Psycho (1960ko filma)

Psycho (1960ko filma)
Jatorria
Argitaratze-data	1960
Izenburua	Psycho
Jatorrizko hizkuntza	ingelesa
Jatorrizko herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoa	thrillerra, Slasherra, misteriozko zinema, psychological thriller film (en) , psychological horror (en) , beldurrezko zinema eta eleberri batean oinarritutako filma
Iraupena	109 minutu
Kolorea	zuri-beltzekoa
Deskribapena
Oinarritua	Psikosia
Honen parte da	National Film Registry (en)
Grabazio lekua(k)	Kalifornia eta Arizona
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	Alfred Hitchcock
Gidoigilea(k)	Joseph Stefano (en) ; Robert Bloch
Antzezlea(k)
	John Gavin (en) ; Martin Balsam ; John McIntire ; Simon Oakland (en) ; Vaughn Taylor ; Frank Albertson ; Lurene Tuttle ; Pat Hitchcock ; Alfred Hitchcock ; Ted Knight ; John Anderson (en) ; Anthony Perkins (Norman Bates (en) ); Janet Leigh (Marion Crane); Vera Miles (Lila Crane (en) ); Virginia Gregg (Norma Bates (en) ); Jeanette Nolan ; George Eldredge
Ekoizpena
Ekoizlea	Alfred Hitchcock
Konpainia ekoizlea	Paramount Pictures
Edizioa	George Tomasini (en)
Ekoizpen-diseinatzailea	Robert Clatworthy (en)
Bestelako lanak
Musikagilea	Bernard Herrmann
Argazki-zuzendaria	John L. Russell (en)
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Arizona eta Kalifornia
	ikusi Norman Bates (en) ;
Argumentu nagusia	serieko hiltzailea
Historia
Jasotako sariak	Golden Globe Award for Best Supporting Actress – Motion Picture (en)
Nominazioak	Taldeko emakumezko aktore onenaren Oscar Saria ; 33. Oscar Sariak ; Janet Leigh; Academy Award for Best Cinematography, Black-and-White (en) ; 33. Oscar Sariak ; John L. Russell (en) ; Zuzendari onenaren Oscar Saria ; 33. Oscar Sariak ; Alfred Hitchcock; Academy Award for Best Art Direction, Black and White (en) ; 33. Oscar Sariak ; Joseph Hurley (en) , Robert Clatworthy (en) , George Milo (en)
kronologia

Psycho (euskaraz Psikosia) 1960ko Alfred Hitchcock ingeles zinema zuzendariaren beldurrezko filma bat da. Robert Bloch idazlearen Psycho eleberrian oinarritua dago. Anthony Perkins, Janet Leigh, Vera Miles, John Gavin eta Martin Balsam aktoreek antzeztu zuten. Zuri-beltzean filmatua izan zen.

Filma lau Oscar Sarietarako izendatua egon zen.

Psycho II (1983), Psycho III (1986), Bates Motel (1987), Psycho IV: The Beginning (1990) eta Psycho (1998) jarraipenak dauzka.

Argumentua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

AEBtako Phoenix hiriko hotel batean Marion Crane idazkaria (Janet Leigh) eta Sam Loomis (John Gavin) maitaleek eztabaida latz bat dute, gizona diruz gaizki dabil, hori bere emazteari hilabetero diru-zorra kitatzeko eta maitaleak ezkontzeko arazo larria delarik. Idazkari gaztea erabat etsiturik bere enpresan lapurreta egin eta hiritik ihes egingo du.

Ordu luzez noraezean gidatzen ibili ondoren, topatzen duen lehenbiziko lekuan gelditu eta atseden hartzea erabakitzen du: Norman Bates izeneko gazte lotsati baten abetzakoa den errepide ondoko ostatua. Ostatuak nahiz Norman (Anthony Perkins) eta bere ama bizi diren aldameneko etxaldeak itxuraz arrunta eta lasaia dirudite, baina gauzak ez dira diruditena.

Aktoreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Anthony Perkins: Norman Bates
Janet Leigh: Marion Crane
Vera Miles: Lila Crane
John Gavin: Sam Loomis
Martin Balsam: Milton Arbogast detektibea
John McIntire: Al Chambers sheriffa
Simon Oakland: Fred Richman medikua
Frank Albertson: Tom Cassidy
Patricia Hitchcock: Caroline
Vaughn Taylor: George Lowery
Lurene Tuttle: Chambers andrea
John Anderson: California Charlie
Mort Mills – Errepideko polizia
Virginia Gregg, Jeanette Nolan eta Paul Jasmin – Norma Batesen ahotsa (Normanen ama)
Ted Knight – Norman Bates zaintzapean duen polizia

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alfred Hitchcock zuzendaria Batesdarren etxaldearen aurrean.
Ostatuaren kartela.
Ostatua eta etxaldea gaur egun.

Liburua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Psikosia (eleberria)

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Psycho filmaren IMDBko fitxa irakurgai (Ingelesez)

Datuak: Q163038
Multimedia: Psycho (1960 film) / Q163038

i e a Alfred Hitchcocken filmografia
1920ko hamarkada	Number Thirteen (1922, amaitugabea) • The Pleasure Garden (1925) • The Mountain Eagle (1926; galdua) • The Lodger: A Story of the London Fog (1927) • The Ring (1927) • Downhill (1927) • The Farmer's Wife (1928) • Easy Virtue (1928) • Champagne (1928) • The Manxman (1929) • Blackmail (1929)
1930eko hamarkada	An Elastic Affair (1930; galdua) • Juno and the Paycock (1930) • Murder! (1930) • Mary (1931) • The Skin Game (1931) • Number Seventeen (1931) • Rich and Strange (1931) • Waltzes from Vienna (1934) • The Man Who Knew Too Much (1934) • The 39 Steps (1935) • Agent secret (1936) • Sabotage (1936) • Young and Innocent (1937) • The Lady Vanishes (1938) • Jamaica Inn (1939)
1940ko hamarkada	Rebbeca (1940) • Foreign Correspondent (1940) • Mr. & Mrs. Smith (1941) • Suspicion (1941) • Saboteur (1942) • Shadow of a Doubt (1943) • Lifeboat (1944) • Spellbound (1945) • Notorious (1946) • The Paradine Case (1947) • Rope (1948) • Under Capricorn (1949)
1950eko hamarkada	Stage Fright (1950) • Strangers on a Train (1951) • I Confess (1953) • Dial M for Murder (1954) • Rear Window (1954) • To Catch a Thief (1955) • The Trouble with Harry (1955) • The Man Who Knew Too Much (1956) • The Wrong Man (1956) • Vertigo (1958) • North by Northwest (1959)
1960ko hamarkada	Psycho (1960) • The Birds (1963) • Marnie (1964) • Torn Curtain (1966) • Topaz (1969)
1970eko hamarkada	Frenzy (1972) • Family Plot (1976)
Telesaila	Alfred Hitchcock Presents (1955-1965)
Laburmetraiak	Always Tell Your Wife (1923) • Elstree Calling (1930) • Aventure malgache (1944) • Bon Voyage (1944)