Edukira joan

Prentsa Askatasunaren eguna

Wikipedia, Entziklopedia askea
Prentsa Askatasunaren eguna
Irudia
Motanazioarteko egun
Honen izena daramaprentsa-askatasun
Commemorates (en) Itzuliprentsa-askatasun
Indarraldi1991 - 
EgunMaiatzaren 3
Denbora-tarte1994 - 
FundatzaileaNazio Batuen Erakundea
Argumentu nagusiaprentsa-askatasun
AntolatzaileaNazio Batuen Erakundea

Webguneun.org…

1993an, Nazio Batuen Batzar Nagusiak, UNESCOko kide diren herrialdeen proposamenaren berri eman zuen, eta maiatzaren 3an Prentsa Askatasunaren Munduko Eguna izendatu zuen[1]. Ideia hau jarraitzen zuen: "Munduan prentsa-askatasuna sustatzea, prentsa aske bat bilatzea, pluralista eta independentea dena, gizarte demokratiko ororen funtsezko osagaia dela aitortzen da". Data horrek kazetaritzan jarduteko askatasunari dagokio, Windhoek-eko Adierazpena ezarri zela gogoratuz.

Prentsa askatasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Prentsa-askatasuna edo komunikabideen askatasuna printzipio bat da, non, hainbat komunikabideren bidezko komunikazioa eta adierazpena, bitarteko inprimatuak elektronikoak barne, eta bereziki argitaratutako materialak, askatasunez erabiltzen den eskubidetzat hartu behar dira. Askatasun horrek Estatuaren interferentziarik eza dakar. Horrek aurretiazko zentsura debekatu egiten dela esan nahi du.

1948ko Nazio Batuen Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren 19. artikuluak aipatutakoa ezartzen da.

Unesco-ren garrantzia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtero, UNESCOk data hau ospatzen du, modu honetan, munduaren inguruko kazetari ugariei zerga bat emanez, erabaki profesional baten ondorioz, euren bizitzak arriskuan jartzen baitituzte, euren gizartea informatzeko eta informazioaren fluxu askea sustatzeko ahaleginean.

UNESCOk prentsa-askatasunari eta kazetaritzari, informazioari eta komunikazioari buruzko topikoei buruz hausnartzeko deia egiten die herrialde kide guztiei maiatzaren 3an.

Aurreko urteetan eztabaidatu diren gaien artean honako hauek daude: "Komunikabideak eta gatazka armatuak", "Munduko terrorismoaren aurkako gerra-estaldura", "Hedabideak aldaketaren bultzatzaile gisa", "Komunikabideak eta gobernu ona", "Nork erabakitzen du zenbat informatzen den?" Eta "arrazismoari aurre eginez eta aniztasuna sustatuz: prentsa librearen papera".

Eguneko ekitaldiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Egun horrek prentsa-askatasunaren oinarrizko printzipioak ospatzeko balio du, eskubide hori mundu osoan errespetatzen den ebaluatzeko eta komunikabideak bere independentziaren aurkako atentatuetatik defendatzeko.

Nazio Batuek eta UNESCOk Prentsa Askatasunaren Munduko Eguna dela-eta deitzen duten jarduerarik esanguratsuena UNESCO – Guillermo Cano Prentsa Askatasunaren Munduko Saria emateko ekitaldia da, baita UNESCOk urtero deitzen duen nazioarteko kazetari eta aditu ezagunek parte hartzen duten ekitaldi akademikoa ere.

Ekitaldi horiek maiatzaren 3an eta 4an egiten dira munduko herrialderen batean, UNESCOk eta herrialde anfitrioiak deitu eta antolatzen dituzte, Nazio Batuen zuzendari nagusiaren mezuarekin inauguratzen dira eta UNESCOren zuzendari nagusia eta herrialdeko presidentea dituzte buru.

Ekitaldi horiek herrialde hauetan egin dira:

Aurreko urteak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Urtea Herrialdea Hiria Gaia
2021 Namibia Windhoek Informazioa ondasun publiko gisa
2020 Herbehereak Haga Kazetaritza ausart eta inpartzialaren alde
2019 Etiopía Adís Abeba "Demokraziarako bitartekoak: Kazetaritza eta hauteskundeak desinformazioaren garaian"
2018 Ghana Akkra "Boterearen galgak eta kontrapisuak: komunikabideak, justizia eta zuzenbide-estatua"
2017 Indonesia Jakarta "Garai kritikoetarako buru kritikoak"
2016 Finlandia Helsinki Informazioa eta oinarrizko askatasunak eskuratzea. Zure eskubidea da!
2015 Letonia Riga Kazetaritzak aurrera egin dezala! "Aro digitaleko komunikabideetan informazio hobea, genero-berdintasun handiagoa eta segurtasun handiagoa izatearen alde"
2014 Frantzia Paris La libertad de prensa para un futuro mejor: la importancia de su inclusión en el programa de desarrollo para después de 2015
2013 Costa Rica San Jose "Arriskurik gabe hitz egitea: adierazpen-askatasuna bitarteko guztietan segurtasunez erabiltzeagatik"
2012 Tunisia Kartago "Ahots berriak: komunikabideen askatasunak gizarteak eraldatzen laguntzen du"
2011 Estatu Batuak Washington "XXI. mendeko komunikabideak: muga berriak, oztopo berriak"
2010 Australia Brisbane "Informazio-askatasuna: jakiteko eskubidea"
2009 Qatar Doha "Elkarrizketa, elkar ulertzea eta adiskidetzea"
2008 Mozambike Maputo "Prentsa-askatasunaren oinarrizko printzipioak ospatuz"
2007 Kolonbia Medellín "Nazio Batuak eta prentsa askatasuna"
2006 Sri Lanka Kolonbo "Hedabideak aldaketaren bultzatzaile"
2005 Senegal Dakar "Komunikabideak eta gobernu ona"
2004 Serbia eta Montenegro Belgrad "Komunikabideei laguntzea gatazka-egoeran dauden eremuetan eta trantsizioan dauden herrialdeetan"
2003 Jamaika Kingston "Zigorgabetasuna"
2002 Filipinak Manila "Munduko Terrorismoaren aurkako Gerraren estaldura"
2001 Namibia Windhoek "Arrazakeria borrokatuz eta aniztasuna sustatuz: prentsa librearen papera"
2000 Suitza Ginebra "Berriaren berri mundu arriskutsu batean: komunikabideen papera gatazkak konpontzeko, adiskidetzean eta bakearen eraikuntzan"
1999 Kolonbia Bogota "Garai nahasiak: prentsa askatasunaren belaunaldien ikuspegiak"
1998 Frantzia

Uganda

Paris

Kampala

"Prentsa askatasuna Giza Eskubideen oinarria da"
1996 Yemen Saná Prentsa Askatasunaren Munduko Eguna 1996 Ingelesez
1995 Frantzia Paris Prentsa Askatasunaren Munduko Eguna 1995 Ingelesez
1994 Txile Santiago Prentsa Askatasunaren Munduko Eguna 1994 Ingelesez

1993ko abenduaren 20an, Nazio Batuen Batzar Nagusiak, 48/432 erabakian, Prentsa Askatasunaren Munduko Eguna izendatu zuen maiatzaren 3an, Windhoekeko Adierazpenaren urteurrenean.

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. «Organización de las Naciones Unidas» Las Naciones Unidas Hoy 2008 (UN): 3–79. 2010-04-13 ISBN 978-92-1-156300-9. (Noiz kontsultatua: 2021-05-07).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]