Poloniera

Poloniera
język polski — polszczyzna
eta
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Polonia (38 milioi); hiztunak ondoko herrietan ere bai: AEB, Lituania, Bielorrusia, Ukraina, Frantzia, Alemania, Israel, Argentina, etab.
Hiztunak	50 milioitik gora
Rankinga	23. hizkuntza mintzatuena
Ofizialtasuna	Polonia, Europar Batasuna
Araugilea	Polonieraren Hizkuntza-Kontseilua
Hizkuntza familia
entitate objektu objektu abstraktu Languoid hizkuntza giza hizkuntza Hizkuntza euroasiarrak Indoeuropar hizkuntzak Balto-Slavic languages Eslaviar hizkuntzak West Slavic languages Lechitic languages
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	subjektua aditza objektua, free-order language eta hizkuntza azentuala
Genero gramatikalak	masculine personal , masculine animate non-personal , masculine inanimate , genero femenino, neutro eta not masculine personal
Kasu gramatikalak	nominatibo, genitibo, datibo, akusatibo, instrumental, lokatibo eta vocative case
Alfabetoa	latindar alfabetoa
Aurrekaria	Middle Polish
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1	pl
ISO 639-2	pol
ISO 639-3	pol
Ethnologue	pol
Glottolog	poli1260
Wikipedia	pl

Poloniera (język polski, polszczyzna) Polonian batez ere mintzatzen den eslaviar hizkuntza da. Latindar alfabetoaz idazten da, digrafoak eta bestelako zeinu diakritiko ugariz. Nagusiki Polonian hitz egiten bada ere, emigrazioa dela-eta, herrialdeotan ere hizkuntza-komunitate esanguratsuak daude: Alemanian, Argentinan, Australian, Austrian, Belgikan, Brasilen, Kanadan, Txilen, Txekiar Errepublikan, Eslovakian, Espainian, AEBetan, Frantzian, Grezian, Hungarian, Irlandan, Israelen, Kazakhstanen, Letonian, Mexikon, Herbehereetan, Erresuma Batuan, Hegoafrikan, Errumanian, Errusian, Suedian eta Uruguain^{[erreferentzia behar]}.

Halaber, Bigarren Mundu Gerraren ostean Sobietar Batasunak bere egindako lurraldeetan, polonierazko jatorrizko hizkuntza-komunitateak mantentzen dira, hots, Bielorrusian, Lituanian eta Ukrainan.

Estatus ofiziala

Poloniera Poloniako hizkuntza ofiziala da, baita Lituaniako Vilniusko konderrikoa ere.

Alfabetoa

Poloniar alfabetoak 32 karaktere ditu: horietatik, 9 bokalak dira eta beste 23ak, kontsonanteak.

A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ź Ż a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż

Hala ere, beste hizkuntzetatik hartutako letrak daude, baina ez dira oso erabiliak.

Q V X - q v x

Ą eta Ę sudurkariak dira, hurrenez hurren, frantsesezko bon eta bain hitzetako bokalak

C euskal tz bezalakoa da

Ć letra eta CZ digrafoa euskal tx-aren antzekoak dira, baita CI ere, bokalen aurrean

CH gipuzkerazko j da, jakin aditzean

H behenafarrerazkoa da, hor aditzondoan

J erdikontsonantea da, iaio adjektiboko i-en gisakoa, edo lapurterazko joan aditzeko jota

Ł w-aren antzekoa da (kiwi hitzean), edo higuingarri adjektiboko u bokala

Ń edo NI (bokalen aurrean) euskal ñ-a bezalakoa da

Ó u bokala bezalakoa da

Ś letra eta SZ digrafoa euskal ixaren parekoak dira

W frantses zein ingeles v-a bezalakoa da, virus hitzean

Y i-aren antzekoa da, baina mihia atzean kokatuta

Z zubererazko deusik hitzeko esea bezala ahoskatzen da, edo frantsesezko zein ingelesezko bokal arteko eseak bezala, rose eta zoo hitzetan

Ź, Ż letrak eta RZ digrafoa Lekeitioko azpieuskalkiko jota bezalakoak dira (jakin aditzean), edo frantsesezkoa zein katalanezkoa (j'ai, Jordi)

Hiztegi laburra

Laburduren esanahiak:

• m: maskulino
• f: femenino
• n: neutro

Izenak

• dzień (m): egun
• książka (f): liburu
• łóżko (n): ohe
• imię (n): izen
• godzina (f): ordu
• mysz (f): sagu
• ulica (f): kale
• mleko (n): esne
• pociąg (m): tren
• dom (m): etxe
• przyjaciel (m): lagun
• numer (m): zenbaki
• krzesło (n): aulki

Zenbakiak

• zero: zero
• jeden: bat
• dwa: bi
• trzy: hiru
• cztery: lau
• pięć: bost
• sześć: sei
• siedem: zazpi
• osiem: zortzi
• dziewięć: bederatzi
• dziesięć: hamar
• jedenaście: hamaika
• dwanaście: hamabi
• trzynaście: hamairu
• czternaście: hamalau
• piętnaście: hamabost
• szesnaście: hamasei
• siedemnaście: hamazazpi
• osiemnaście: hemezortzi
• dziewiętnaście: hemeretzi
• dwadzieścia: hogei
• trzydzieści: hogeita hamar
• czterdzieści: berrogei
• pięćdziesiąt: berrogeita hamar
• sześćdziesiąt: hirurogei
• siedemdziesiąt: hirurogeita hamar
• osiemdziesiąt: laurogei
• dziewięćdziesiąt: laurogeita hamar
• sto: ehun
• dwieście: berrehun
• trzysta: hirurehun
• czterysta: laurehun
• pięćset: bostehun
• sześćset: seiehun
• siedemset: bederatziehun
• osiemset: zortziehun
• dziewięćset: bederatziehun

Pertsona-izenordainak

• ja: ni
• ty: hi
• on: hura (m)
• ona: hura (f)
• ono: hura (n)
• my: gu
• wy: zuek
• oni: haiek (m)
• one: haiek (izen femeninoak, neutroak eta maskulino inpertsonalak)

Asteko egunak

• poniedziałek (m): astelehen
• wtorek (m): astearte
• środa (f): asteazken
• czwartek (m): ostegun
• piątek (m): ostiral
• sobota (f): larunbat
• niedziela (f): igande

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Poloniera

• Polonierazko literatura

Erreferentziak

Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu.