Richard Attenborough

Richard Attenborough
	; (2007) Irudi gehiago
Lorden Ganberako kidea
; UNICEFen borondate oneko enbaxadorea
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Richard Samuel Attenborough
Jaiotza	Cambridge, 1923ko abuztuaren 29a
Herrialdea	Erresuma Batua
Heriotza	Londres Handia, 2014ko abuztuaren 24a (90 urte)
Hobiratze lekua	St Mary Magdalene (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: bihotz-gutxiegitasuna
Familia
Aita	Frederick Attenborough
Ama	Mary Clegg
Ezkontidea(k)	Sheila Sim (1945 - 2014ko abuztuaren 24a)
Seme-alabak	ikusi Michael Attenborough; Charlotte Attenborough; Jane Attenborough;
Anai-arrebak	ikusi David Attenborough; John Attenborough;
Hezkuntza
Heziketa	Royal Academy of Dramatic Art 1942) : antzezpen; Wyggeston and Queen Elizabeth I College (en) ; Wyggeston Grammar School for Boys (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	gidoilaria, zinema ekoizlea, zinema aktorea, film-zuzendaria, politikaria, unibertsitateko irakaslea, antzerki aktorea, aktorea, errealizadorea eta producer (en)
Altuera	1,70 metro
Enplegatzailea(k)	Oxfordeko Unibertsitatea
Lan nabarmenak	ikusi A Bridge Too Far; Gandhi; Shadowlands;
Jasotako sariak	ikusi Britainiar Inperioko Ordenaren komendadorea (1967) ; Ohorezko Legioko zalduna (1988) ; Directors Guild of America Award (1983) ; Padma Bhushan (1983) ; Praemium Imperiale (1998) ; Zuzendari onenaren Oscar Saria (1981) : Gandhi; Film onenaren Oscar Saria (1981) : Gandhi; Gizonezko Aktore Onenaren Zilarrezko Maskorra (1964) : Séance on a Wet Afternoon (en) ; Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture (1967) : The Sand Pebbles; Knight Bachelor (1975) ; Arte eta letren komendadorea (1985) ; Order of the Companions of O. R. Tambo ; European Film Academy Special Achievement Award (1988) ; National Board of Review Award for Best Film ; BAFTA Award for Best Direction (1983) : Gandhi; Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture (1968) : Doctor Dolittle (1967ko filma); Zuzendari onenaren Urrezko Globo Saria (1983) : Gandhi; BAFTA Award for Best Actor in a Leading Role (1965) : Guns at Batasi (en) ; Academy Fellowship Award (1983) ; Berlinale Camera (1988) ; Bodley Domina (2004) ;
Genero artistikoa	Shakespearean comedy (en)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Royal Air Force
Gradua	sarjentu
Parte hartutako gatazkak	Bigarren Mundu Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Alderdi Laborista
	richardattenborough.com

Richard Samuel Attenborough (1923ko abuztuaren 29a, Cambridge – 2014ko abuztuaren 24a) Ingalaterrako zinema zuzendaria eta aktorea izan zen. Sir David Attenborough naturalistaren eta John Attenborough Alfa Romeo enpresako enpresa-buruaren anaia zen.

Hamabost-hamasei urte zituelarik, haren etxean Espainiako Gerra Zibilatik ihes egindako haurrak jaso zituzten eta erbesteratuen aldeko kanpainetan parte hartu zuen, bereziki dirua biltzeko.^[1]

Arte dramatikoa ikasi ondoren, 1942an In Which We Serve filmean eman zioten lehendabiziko papera. 1969an, lehen filma zuzendu zuen, Oh! What a Lovely War izenekoa; harez geroztik, aktore lana urriagoa izan zuen. 1982an, Oscar saria eskuratu zuen, Gandhi filmarengatik.

Filmografia hautatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aktore gisa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

In Which We Serve (1942)
Brighton Rock (1947)
London Belongs to Me (1948)
Morning Departure (1950)
The Magic Box (1951)
Hell Is Sold Out (1951)
Father’s Doing Fine (1952)
Eight O’Clock Walk (1952)
Gift Horse (1952)
The Ship That Died of Shame (1955)
Private’s Progress (1956)
The Baby and the Battleship (1956)
The Scamp (1957)
Brothers in Law (1957)
Dunkirk (1958)
The Man Upstairs (1958)
Sea of Sand (1958)
The League of Gentlemen (1959)
I’m All Right Jack (1959)
Danger Within (1959)
Jet Storm (1959)
SOS Pacific (1959)
The Angry Silence (1960)
The Great Escape (1963)
Seance on a Wet Afternoon (1964)
Guns at Batasi (1964)
The Flight of the Phoenix (1965)
The Sand Pebbles (1966)
Doctor Dolittle (1967)
Loot (1970)
The Last Grenade (1970)
A Severed Head (1970)
10 Rillington Place (1971)
Cup Glory (1972) (narratzailea)
And then There were None (1974)
Rosebud (1975)
Brannigan (1975)
Conduct Unbecoming (1975)
Shatranj Ke Khilari (1977)
A Bridge Too Far (1977)
The Human Factor (1979)
Jurassic Park (1993)
Miracle on 34th Street (1994)
The Lost World: Jurassic Park (1997)
Elizabeth (1998)
The Railway Children (2000)
Jack and the Beanstalk: The Real Story (2001)
Puckoon (2002)
Snow Prince (2006)

Zuzendari gisa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oscar sariak:

Urte	Kategoria	Filma	Emaitza
1983ko Oscar sariak	Film onenari Oscar saria	Gandhi	Irabazle
1983ko Oscar sariak	Zuzendari onenari Oscar saria	Gandhi	Irabazle

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Jose Luis Merino: "Sir Richard Attenborough", Pérgola, 254.zk. 2014/10. http://www.bilbao.net/cs/Satellite?anioId=1279132547839&c=BIO_Publicacion_FP&cid=1279138033865&language=eu&pageid=3000018331&pagename=Bilbaonet%2FBIO_Publicacion_FP%2FBIO_GrupoPublicacion

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Richard Attenborough

Datuak: Q51506
Multimedia: Richard Attenborough / Q51506

[1] Jose Luis Merino: "Sir Richard Attenborough", Pérgola, 254.zk. 2014/10. http://www.bilbao.net/cs/Satellite?anioId=1279132547839&c=BIO_Publicacion_FP&cid=1279138033865&language=eu&pageid=3000018331&pagename=Bilbaonet%2FBIO_Publicacion_FP%2FBIO_GrupoPublicacion

[1]

i e a Zuzendari onenaren Oscar Saria
1927–1950	Frank Borzage (1927/28) Lewis Milestone (1927/28) Frank Lloyd (1928/29) Lewis Milestone (1929/30) Norman Taurog (1930/31) Frank Borzage (1931/32) Frank Lloyd (1932/33) Frank Capra (1934) John Ford (1935) Frank Capra (1936) Leo McCarey (1937) Frank Capra (1938) Victor Fleming (1939) John Ford (1940) John Ford (1941) William Wyler (1942) Michael Curtiz (1943) Leo McCarey (1944) Billy Wilder (1945) William Wyler (1946) Elia Kazan (1947) John Huston (1948) Joseph L. Mankiewicz (1949) Joseph L. Mankiewicz (1950)
1951–1975	George Stevens (1951) John Ford (1952) Fred Zinnemann (1953) Elia Kazan (1954) Delbert Mann (1955) George Stevens (1956) David Lean (1957) Vincente Minnelli (1958) William Wyler (1959) Billy Wilder (1960) Jerome Robbins eta Robert Wise (1961) David Lean (1962) Tony Richardson (1963) George Cukor (1964) Robert Wise (1965) Fred Zinnemann (1966) Mike Nichols (1967) Carol Reed (1968) John Schlesinger (1969) Franklin J. Schaffner (1970) William Friedkin (1971) Bob Fosse (1972) George Roy Hill (1973) Francis Ford Coppola (1974) Miloš Forman (1975)
1976–2000	John G. Avildsen (1976) Woody Allen (1977) Michael Cimino (1978) Robert Benton (1979) Robert Redford (1980) Warren Beatty (1981) Richard Attenborough (1982) James L. Brooks (1983) Miloš Forman (1984) Sydney Pollack (1985) Oliver Stone (1986) Bernardo Bertolucci (1987) Barry Levinson (1988) Oliver Stone (1989) Kevin Costner (1990) Jonathan Demme (1991) Clint Eastwood (1992) Steven Spielberg (1993) Robert Zemeckis (1994) Mel Gibson (1995) Anthony Minghella (1996) James Cameron (1997) Steven Spielberg (1998) Sam Mendes (1999) Steven Soderbergh (2000)
2001–egun	Ron Howard (2001) Roman Polański (2002) Peter Jackson (2003) Clint Eastwood (2004) Ang Lee (2005) Martin Scorsese (2006) Joel Coen eta Ethan Coen (2007) Danny Boyle (2008) Kathryn Bigelow (2009) Tom Hooper (2010) Michel Hazanavicius (2011) Ang Lee (2012) Alfonso Cuarón (2013) Alejandro G. Iñárritu (2014) Alejandro G. Iñárritu (2015) Damien Chazelle (2016) Guillermo del Toro (2017) Alfonso Cuarón (2018) Bong Joon-ho (2019) Chloé Zhao (2020/21) Jane Campion (2021) Daniel Kwan eta Daniel Scheinert (2022)