Rodolfo Acosta

Wikipedia, Entziklopedia askea
Rodolfo Acosta

Bizitza
JaiotzaChihuahua1920ko uztailaren 29a
Herrialdea Mexiko
HeriotzaWoodland Hills1974ko azaroaren 7a (54 urte)
Hobiratze lekuaForest Lawn Memorial Park (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: minbizia
Hezkuntza
HeziketaAbraham Lincoln High School (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakzinema aktorea, telebista-aktorea eta aktorea

IMDB: nm0010240 Allocine: 68503 Allmovie: p207
Find a Grave: 19542 Edit the value on Wikidata

Rodolfo Acosta (Chihuahua, Mexiko ; 1920ko uztailaren 29a - San Fernando, Kalifornia, 1974ko azaroaren 7a) Mexikoko zinemaren Urrezko Aroko aktore mexikarra izan zen. Hollywoodeko eta AEBtako telebistetan ere karrera egin zuen. Bere bilau karakterizazioengatik ezaguna da, Carlos López Moctezumak eta Víctor Parrak egindakoekin alderagarria.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rodolfo Acosta 1920an jaio zen, Chihuahuako El Chamizalen, Mexiko eta Estatu Batuak artean lurralde eztabaidatua zenean. Hiru urte zituenean, bere familia Kaliforniara joan zen bizitzera, Los Angeles hiriko ikastetxeetan ikasketak burutuz, eta gero UCLAra joanez. Bere ikasturteetan antzezteko zaletasuna hartu zuen eta 19 urterekin beka bat onartu zuen Mexiko Hiriko Arte Ederretako Jauregian, eta bertan egon zen hiru urtez. Bigarren Mundu Gerraren hasierarekin batera, Acosta AEBetako armadan sartu zen, non ontzigintza-inteligentzian eman zioten, gerra ostean Mexikora iritsi zen eta Norman Fosterrek zuzendutako El canto de la sirena filmean rol txiki bat egin zuen.

John Fordek, western zuzendari ospetsuak, Mexikon The Fugitive pelikula filmatzen zuenean, Henry Fonda protagonista zelarik, Mexikoko talentua hartu zuen, Emilio Fernándezekin batera zuzendu baitzuen. Argazkia Gabriel Figueroa-k egin zuen eta, besteak beste, Dolores del Ríok eta Pedro Armendáriz antzeztu zuten; pelikula honetan Rodolfo-k bere lehenengo urratsak Hollywooden egin zituen, zuzendariak berak eskaini zion rol garrantzitsuan. Film horri esker, John Ford-ekin adiskidetasun handia hasi zen, eta berarekin geroago ere eta Emilio Fernández-ekin lanera bueltatuko zen.

Julio Brachok zuzendutako Rosenda (1948) filmean parte hartu zuenetik, Fernando Soler eta Rita Macedo aktoreekin batera, Rodolfo bilau pertsonaietan espezializatzen hasi zen. 1949an, Emilio Fernández-ek, El fugitivo pelikula filmatzerakoan anaiarazi zuenarekin, aktore gisa ospea eman zion papera idatzi zuen: Paco, el cinturita (proxeneta), Marón López-en "Salón México" filmean, Mercedes esplotatzen zuena; Mercedesek ausardiazko une batean sastakaia sartzen bukatzen duen arte; eginkizun honek Ariel sarirako hautagaitza lortu zuen eta nazioarteko arreta jaso zuen. Horregatik, Hugo Fregonesekin sinatu zuen James Masonekin batera 1950eko One Way Street filmaren ekoizpena, eta horrek Universal Pictures-ekin kontratua lortu arazi zion.

Hollywoodeko zinemaren alde erabaki baino lehen, Rodolfo Mexikon aritu zen non lan egin zuen hainbat pelikuletan, hala nola, El puerto de los siete vicios (1951), Miroslava Stern ederrarekin, Retorno al quinto patio (1951), Emilio Tuerorekin, Víctimas del pecado (1951), bere film klasikoetako beste bat eta bertan kubako Ninón Sevillarekin, Los amantes (1951) Emilia Guiúrekin eta David Silvarekin, Sensualidad (1951), berriz, Ninón Sevillarekin batera, Islas Marías (1951) ), Pedro Infante idolo mexikarrarekin behin batez lan egin zuenean, Linda mujer (Yo soy Mexicano de acá de este lado) (1952), Rosa Carmina rumba abeslariarekin, El mar y tú (1952), Columba Domínguezekin, Jorge Mistralekin eta Martha Rothekin txandakatuz. 1954an Hollywoodera emigratu zuen eta Mexikora bakarrik itzuli zen Río Hondo (1965) filmean lan egitera, Rogelio A. Gonzálezek zuzenduta.

Hollywoodean bere ibilbidea sendotzen lortu zuen eta izar garrantzitsuen multzo batekin lan egin zuen, besteak beste, John Wayne, Elvis Presley, Robert Mitchum, Marlon Brando, Rock Hudson, Glenn Ford eta Gregory Peck ondoko filmetan: Wings of the Hawk (1953); A Life in the Balance (1953), The Littlest Outlaw (1955), Bandido (1956), The Proud Ones (1956), Tijuana Story (1957), One-Eyed Jacks (1961), How the West Was Won (1962) ), The Four Children of Katie Elder (1965), Return of the Seven (1966) eta Pat Garrett eta Billy the Kid (1973). Westerneko telesailetan ere agertzen zen aldiro.

1973. urteaz geroztik Rodolfo Acosta minbizia eragin zuten gaixotasun batzuei aurre egiten hasi zen, hilabeteak aurrera egin ahala larriagotu egin zen. 1974 hasieran, Acapulcoko portuan bizi zen bere ama bisitatu zuen eta ondoren Mexiko hirian hiru hilabete eman zituen, Jeanine Cohen emaztearekin eta Jeanine eta Miriam alabekin batera, uztaila hilabeterako bere gaixotasuna etsigarri larritu egin zen, San Fernandoko (Kalifornia) Motion Pictures Ospitalean sartuz, non bere anaia Humberto bakarrik zegoela bere alboan, 1974ko azaroaren 7ra arte, bere heriotzaren datara arte. Forest Lawn Memorial Park-en lurperatu zuten, Ricardo Montalbán mexikarrak fundatu zuen Nosotros Latindar artisten fundazioak errenditu zion bere gorputzari omenaldia egin ondoren.

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Telebista saioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

telebista saioak
Seriea Papera
Cheyenne
Maverick
El Zorro Perico borreroa
Rawhide
Bonanza
Daniel Boone
Goi Chaparral Borreroa

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ariel sariak
Urtea Kategoria Filma Emaitza
1948 Gizonezko elkar emanaldia Salón México Hautagaia

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Pérez Medina, Edmundo (2000).Galanes y villanos del cine nacional. En Cine Confidencial. México: Mina Editores.
  • Varios (2000). Época de oro del cine mexicano de la A a la Z. En SOMOS. México: Editorial Televisa, S. A. de C.V.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]