Britainiar Raj

Wikipedia, Entziklopedia askea
Raj Britainiarra» orritik birbideratua)
Britainiar Raj
British Raj
1858 – 1947
Erresuma Batuaren kolonia eta agindupeko lurra
Britainiar Rajeko bandera

Britainiar Rajeko armarria


Ereserkia
God Save the Queen/King

Raja 1909an
Geografia
HiriburuakKalkuta (1858–1912)
New Delhi (1912–1947)
Shimla (Udan)
Kultura
Hizkuntza(k)Hindustanera, ingelesa
Historia
Eratua1858
Independentzia1947
Aurrekoak
Ekialdeko Indietako Britainiar Konpainia
Mughal Inperioa
Ondorengoak
Indiako Batasuna
Pakistango Agindupeko Lurra
Britainiar Birmania

Britainiar Raj (hindustaneraz: rāj राज, urduz: راج‎, /rɑːdʒ/; euskaraz: «gobernamendu») 1858 eta 1947 artean Britainiar Inperioak hegoaldeko Asian zuen kolonia eta agintepeko lurra izan zen. Garai haietan, eskualdeak India izena zuen eta barnean Erresuma Batuak zuzenean gobernaturiko probintziak eta menpeko printzerriak zeuzkan eta 1876tik aurrera, Indiar Inperioa hartu esan zitzaion, Nazioen Liga eta Nazio Batuen Erakundean parte hartu zuena.

1858an, Ekialdeko Indietako Britainiar Konpainiak eskualdean zuen agintea Viktoria erreginari besterendu zion (1877an Indiako enperatriz aldarrikatu zuten). 1947ra arte iraun zuen, bitan zatitu zen arte, alegia: alde batetik, Indiako Batasuna (gero Indiako Errepublika dena) eta bestetik Pakistango Agindupeko lurra (gero Pakistango Islamiar Errepublika eta Bangladeshko Errepublika direnak). Ekialdeko Birmaniako probintzia 1937an kolonia independente eta 1948an estatu burujabe bilakatu zen.

Probintziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Probintzia Azalera (km2) Biztanleria Agintaria
Birmania 440.000 9.000.000 Teniente-Gobernadorea
Bengala (egungo Bangladesh, Mendebaldeko Bengala, Bihar eta Orissa) 390.000 75.000.000 Teniente-Gobernadorea
Madras 370.000 38.000.000 Gobernadorea
Bombay 320.000 19.000.000 Gobernadorea
Probintzia Batuak (egungo Uttar Pradesh eta Uttarakhand) 280.000 48.000.000 Teniente-Gobernadorea
Erdialdeko Probintziak 270.000 13.000.000 Komisari Nagusia
Punjab 250.000 20.000.000 Teniente-Gobernadorea
Assam 130.000 6.000.000 Komisari Nagusia
Ipar-mendebaldeko Muga - 2.125.000 Komisari Nagusia
Balutxistan - 308.000 Komisari Nagusia
Coorg - 181.000 Komisari Nagusia
Ajmer-Merwara - 477.000 Komisari Nagusia
Andaman eta Nicobar uharteak - 25.000 Komisari Nagusia

Gobernadore nagusia eta erregeordeen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izena Agintaldia
Charles Canning 1858-1862
James Bruce 1862-1863
John Lawrence 1864-1869
Richard Southwell Bourke 1869-1872
Thomas Baring 1872-1876
Robert Bulwer-Lytton 1876-1880
George Robinson 1880-1884
Frederick Hamilton-Temple-Blackwood 1884-1888
Henry Petty-Fitzmaurice 1888-1894
Victor Bruce 1894-1899
George Curzon 1899-1905
Gilbert Elliot-Murray-Kynynmound 1905-1910
Charles Hardinge 1910-1916
Frederic Thesiger 1916-1921
Rufus Isaacs 1921-1926
E. F. L. Wood 1926-1931
Freeman Freeman-Thomas 1931-1936
Victor Hope 1936-1943
Archibald Wavell 1943-1947
Louis Mountbatten 1947-1947

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]