantea da, gaztelaniaren 'y'

Ł, 'w' antzekoa da

Ń edo NI bokalen aurrean, gaztelaniaren 'ñ' edo frantsesaren 'gn' soinua da

Ó, 'u' bezalakoa da

Ś eta SZ, gure 'x' antzekoak dira

W, frantses 'v' bezalakoa da

Y, 'i' antzekoa da, baina mihiarekin atzera kokatuta

Z, frantsesaren 's' bokalen artean bezala

Ź,Ż eta RZ, frantsesaren 'j' antzekoak dira

Hiztegi laburra

Laburduren esanahiak:

• m: maskulino
• f: femenino
• n: neutro

Izenak

• dzień (m): egun
• książka (f): liburu
• łóżko (n): ohe
• imię (n): izen
• godzina (f): ordu
• mysz (f): sagu
• ulica (f): kale
• mleko (n): esne
• pociąg (m): tren
• dom (m): etxe
• przyjaciel (m): lagun
• numer (m): zenbaki
• krzesło (n): aulki

Zenbakiak

• zero: zero
• jeden: bat
• dwa: bi
• trzy: hiru
• cztery: lau
• pięć: bost
• sześć: sei
• siedem: zazpi
• osiem: zortzi
• dziewięć: bederatzi
• dziesięć: hamar
• jedenaście: hamaika
• dwanaście: hamabi
• trzynaście: hamairu
• czternaście: hamalau
• piętnaście: hamabost
• szesnaście: hamasei
• siedemnaście: hamazazpi
• osiemnaście: hemezortzi
• dziewiętnaście: hemeretzi
• dwadzieścia: hogei
• trzydzieści: hogeita hamar
• czterdzieści: berrogei
• pięćdziesiąt: berrogeita hamar
• sześćdziesiąt: hirurogei
• siedemdziesiąt: hirurogeita hamar
• osiemdziesiąt: laurogei
• dziewięćdziesiąt: laurogeita hamar
• sto: ehun
• dwieście: berrehun
• trzysta: hirurehun
• czterysta: laurehun
• pięćset: bostehun
• sześćset: seiehun
• siedemset: bederatziehun
• osiemset: zortziehun
• dziewięćset: bederatziehun

Pertsona-izenordainak

• ja: ni
• ty: zu
• on: hura (m)
• ona: hura (f)
• ono: hura (n)
• my: gu
• wy: zuek
• oni: haiek (m)
• one: haiek (izen femeninoak, izen neutroak eta izen maskulino inpertsonalak)

Astearen egunak

• poniedziałek (m): astelehen
• wtorek (m): astearte
• środa (f): asteazken
• czwartek (m): ostegun
• piątek (m): ostiral
• sobota (f): larunbat
• niedziela (f): igande

Ikus, gainera

Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Poloniera

• Polonierazko literatura

Hizkuntza honek bere Wikipedia du. Bisita ezazu.

Artikulu hau hizkuntzei buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.