Propertzio

Wikipedia, Entziklopedia askea
Propertius» orritik birbideratua)
Propertzio

Propertzio eta Zintia Tivolin, Auguste Vinchon, 1866 Irudi gehiago
Bizitza
JaiotzaAsis, K.a. 47
Herrialdea Antzinako Erroma
HeriotzaErroma, K.a. 16 (30/31 urte)
Familia
Bikotekidea(k)
Hezkuntza
Hizkuntzaklatina
Jarduerak
Jarduerakpoeta, idazlea eta elegist (en) Itzuli

Discogs: 4012090 Edit the value on Wikidata

Sexto Aurelio Propertzio (latinez: Sextus Aurelius Propertius; Umbria, K.a. 47ib., K.a. 15) poeta liriko latinoa izan zen[1].

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jatorriz Umbria eskualdekoa zen. Aitari lurrak konfiskatu zizkioten K.a. 40. urtean gerra zibileko ordain gisa, eta horregatik K.a. 34an, artean oso gazte zela, Erromara joan behar izan zuen legeak ikastera. Zintia izeneko emagaldu batekin maitemintzeak poesiarekiko grina sortu zuen harengan eta bere lehen poema liburua argitaratzean, Kaio Zilnio Mezenasen zirkulura deitua izan zen, non Virgilio eta Ovidio ezagutu zituen.

Laurogeitamar bat poema idatzi zituen, lau Elegia liburutan banaturik, hauetatik hiru lehenak Zintiari eskainiak. Laugarrenean gai abertzaleak eta mitologikoak landu zituen, Zesar Augusto enperadorearen programari jarraituz. Eragin handia izan zuen Ovidio, Petronio eta beste zenbait idazle erromatarrengan[1].

Elegiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Elegiak izenarekin bildutako lehen liburuaren gai nagusia oinaze-amodio grinatsua da, baina hurrengo hiru liburuetan, laugarrenean batik bat, gero eta gehiago sartzen dira beste gai batzuk ere: heriotza, ametsa, adiskideak, hileta-gorazarreak...

Wikitekan bada UEUren liburu batetik ateratako testu zatia: Elegiak (Propertzio)
Liburu osoa: Latin-literaturarako sarbidea: idazleak eta idazlanak
« Nola zenezakeen, Postumo, Gala negarrez utzi

eta Augustoren gerra-ikur ankerren atzetik soldadu bezala joan?

Horrenbeste merezi al zuen partoak suntsitu izanaren ospeak,

Gala deika eta deika zenuelarik jaramonik ez egiteko beste?

Asegaitz zareten guztiok hil zaiteztela batera, zilegi bada,

eta zuekin, ohantze zintzoa baino armak nahiago dituen oro!

Zuk, ordea, eroa, euritakoa gainetik botata edango duzu,

nekatuta, kaskoarekin, Araxiseko ura.

Neskatoa, bitartean, esames hutsetan samindurik izango da

ez dakizun zeure adorea zeuretzat garratzegi suerta,

ez daitezen medoen geziak zure heriotzarekin josta

edo burdinaz jantzitako soldadua zure urrezko zaldiarekin,

ez zaitzaten kutxatxoan ekarri negar egin diezazugun,

horrela itzultzen baitira leku haietan eroritakoak.

»

[2]. Testu osoa irakurtzeko Wikisourcen duzu eskuragarri


Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b Propertzio Lur Hiztegi Entziklopedikoa, euskara.euskadi.eus
  2. Bilbao Telletxea, Gidor.. (2002). Latin-literaturarako sarbidea : idazleak eta idazlanak. Udako Euskal Unibertsitatea ISBN 8484380351..
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Propertzio Aldatu lotura Wikidatan