René Depestre

René Depestre
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Jacmel (en) , 1926ko abuztuaren 29a (97 urte)
Herrialdea	Haiti ; Frantzia (1991 -
Hezkuntza
Heziketa	Parisko Unibertsitatea
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	poeta, idazlea eta saiakeragilea
Lan nabarmenak	ikusi Hadriana in All My Dreams (en) ;
Jasotako sariak	ikusi John Simon Guggenheim Memorial Foundation beka (1995) ; Eleberri laburraren Goncourt saria (1982) ; Renaudot saria (1988) : Hadriana in All My Dreams (en) ; Roger Nimier Prix ; Tchicaya U Tam'si Prize for African poetry (1991) ; Prix Guillaume Apollinaire (1993) ; Grand Prix de Poésie (1998) ; Prix Carbet de la Caraïbe et du Tout-Monde (1998) ; Grand prix de littérature de la SGDL (2016) ;

René Depestre (Jacmel, Haiti, 1926ko abuztuaren 29a) haitiar idazlea da. Haitiko diktaduraren aurka eta Negritud kultura-taldeko kide gisa gailendu zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oso gazterik hasi zen idazten, eta hogei urte bete zituenerako argitaratuak zituen bi liburu, ospe handia eman ziotenak: Étincelles (1945, "Distirak") eta Gerbe de sang (1946). Zenbait lagunekin batera, abangoardiazko arte-aldizkari bat argitaratu zuen, Ruche, 1945ean. Aldizkariak ale berezi bat eskaini zion André Bretonek, New Yorkeko erbestera itzuli aurretik, Port-au-Princen egin zuen hitzaldi-sailari. Hitzaldi haiek izugarrizko arrakasta izan zuten Haitiko artista gazteen artean; artistok, Aimé Césaireren gidaritzapean, berehala heldu zioten mugimendu surrealistari. Diktadurak zentsuratu egin zuen aldizkariaren ale hura eta Deprestre kartzelatua izan zen. Espetxeratze hark istilu larriak eragin zituen Haitiko hirian, eta tropak kalera irten ziren protesta zapaltzera. Horren ondoren Depestre erbesteratua izan zen. Harrezkero Frantzian bizi izan zen, eta Césaire, Damas eta Senghorrek Parisen sortu zuten Negritud kultura-mugimenduko kide egin zen.

Frantzian argitaratu zuen bere hurrengo obra guztia: Végétations de Clarté (1951, "Argitasun landaredia"); Traduit du Grand Large (1952, "Zabaletara itzulia"); Minerai noir (1957, "Mea beltza").

Habanara joan zen gero; Kuban eskolak eman zituen hogei urtez. Urte haietako lan nagusiak hauek dira: Chronique d'un animal marin (1964, "Itsas animalia baten egunerokoa"); Un arc-en-ciel pour l'Occident chrétien (1966, "Ostadar bat mendebalde kristauarentzat"); eta Cantate d'Octobre à la Vie et à la Mort du Commandant Ernesto Che Guevara (1968), azkeneko hori Che Guevara hil berriari eskainia. Urte haietan, gainera, narratiba landu zuen, adibidez Hadriana dans tous mes rêves (1988, "Hadriana nire amets guztietan") obran, zeinarekin jaso baitzuen 1988ko Renaudot saria. Bere saiakeretan, bestalde, Negritud kultura-taldearen ideiak azaldu zituen: Bonjour et Adieu à la Négritude ("Egun on eta agur belztasunari"); "Nortasun lanak" (1989).

2007ko apirilean, Robert Ganzo poesia-saria jaso zuen, La rage de vivre liburuarengatik.

Lan euskaratuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eros tren txinatar batean: bederatzi istorio amodiozko eta azti ipuin bat.Joxan Elosegik euskaratua, (honakoaren itzulpena: Éros dans un train chinois) Igela argitaletxean (Iruñea, 2013).

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q59581
Multimedia: René Depestre / Q59581